Иранның мұражайлары (3)
Шіл 19, 2021 19:20 Asia/Almaty
Ислам дәуірі мұражайы - Иранның Ұлттық мұражайының бір бөлігі.
Бұл мұражай Теһран қаласындағы Иранның Ұлттық мұражайында орналасқан және бұл жерде Қаджарға дейінгі исламдық кезеңге қатысты заттар сақталады. Ислам дәуірі мұражайы - үш қабатта салынған сегіз қырлы әдемі ғимарат. Мұражай ғимаратының сәулеті сасанидтердің Бишапур сарайынан үлгі алған және оның ауданы төрт мың шаршы метрге жуық.
Мұражайдағы заттар тарихи бағытқа сәйкес орналастырылған және бірінші және екінші қабаттар әртүрлі ислам дәуіріндегі заттарды көруге болады. Бірінші қабатта жылдың көп уақытында мәдени және өнер іс-шаралары өткізілетін уақытша көрмелер бар. Мұражайды аралауды екінші қабаттан бастаған дұрыс. Бұл қабатта исламдық, сельджук және ильхани залдар бар. Олардың әрқайсысында сол кезеңге қатысты нысандар әдемі орналастырылған. Бірінші қабатта Құран, Тимуридтер империясы, Сефевидтер әулеті және Қаджарлар әулеті залдары орналасқан. Бұл мұражайда Шейх Сафиуддин Ардебили орталығының сияқты ғылыми қазбалары мен коллекциялары жинақталды.
Ислам дәуірі залы. Ислам дәуірі залындағы әртүрлі кезеңдерді қамтитын заттар өнері сасанидтер кезеңіне жақын және бұл кейбіреулерін бір-бірінен ажыратуды қиындатты. Залдың ең көне матасы осы кезеңге жатады.
Сельджук залы. Бұл кезеңде қыш ыдыстар мен әйнек үрлеу өнері Горган, Рей, Кашан сияқты қалаларда әртүрлі әдістермен өркендеді. Бұл залда Сельджуктың бейнелеу өнерін жақыннан тамашалауға болады.
Ильхани залы. Моңғол шапқыншылығынан кейін Иран өнері құлдырап, моңғол сарайының ирандық министрі Хадже Рашид ад-Диннің күш-жігерімен осы кезеңде кітап жасау өнері өркендеді. Осы кезеңдегі ең таңдаулы қолжазбалардың бірі - әлемдегі географияның анықтамалық кітаптарының бірі болып табылатын Масалак әл-Мамалак деп аталатын еңбек. Оны әлемдік тізімде тіркелген. Бұл жұмыс Парсы шығанағының ежелгі және шынайылығын дәлелдейтін құжат!
Тимурид залы. Осы кезеңде кітап жасау өзінің шарықтау шегіне жетті.Темуридтердің ең жақсы көркемдік жетістігі - Герат кескіндеме мектебінің пайда болуы, әрине, мозайка плиткаларын салу өнері де осы кезеңде дүниеге келді.
Сефевид залы. Иранда өнердің өркендеген шыңы осы кезеңде қалыптасты және Иранның көркем астанасы Гераттан Исфаханға біртіндеп көшірілді.
Каджар залы. Бұл кезеңде кескіндеме өнеріне алдыңғы кезеңдер мен еуропалық классикалық кескіндеме әсер етті. Бұл суреттер көбінесе қалам, айна жақтаулары мен қабырға суреттерінде орындалған, сонымен қатар кофехана суреттер ең жоғары деңгейге жетті.
Құран залы. Құран залында әдемі және ерекше туындылар сақталған. Залдың ортасында Байсунгур Мырзаның қаламымен жазылған Құранының парағы орналасқан, оны Гераттан Кучанға Надер Шах ауыстырған.
Ислам дәуірі мұражайының 1500 тарихи затынан тұратын қоры 170 витринада сақталуда.
