آیا کودکان غزه هنوز فرصت کودکی خواهند داشت؟

پارس‌تودی- صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) اعلام کرد که آتش‌بس در غزه می‌تواند «فرصتی حیاتی» برای حفظ جان، کرامت و تأمین نیازهای ضروری یک میلیون کودک فلسطینی باشد.

به‌گزارش پارس‌تودی، «ادوارد بیگبدر» مدیر منطقه‌ای یونیسف در خاورمیانه و شمال آفریقا، در بیانیه‌ای گفت: آتش‌بس در غزه فرصتی حیاتی برای بقا، امنیت و کرامت کودکان فراهم کرده و نباید شکست بخورد. این مقام سازمان ملل ادامه داد: با صلح، اقدام و اراده‌ی جمعی، می‌توان آینده‌ای فراگیر و مبتنی بر حقوق کودکان غزه ساخت.

وی با اشاره به اینکه عملیات نظامی اسرائیل در غزه به ویرانی گسترده انجامیده است، تأکید کرد: واژه‌ها و ارقام به‌تنهایی نمی‌توانند عمق این فاجعه بر کودکان را بیان کنند.

در سرزمینی که صدای انفجار، لالایی شبانه‌ی کودکان بوده است، آتش‌بس تنها واژه‌ای سیاسی نیست؛ نفسی کوتاه برای نسلی است که در حاشیه‌ی زندگی به دنیا آمده و در متن جنگ بزرگ شده است. یونیسف، صندوق کودکان ملل متحد، این آتش‌بس را «فرصتی حیاتی» نامیده است.

در دو سال گذشته، باریکه‌ی غزه نه منطقه‌ی شهری زنده، که خاطره‌ای از شهر بوده است. خیابان‌هایی که روزی محل رفت‌و‌آمد و بازی بودند، اکنون به گورستان امید بدل شده‌اند. خانه‌ها با خاک یکی شده و آوارها بر حافظه‌ی جمعی سنگینی می‌کنند. آمار سازمان ملل از شهادت و زخمی شدن بیش از ۶۴ هزار کودک سخن می‌گوید، اما هیچ عددی نمی‌تواند وزن مرگ را در چشمان کودکی که مادرش را در آغوش خاک جست‌وجو می‌کند، نشان دهد. کودکان در این سرزمین نه از امنیت، که از بدیهی‌ترین نیازهای انسانی محروم‌اند. گرسنگی، بی‌خانمانی و ترس، سه چهره‌ی روزمره‌ی زندگی آنان است. یونیسف هشدار داده است که تا زمانی که گلوله‌ها خاموش نشوند، هیچ کاروان امدادی نمی‌تواند با اطمینان از مرزها بگذرد و هیچ نوزادی تضمینی برای زنده ماندن ندارد.

در دل این ویرانی، شاید بزرگ‌ترین زخم، بر پیکر آموزش باشد. مدرسه‌ها یا فرو ریخته‌اند یا به پناهگاه بدل شده‌اند؛ تخریب ۸۵ درصد مراکز آموزشی، یعنی نسلی که آینده را از دست داده است. یونیسف هشدار داده که اگر بازگشت به آموزش تا چند ماه آینده آغاز نشود، نسلی کامل از کودکان غزه ممکن است در خاموشی محض گم شوند. اما آموزش تنها راهی برای یادگیری دانش نیست؛ پناهگاهی است برای بازسازی روان، برای آموختن امید در دل بی‌پناهی. هر کلاس درس موقتی که دوباره برپا می‌شود، نشانه‌ای از بازگشت به زندگی، از ایمان به امکان ادامه‌ی زندگی است.

با این‌همه، رنج تنها در جسم کودکان خلاصه نمی‌شود. جنگ، روان آنان را نیز زخمی کرده است. بیش از ۵۸ هزار کودک یکی از والدین خود را از دست داده‌اند. پشت هر فقدان، ترسی نهفته است که در سکوت بزرگ می‌شود؛ ترسی از فراموش شدن و بی‌پناهی. هیچ برنامه‌ای برای درمان روانی کودکان بدون صلح معنا ندارد. یونیسف تأکید می‌کند که تا زمانی که بمباران ادامه دارد، هیچ صدای آرامش‌بخشی به گوش نخواهد رسید و هیچ درمانی ثمر نخواهد داد.

در کنار این دردها، حجم ویرانی‌های فیزیکی نیز چنان گسترده است که نفس زندگی را خفه کرده است. بیش از ۶۵ میلیون تُن آوار از بمباران‌های اسرائیل برجای مانده است و مناطق مسکونی و زیرساخت‌ها به نمادی از فروپاشی تبدیل شده است. در چنین شرایطی، آتش‌بس نه پایان بحران، که نخستین گام برای بازسازی زندگی است. تنها در سایه‌ی سکوت سلاح‌ها می‌توان از بازسازی سخن گفت؛ از بازگرداندن آب، برق، بهداشت و از احیای زیرساخت‌هایی که کودکان بدون آن‌ها نمی‌توانند زنده بمانند.

اما آتش‌بس فقط مسئولیت ساکنان غزه یا سازمان‌های امدادی نیست؛ آزمونی برای وجدان جهانی است. جامعه‌ی جهانی اگر در برابر این فاجعه سکوت کند، در حقیقت از آخرین سنگر انسانیت عقب‌نشینی کرده است. یونیسف در این زمینه تأکید می‌کند که آتش‌بس باید مقدمه‌ای برای همکاری دولت‌ها، نهادهای بین‌المللی و مردم جهان باشد تا از واکنش‌های پراکنده فراتر روند و برنامه‌ای جامع برای نجات نسل آینده تدوین کنند.

درواقع، تأکید یونیسف بر «فرصت حیاتی» بودن آتش‌بس، نه از جنس شعار، که هشداری اخلاقی به جهانی است که در آستانه‌ی فراموشی انسانیت ایستاده است. اگر امروز اقدامی نکنیم، فردا با نسلی روبه‌رو خواهیم شد که نه‌تنها زخم جنگ را بر تن که دردِ بی‌تفاوتی جهان را نیز در دل دارد. این فرصت، هرچند شکننده و گذراست، اما در دستان اراده‌ی جمعی می‌تواند به آغازی تازه بدل شود؛ آغازی برای نسلی که سزاوار کودکی، امید و رؤیاست. کودکان غزه حق دارند نه‌تنها زنده بمانند، بلکه زندگی کنند.

ad