Rusya'nın Bercam Nükleer Anlaşmasını Bir Kez daha Desteklemesi
ABD Başkanı Donald Trump İran ve Amerika'nın da bir parçası olduğu 5+1 grubu tarafından imzalanan Bercam Nükleer Anlaşması'na karşı her zaman olumsuz bir tutum sergileyerek bu anlaşmayı sağlanmış en kötü anlaşma olarak değerlendirmektedir.
Trump nihayet 8 Mayıs 2018'de Amerika'nın bu anlaşmadan çekildiğini bildirerek Ağustos ve Kasım aylarında İran aleyhindeki yaptırımların tekrar yürürlüğe girmesini ilan etti. Trump'ın bu girişimi 5+1 grubunun üyesi olan Rusya'nın olumsuz tepkilerine neden oldu.
Moskova bakımından Bercam Nükleer Anlaşması gibi uluslararası bir anlaşmanın bozulup iptal olunması uluslararası barış ve güvenliği olumsuz yönde etkileyecektir. İşte bu yüzden Rus yetkilileri son aylarda defalarca Bercam Nükleer Anlaşması'nın korunmasına dair açıklamalar yapmışlardır.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Amerika Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ile yaptığı görüşmenin ardından verdiği demeçte Moskova'nın Bercam'ı desteklediğine dair bir konuşma yaptı.
Lavrov konuşmasında şöyle dedi:" Bizim İran'ın nükleer programına karşı tutumumuz bellidir. Amerika resmi olarak anlaşmadan çekilme kararı aldı, biz ise bu kararı yanlış buluyoruz. Bercam'a katılan diğer taraflar yani Çin ve Avrupa Birliği de bizimle aynı şekilde düşünüyor."
Rusya Amerika'nın İran aleyhine uygulayacağı yaptırımların etkisini azaltarak Bercam Nükleer Analaşması'nın korunması için bağımsız stratejiler peşindedir. İran ve Rus yetkilileri arasında da Bankacılık ve Enerji alanlarında iki taraflı işbirliğinin artırılması için görüşmeler gerçekleşmiştir. Moskova İran nükleer programı ile ilgili bütün sorunların barışçıl bir şekilde çözülmesini istiyor. Aynı zamanda hali hazırda da Bercam Nükleer Anlaşması'nın korunması için 4+1 grubunun doğu cephesini oluşturan Rusya ve Çin ve Batı cephesini oluşturan Almanya, Fransa ve Britanya arasındaki görüşmeler ve müzakereler devam etmektedir.
Lavrov'un açıklamasına göre " Nükleer Anlaşmada kalan taraflar, Amerika'nın girişiminin olumsuz yönlerini engellemek ve İran'la olan ekonomik ilişkiler devam ettirmek peşindedirler."
Moskova'ya göre Amerika'nın İran aleyhindeki yaptırım aracını kullanarak baskı yapması ve Washington'un başka ülkeleri de İran'la yürüttükleri ticari ve petrol alanındaki ilişkilerini kesmeye teşvik edip bu alanda kampanya yürütmesi, Bercam Nükleer Anlaşması'nın bu dönemde korunmasını zorlaştıran etkenlerdir. İran da defalarca bu anlaşmada kalmanın İran'ın çıkarlarının korunmasına ve özellikle de Amerika'nın İran aleyhindeki yaptırımlarının azalmasına bağlı olduğunu açıkça ifade etmiştir.
Rusya’nın Washington büyük elçisi Anatoly Antonov, Bercam Nükleer Anlaşması'nın korunması gerektiğine vurgu yaparak anlaşmayı bir saraya benzeterek şöyle bir açıklama yaptı:" İnşası üç yıl süren bir sarayın tahrip edilmesi doğru değildir. Bu sarayı yıkmak zor bir iş değildir ancak onun tekrar inşa edilmesi çok zordur."
Avrupalılar Amerika'nın Bercam Nükleer Anlaşması'ndan çekildiğinden beri bu anlaşmayı korumak için İran aleyhindeki Amerikan yaptırımlarının etkisini azaltmak yönünde büyük bir çaba harcamışlardır. Tahran, Amerika'nın İran aleyhindeki yaptırımların ikinci etabının başlanma tarihi olan Kasım 2018'e kadar Avrupalılara zaman tanıyarak onlara uyarıda bulunmuştur.
Rusya ve 4+1 grubunun diğer üyeleri, nükleer anlaşmanın korunmasına dair tutumlarına rağmen Trump hala bu meseleye aldırmadan bu uluslararası anlaşmanın iptal edilmesinde ayak diremektedir.
Fakat Trump'ın bu çalışmalarında pek başarılı olmadığı görülüyor. Trump sadece zorbalık ve tehditle kendi isteklerini gerçekleştirmek istiyor. Bu da Amerika'nın uluslararası arenada günden güne daha da inzivaya sürüklenmesine sebep olmuştur./