Avrupa Birliği ve Türkiye'den İran ile İlişkilerin Sürdürülmesine Vurgu
Amerika Başkanı Donald Trump'ın Bercam Nükleer Anlaşmasından çekilme kararı ve İran aleyhindeki yaptırımların tekrar uygulanması Bercam Nükleer Anlaşmasına taraf olan 4+1 grubu çerçevesinde bir araya toplanan ülkelerin ciddi tepkilerine neden oldu.
Bu doğrultuda Almanya, Fransa ve Britanya'dan oluşan Avrupa Troykası ve Avrupa Birliği gibi Bercam Nükleer Anlaşmasının Batılı üyeleri bu anlaşmanın uluslararası güvenlik ve barış alanındaki önemine değinerek bu uluslararası anlaşmanın korunması gerektiğine vurgu yapmıştır ve bunun için de İran'ın bu önemli anlaşmaya bağlı kalmasını istiyorlar.
Aynı zamanda İran'la geniş çaplı ilişkilere sahip ve İran'ın en önemli komşularından sayılan Türkiye de Bercam Nükleer Anlaşmasını desteklemenin yanı sıra Amerika'nın İran aleyhindeki yaptırımlarını sert bir tutumla eleştirmiştir. Bu doğrultuda Avrupa Birliği ve Türkiye yetkilileri Ankara'da düzenlenen ortak oturumun bildirisinde Bercam Nükleer Anlaşması çerçevesinde Tahran'la olan ilişkilerin devam ettirilmesi konusunda oybirliğine varıldığına vurgu yaptılar.
Avrupa Birliği Kalkınma ve Komşuluk Siyasetleri Komiseri Johannes Hahn ve Avrupa Birliği Dış Siyaset Temsilcisi Federica Mogherini Ankara'da Türk makamlarla görüştükten sonra yayımladıkları ortak bildiride şöyle bir açıklamaya yer verdiler:" İran, Bercam Nükleer Anlaşmasının uygulanmasından sonra doğacak ekonomik çıkarlardan yararlanmalı ve yaptırımlardan da kurtulmalıdır.
Federica Mogherini Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmesinde Bercam Nükleer Anlaşmasının korunmasına vurgu yaptı. Avrupalılar Bercam Nükleer Anlaşmasında Washington'la aynı yönde hareket etmeyeceklerine ve Amerika'nın İran aleyhindeki yaptırımların yeni etabını da kınadıklarına defalarca vurgu yapmışlardır.
İran Amerika'sız Bercam Nükleer Anlaşmasının korunması için Avrupalılara bu anlaşmanın bekası için yeni bir mekanizma oluşturmasına fırsat tanımıştır. Aynı zamanda Avrupa Birliği ve Fransa, Almanya ve Britanya'dan oluşan Avrupa Troykası da Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı-UAEA'nın İran'ın Bercam Nükleer Anlaşmasındaki sorumluluklarını yerine getirdiğine dair 14 raporuna dayanarak ve UAEA'nın bu alandaki yetkisini göz önünde bulundurarak Amerika'nın İran'ın gizli bir nükleer program yürütmesi gibi İran'ı Bercam Nükleer Anlaşmasını ihlal etmesine dair ithamları ve iddialarının Avrupa tarafından kabul edilemez olduğuna vurgu yapmaktadırlar.
Avrupalıların bakış açısından Bercam Nükleer Anlaşmasının iptali ve sonlandırılması uluslararası güvenlik ve barış için olumsuz etkiler doğuracak ve bunun yanı sıra Avrupa diplomasisinin itibarının ciddi bir şekilde zedelenmesine ve sorgulanmasına yol açacaktır.
Avrupa Birliği Mahkemesi Komiseri Vera Jourova bu konuda şöyle bir konuşma yaptı:" Avrupa Birliği Bercam Nükleer Anlaşması gibi barışçıl ve geçerli bir anlaşma için bir alternatif olmadığına inanıyor. Bercam Nükleer Anlaşmasının korunması uluslararası toplumun güvenliği için en önemli konulardan sayılır. "
Böyle bir yaklaşımdan yola çıkarak, üst düzey Avrupalı yetkililer, Bercam Nükleer Anlaşmasının işlevselliğinden dolayı bu anlaşmanın korunmasına vurgu yapıyorlar.
Bu yüzden Amerika'nın tehditleri ve psikolojik savaşına rağmen Brüksel Bercam Nükleer Anlaşmasının korunmasına hala vurgu yapmaktadır. Avrupalılar Amerika'nın bu nükleer anlaşmadan çekilmesinden sonra Amerika'nın İran aleyhindeki yaptırımların etkisini azaltmak çerçevesinde aldıkları önlemlerle Bercam Nükleer Anlaşmasını korumak için büyük çaba gösterdi. Türkiye de aynı çerçevede İran'la olan ticari, ekonomik ve enerji alanındaki ilişkileri koruyarak milli ve karşılıklı çıkarların korunmasına vurgu yapmıştır.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu konu ile ilgili tutumunu açık bir şekilde şöyle duyurmuştur:" Ankara, Amerika'nın İran aleyhindeki yaptırımlara uymayacaktır. "
Bu tutum Amerika'nın NATO'daki ortağı ve müttefiki olan Türkiye için bile Washington'un İran karşıtı tavrının kabul edilemez olduğunu gösteriyor. Buna rağmen Trump hükümeti Bercam Nükleer Anlaşmasının diğer tarafları ve Türkiye'ye de baskı uygulayarak İran ile ilişkilerin sonlandırılmasını istiyor. Kanıt ve belgelere göre Washington'un bu alandaki çabalarının sonuçsuz olduğunu gösteriyor. Amerika kendi isteklerini gerçekleştirmek için güce ve korkutmaya başvurduğu için uluslararası arenada günden güne daha fazla inzivaya itiliyor.
