Pars Today

Siyasi işlerden sorumlu Dışişleri Bakan yardımcısı, Avrupa'nın İran ile ekonomik ilişkilerinin sürmesi bağlamında mali mekanizmanın kurulmasını olumlu karşıladı.

Abbas Irakçı dün yaptığı açıklamada, Avrupa mali mekanizmasının tam olarak gerçekleşmesi gerektiği,  eksiksiz olması ve tüm ürünleri kapsaması gerektiğine  işaretle, "  Avrupa mali mekanizmasının, diğer ülkeler veya Avrupalı olmayan firmalar  tarafından da ulaşılabilmesi  durumda İran için tam çıkar sağlayacağını" söyledi.
 Amerika'nın Bercam anlaşmasından illegal şekilde çekilmesinden  ve İran'a yönelik yaptırımları tekrar uygulamasından 9 ay geçerken, nihayet Almanya, Fransa ve Britanya,  Perşembe akşamı İran ile dolar dışı ticareti kolaylaştırmak ve Amerika yaptırımlarını baypas edecek  mali mekanizmayı  yürürlüğe koydular.
Ticari İlişkileri Destekleyen Aracı-INSTEX (Instrument in Support of Trade Exchanges) olarak bilinen Amerika'nın özel mali mekanizması,  İran İslam Cumhuriyeti'nin Bercam nükleer anlaşmasındaki ekonomik çıkarlarını korumaya yardımcı olmak hedefi ile kuruldu.  Söz konusu mali mekanizma ilk etapta sadece yaptırım dışı olan gıda  ürünleri ve ilaçları kapsıyor.
 Avrupa mali  mekanizması bir sonraki adımda yaptırıma dahil olan ürünleri de kapsaması gerekiyor,  başka bir ifadeyle mekanizmanın genel hedefi yaptırım ürünlerini kapsamaktadır.  Amerika 8 Mayıs 2018 tarihinde Bercam anlaşmasından illegal  çekilmesi ardından 2 etapta İran'a karşı yaptırımlarını,  petrol ve bankacılık işlemleri dahil çeşitli boyutlarda tekrar uygulamaya koydu.  Amerika Böylece İran ekonomisine baskı uygulamak ve Bercam’ın ekonomi menfaatlerinden yoksun bırakmayı hedefliyor.
 Bu şartlarda eğer Avrupa ülkeleri,  kurdukları mali mekanizmaya yaptırım ürünlerini dahil etmez veya Avrupalı firmalar İran ile işbirliğini teşvik edilmezse söz konusu mali mekanizmanın Amerika yaptırımlarını baypas etmekte başarılı olduğu söylenemez.
 Almanya, Fransa ve Britanya tarafından  İran ile dolar dış ticaret için Romanya'nın başkenti Bükreş’te tanıtılan  mali mekanizma daha ilk etapta bulunuyor ve çalışma alanının genişlemesi için birçok teknik çalışma gerekiyor.  Bu bağlamda İran İslam cumhuriyeti dışişleri bakanlığı uluslararası güvenlik ve barış genel müdürü Rıza Necefi yaptığı açıklamada "AB'nin İran ile mali  mekanizma oluşturmasının, onların Bercam nükleer anlaşmanın korunması bağlamında  gerçekleştirmeleri gereken ilk adımları olduğunu" söyledi.
Her halükarda  Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylanan Bercam nükleer Anlaşmasının korunması gerektiğine  hala inanan Avrupa'nın bu hareketi, olumlu bir adım sayılıyor.  Bu bağlamda Avrupa Birliği Dış siyaset sorumlusu Federica Mogherini,  İran ve Avrupa arasında özel mali mekanizmanın  kurulması ile ilgili yaptığı açıklamada, " Avrupa Birliği'nin Bercam’ın tam olarak uygulanmasına destek verdiğini"  söyledi.
 Uluslararası diplomasinin sonucu  olarak bilinen Bercam Anlaşması, Avrupa'nın  itibarı için büyük önem arz ediyor ve Avrupa'nın Bercam’a destek bağlamındaki siyasetleri de bu çerçevede bulunuyor.  Fakat buna rağmen Avrupa mali mekanizmasının işlevselliği sadece siyasi tutum sergilemek ile kısıtlanmamalı. Avrupalı olan ve olmayan firmalar ancak  Amerika cezalarından korunabilecekleri durumda söz konusu mekanizma çerçevesinde İran  ile işbirliğine hazırdırlar.
 Bu önemli konunun gerçekleşmesi tabii ki, hatta bedel ödemekte şüpheye  düşmemesi gereken Avrupalıların daha derin ve pratik adımlarını gerektiriyor.  Bu arada Amerika'nın İran ve Avrupa arasında mali mekanizmanın yürürlüğe girmesine karşı muhalif tutumu dikkate alındığında, Washington ve Avrupa arasında söz konusu mekanizmanın faaliyeti konusunda ciddi sorunların devam edeceği bekleniyor.
 Fakat yine de Bloomberg sitesi bu bağlamda  yayınladığı yazıda,  “İran ile INSTEX kanalının  kurulmasının,  Avrupalıların Amerika'nın ekonomik gücüne karşı mücadelesinde önemli bir dönüm noktası olduğunu"  belirtti./