İran ve Venezuela’nın deniz ticareti ve Ruhani’nin uyarısı
İran İslam cumhuriyeti cumhurbaşkanı Hasan Ruhani Amerika’nın Karaibler"deki bazı kışkırtma girişimlerine işaretle, “İran'ın petrol tankerlerine dünyanın her neresinde Amerikalılar tarafından sorun oluşturulduğu takdirde, karşılıklı olarak onlara da sorun oluşturulacağını” vurguladı.
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani dün Katar Emiri şeyh Tamim bin Hamd Al-i Sani ile telefonda yaptığı görüşmede, bölge güvenliğinin İran için önemli olduğuna işaretle, “İslam cumhuriyetinin her zaman ulusal çıkarların sağlanması, toprak bütünlüğü ve milli hakimiyet hakkını savunmanın her zaman meşru hakkı bildiğini, Tahran’ın Amerikalıların bir hata yapmamalarını umut ettiğini” söyledi.
İran İslam cumhuriyeti ve Venezuela arasındaki deniz ticareti Amerikalıların farklı tepkilerine sebep oldu. Bercam nükleer anlaşmadan illegal ve tek yanlı olarak çekilmenin ardından İran’a yoğun yaptırımlar uygulamaya başlayan Amerika yönetimi şimdi de İran petrol tankerlerinin serbest sulardaki özgür taşımacılığına dayanamıyor.
İran petrol tankerlerinin Venezuela’ya doğru harekete başlaması, deniz ticaretinin önemini gösteriyor. Hali hazırda dünyada ticaretin en az %90 kadarı deniz taşımacılığı ile gerçekleşiyor. Bu şartlarda ise uluslararası sularda hazır bulunmak, her hangi özel bir ülkenin tekelinde değil ve tüm ülkeler söz konusu deniz hakkını kullanabilir.
Dünyada deniz yollarından ticaretin büyük bir kapasitesi, denizde büyük ve zengin petrol ve doğal gaz kaynakların bulunması ve deniz taşımacılığı güvenliği konusu büyük bir önem taşıyor. Zira halkın yaşamı ve ülkelerin ekonomisindeki rolü özellikle de mevcut şartlarda inkar edilemez.
Güneyde Fars Körfezi ve Umman denizi ile serbest sulara ulaşabilme ve kuzeyden Hazar Denizi kıyı ülkeleri ile komşu olan İran’ın coğrafi konumu, dünyada değerli ve aktif denizcilik alanına sahip olan ender ülkelerden biridir.
İran’ın stratejik deniz ticaretin rolüne olan ilgisi ile birlikte denizler ve serbest sularda güvenliğin sağlanmasına büyük önem vermekte, nitekim İran deniz kuvvetlerinin görev filoları ve stratejik deniz yollarındaki aktif varlığı, İran’ın deniz güvenliğinin sağlanmasında toplu çalışma ve işbirliğinde taşıdığı sorumluluk duygusunu gösteriyor.
Bu şartlarda İran petrol tankerlerinin Venezuela’ya doğru hareket etmesi, uluslararası yasalarda açıkça belirtilen en meşru haktır ve Amerika güçleri tarafından denizde gerçekleşecek olan her türlü rahatsızlık veya taciz ve kışkırtıcı hareket İran’ın kesin cevabı ile karşılaşacaktır.
Bu çerçevede İslam inkılabı rehberinin savunma işlerinden sorumlu danışmanı Tuğgeneral Hüseyin Dehgan dün İranpress haber kanalına verdiği demeçte, Amerika dışişleri bakanının İran ve Venezuela’nın deniz ticaretinin kötü sonuçları hakkındaki iddialarına karşılık olarak, “İran tutumunun açık olduğunu, Amerikalıların her hangi eylemde bulunmaları halinde kesinlikle İran karşılığının ise pişman edici olacağını” belirtti.
İran tarih boyunca hiçbir zaman çatışmayı başlatan taraf olmamıştır, tabi ki çıkarları hedef alınmadığı müddetçe. Batı Asya direniş komutanı korgeneral şehit Kasım Süleymani’ye terör saldırısı ve İran’ın kesin karşılığı ise, Tahran’ın her zaman milli hakimiyeti, toprak bütünlüğü ve milli çıkarlarının sağlanması hakkını saklı tuttuğunu gösterdi.
Günümüzde dünya, Koronavirüs pandemi krizi ile karşı karşıyadır. Mevcut şartlarda tıbbi ve ekonomi başta olmak üzere ülkeler arasında tüm alanlarda işbirliği dikkate alınmaktadır tabi ki İran ve Venezuela’nın deniz ticareti de bu bağlamda değerlendirilmelidir./