Griffiths'in İranlı Makamlar ile Görüşmesinin Dört Ana Ekseni
BM Genel Sekreteri Yemen özel temsilcisi Marthin Griffiths Tahran ziyareti sırasında İran İslam Cumhuriyeti makamları ile Yemen savaşı hususunda görüştü.
Griffiths 8 Şubat günü İran İslam Cumhuriyeti dışişleri bakanı Muhammed Cevad Zarif, Dışişleri bakanlığı siyasi işler yardımcı Seyydi Abbas Irakçi ve de İran ulusal güvenlik yüksek konseyi sekreter yardımcısı Said İrevani ile Arabistan'ın Yemen'e karşı savaş konusunu görüştü.
Görüşmelerin birkaç ekseni vardı.
İlk eksen, Suudi Arabistan'ın Yemen karşıtı savaş ve de yaptırımların sona erdirilmesi zaruretidir. Arap dünyasının Batı Asya'daki en yoksul ülkesi olan Yemen'e yönelik 6 yıllık savaş, bu ülkede en büyük insani faciaya yol açmıştır. Öyle ki son dönemde Amerika dışişleri bakanı Anthony Blinken de yaşanan felaketi itiraf ederek savaşın durdurulmasını istemiştir. Marthin Griffiths de yaptığı görüşmelerde acil önceliğin, ateşkesin sağlanması ve uygulanan kısıtlamaların kaldırılması olduğunu böylece insani yardımların ulaştırılması ve siyasi süreci işlemesi için zeminin hazırlanması olduğunu belirtti.
Görüşmelerin bir diğer ekseni ise İran İslam Cumhuriyeti makamlarının BM'ın Yemen savaşını durdurmaktaki başarısızlığına vurgu yapmasıdır. BM Suudi Koalisyonun Yemen karşıtı savaşında en önemli aktörlerden biri sayılır. Nitekim BM genel sekreteri, özel temsilci atayarak bu rolünü sürdürmeye çalışıyor.
Buna rağmen BM hala Yemen savaşının durdurulması ve Yemen halkına yardım ulaştırmakta başarısız olmakla kalmadı hatta Arabistan'ı çocuk hakları ihlalcileri listesine bile alamamıştır. BM performansı her şeyden ziyade bu teşkilatın bağımsız hareket edemediğini ve hep süper güçlerin etkisi altında kaldığını bir kez daha gösterdi. Küresel güçler özellikle de Amerika Arabistan'ın Yemen savaşındaki en büyük hamilerindendi.
Bu doğrultuda Said İrevani, Griffiths ile görüşmesinde BM'ın Yemen krizinin çözümündeki zayıf, işlevsiz ve pasif rolüne değinerek etkin ve aktif bir şekilde Suudi Arabistan'ın Yemen'deki soykırımını durdurmakta rol oynaması gerektiğine, savaşın ve akan kanı durdurmasına vurgu yaptı.
BM Yemen Özel Temsilcisi'nin İran yetkilileriyle görüşmelerdeki üçüncü eksen, savaşın sona ermesi için Tahran'ın rol üstlenmesi talebiydi. Griffiths'in bu talebinin iki ana nedeni var. Bir yandan İran Batı Asya’nın güçlerden biri iken, diğer yandan Ensarullah ve müttefiklerinden oluşan Yemen Ulusal Kurtuluş Hükümetini tanıması ve Yemen Ensarullah hareketi ile yakın ilişkileri olmasıdır.
Griffiths'in isteğine yanıt olarak Muhammed Cevad Zarif, savaşın zor koşulları ve Yemen halkına uygulanan ekonomik kuşatma dikkate alındığında, Yemen krizinin çözümü için Tahran’ın BM’in her türlü etkin rolüne destek vermeye hazır olduğunu açıkladı.
Dünkü görüşmelerin dördüncü ekseni, ABD'nin Yemen'deki savaşı sona erdirmek için pratik eylemde bulunmasu zaruretidir. ABD'nin Yemen savaşında Arabistan'ın en büyük destekçisi olduğuna dair birçok kanıt var. En son kanıt, Pentagon sözcüsü John Kirby'nin ifadesidir.
John Kirby geçtiğimiz günlerde ABD Başkanı Joe Biden'in talimatı ile Savunma Bakanlığı'nın Yemen savaşında Arabistan'a istihbarat, tavsiyeler ve taktik destek de dahil olmak üzere tüm sivil desteği askıya aldığını duyurdu.
Bu arada, yeni ABD yönetimi Arabistan'ın Yemen'e karşı savaşına son verilmesi çağrısında bulundu. Ancak bunlar yeni ABD yönetiminin görünüşteki tavrıdır. İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Uluslararası sekreter yardımcısı ise Griffiths ile görüşmede "Medyatik açıklamalar Yemen'deki krizin çözümüne yardımcı olmayacak. Yeni ABD yönetimi, Trump yönetiminin geçmiş hatalarını telafi ederek samimiyetini kanıtlamak için pratik adımlar atmalıdır." Vurgusunda bulundu./
