Azerbaycan Cumhuriyeti’nin İran ile ekonomik ilişkileri güçlendirme çabaları

Azerbaycan Cumhuriyeti yetkilileri İran İslam cumhuriyeti ile ekonomik ilişkileri geliştirmekten memnun.

Bu bağlamda Azerbaycan Cumhuriyeti ulusal meclisi ekonomi ve sanayi komisyon başkanı Tahir Mirkişili, Bakü’nün Tahran ile ekonomi ilişkilerinin gelişmekte olduğuna işaretle, “Azerbaycan Cumhuriyeti Dağlık Karabağ bölgesinin kasaba ve köylerini tek başına yeniden inşa edemez ve İranlı firmaların işbirliği ve yardımları gibi dış yatırım ve yardıma ihtiyacı vardır.” dedi.
Azerbaycan Cumhuriyeti ulusal meclisi temsilcisinin bu açıklamaları, bundan önce Azerbaycan Cumhuriyeti cumhurbaşkanı İlham Aliyev yaptığı açıklamada, “geçen yıl Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan arasında yaşanan çatışmalar ve işgal edilen bölgelerin kurtarılması ardından Karabağ bölgesinin yeniden imarında İran İslam cumhuriyetinin öncelikli olduğunu” söyledi. 
İlham Aliyev son aylarda defalarca İran’ın Karabağ münakaşası ile ilgilli tutumunu takdir etmiştir. Nitekim Azerbaycan Cumhuriyeti güçlerinin Ağdam kentine konuşlanması münasebeti ile yayınladığı bir video mesajda İran’ın Karabağ münakaşasındaki tutumunu açıkça takdir ederek, “İran, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin dost ve kardeş ülkesidir” dedi.
Bu bağlamda Azerbaycan Cumhuriyeti’nin tanınmış gazetecisi Mirzaağa Muhammedov’a göre “Azerbaycan Cumhuriyeti’nin tamamen yalnız olduğu ve hiç kimsenin Bakü’yü desteklemek istemediği dönemde, Azerbaycan Cumhuriyeti’ne hem siyasi ve hem askeri destek veren tek ülke İran’dı.”
Azerbaycan Cumhuriyet’ine destek bağlamında İslam inkılabı rehberi Ayetullah seyit Ali Hamenei de hicri kemeri 17 Rebiülevvel 1442 tarihinde bir kez daha dağlık Karabağ bölgesinde işgale son verilmesi ve bu bölgenin Azerbaycan Cumhuriyeti’ne iade edilmesi ve bölgenin güvenliğini tehdit eden ve acı hadise nitelediği savaşa son verme zaruretine  aynı zamanda bu topraklarda yaşayan Ermenilerin güvenliğinin korunmasına vurgu yaptı.
Azerbaycan Cumhuriyeti’nin 30 yılın ardından kurtarılan işgal topraklarının onarılması her iki ülke için büyük önem taşıyor. İran’ın tarih ve kültürünün önemli bir bölümü Karabağ topraklarında bulunuyor. Bu yüzden İranlı yetkililer her zaman Azerbaycan Cumhuriyeti ile ilişkilerin önemini vurgulayarak öncelik tanımıştır.
Azerbaycan Cumhuriyeti de mevcut durumda korunması gereken tarihi ve kültürel ortaklıkların garantörü ve muhafızıdır. Hiç şüphesiz ortak tarih ve kültürün özellikle edebiyat, tarih ve kültür alanındaki varlığı, İran açısından Azerbaycan Cumhuriyeti’nin önemini daha da arttırıyor.
Tüm bu gerçeklere ilaveten İran ve Azerbaycan Cumhuriyeti bir çok sebepten dolayı karşılıklı etkileşimdeler ve bundan da her iki taraf karlı çıkabilir. Azerbaycan Cumhuriyeti İran ile hem deniz ve hem kara ortak sınırı olan komşusu olarak İran ile karşılıklı işbirliği için bazı olanaklara sahiptir.
Buna karşılık İran İslam cumhuriyeti de Azerbaycan Cumhuriyeti’ne yardım etmek için bir çok olanağa sahiptir. Aslında İran’ın Azerbaycan Cumhuriyet’inde baraj inşaatı için ileri teknolojisi ayrıca gelişmiş mühendislik hizmetlerinin geniş yelpazesi cumhurbaşkanı İlham Aliyev için büyük önem taşıyor. Bu yüzden Aliyev işgalden kurtarılan bölgelerin yeniden imarı ve kalkınmasında öncelikli olarak İran’ın katılmasına önemle vurgu yapıyor.
Son yıllarda İran ve Azerbaycan Cumhuriyeti bir çok önemli anlaşmaya imza attılar. Bu cümleden yılda ticaret hacmini 3 milyar dolara ulaştırma çalışmalarına değinebiliriz. Tabi ki görünüşe göre İran İslam Cumhuriyeti’nin Azerbaycan Cumhuriyeti’nin işgalden kurtarılan bölgelerinin onarımı ve kalkınmasındaki ortaklığı ve daha etkin varlığı bu hedefin gerçekleşmesinde önemli payı olacaktır./