İran ve Umman'ın Deniz Güvenliği Diyalogları
İran İslam Cumhuriyeti ile Umman sahil güvenlik komutanlarının Deniz Güvenliği üçüncü toplantısı Umman başkenti Maskat'ta düzenlendi. Bu toplantıda iki taraf arasında deniz güvenlik işbirlikleri ve koordinasyon durumları ele alındı.
Toplantıda Ummanlı heyetin başında Umman sahil güvenlik komutanı Ali bin Seyf el Mukbili ve İran heyeti başında İran İslam Cumhuriyeti sınır muhafızları komutan yardımcısı Hasan Karger bulundu. İran ve Umman Deniz Kuvvetleri, polis ve sahil güvenlik güçleri her yıl deniz sınırlarının güvenliğinin el alınması üzere toplanırlar. 2019 yılında İranlı askeri heyetin Umman başkenti Maskat'a ziyaretinin ardından, iki ülke arasında askeri işbirliği anlaşması imzalandı.
Umman, İran ile eski rejimden beri geleneksel ve iyi ilişkileri olan bir ülkedir. İki ülke ilişkileri son yıllarda, Fars Körfezi'ndeki gerilimlere ve ABD'nin İranofobiyi yoğunlaştırma çabalarına rağmen, her zaman karşılıklı saygı ve çıkarlara dayalı olarak gelişerek genişlemiştir. İki ülke karşılıklı saygıya dayalı bir ilişki yaşamaktadırlar.
Ummanlı yetkililer, İran ile yakın ilişkilerin gerçekçiliğe dayandığına inanırken İran'ı büyük bir komşu olarak görüyor. İki ülkenin birbirleriyle herhangi bir toprak veya sınır anlaşmazlığı yok. Tahran’ın Maskat’a verdiği destek, Umman'ın tarihi hafızasında olumlu ve kalıcı bir rol oynamıştır.
Bölge meseleleri uzmanı olan “Mircevat Mirgelvi Bayat” şöyle diyor: "Çeşitli alanlarda birbirlerinin endişelerini fark eden İran ve Umman, güven inşa etme aşamasını geçerek ekonomik ve güvenlik alanlarında ilişkilerin geliştirilmesi için koşulları yaratmış ve güvenilir ortaklara dönüşme aşamasına doğru ilerliyor".
İki ülke, geçtiğimiz yıllarda Ortak Stratejik, Siyasi, Askeri, Teknik, Bilimsel İşbirliği ve Sahil Güvenlik Komiteleri de dahil olmak üzere ikili ilişkileri düzenlemek ve güçlendirmek için çeşitli komiteler kurdu. İran ve Umman, bölgesel güvenliğin sağlanmasında etkin rol oynayan bölgesel düzeyde en iyi ve en az sorunlu ilişkilere sahiptir. Aslında İran-Umman ilişkileri bölgesel bir ilişki modelidir.
İran-Umman savunma-askeri ilişkileri, diğer işbirliği alanları arasında özel öneme, statüye ve konuma sahiptir ve her zaman bu işbirliklerinin başında yer almaktadır. Özellikle deniz güvenliği alanında İran İslam Cumhuriyeti ve Umman, Hürmüz Boğazı'nın izlenmesinde stratejik ortaklığa sahiptir. Hürmüz Boğazı'nın güvenliğinin sağlanması Tahran ve Maskat için siyasi, ekonomik ve güvenlik boyutlarına sahiptir.
Öte yandan İran İslam Cumhuriyeti ve Umman, askeri ve deniz güvenliği alanlarında geniş ilişkiler kurabilmiş ve ortak tatbikatlar düzenlerken iki ülkenin askeri heyetleri karşılıklı ziyaretlerde bulunmuşlarır. İran İslam Cumhuriyeti Donanması ile Umman Donanması'nın tatbikatı, İran karasularında Hürmüz Boğazı ve Umman Denizi'nde 16 Aralık 2021 tarihinde yapıldı.
Bu deniz tatbikatı, İran İslam Cumhuriyeti Donanması ile Umman Donanması arasındaki ikili kurtarma tatbikatının dokuzuncusuydu. Ayrıca daha önce, 14 Aralık 2021'de, İran İslam Cumhuriyeti ve Umman Ortak Dostluk-Askeri Komisyonu Başkanı Tuğgeneral Abdul Azir bin Abdullah Al-Manzari askeri bir heyete başkanlık etti ve İran İslam Cumhuriyeti Ordusu Donanması Karargahı'nda Amiral Şehram İrani ile bir araya geldi ve görüş teatisinde bulundu.
Donanma komutanı Umman'ı dost ve kardeş olarak nitelendirerek şunları vurguladı: "İran İslam Cumhuriyeti ve Umman'ın Hürmüz boğazına hakim bir konumda olmalarından dolayı dünyadaki konumları ve statüleri de bellidir. Barış ve dostluk iki ülkenin temel ortak noktalardır. Bölgedeki düşmanlar ve kötü niyetliler tarafından İran ve Umman arasındaki ilişkiyi zayıflatmak için giriştikleri tüm çabalara rağmen, iki ülke arasındaki ilişkiler hala istikrarın zirvesindedir./
