Ebabil 5 İHA'sı

Son otuz yılda İran İslam Cumhuriyeti’nin İHA sektöründe kaydettiği gelişmeler sürekli dikkat çekmiştir ve bölgesel çatışmaların ortaya çıktığına göre, özellikle son on yılda İran yapımı İHA’lar denetleme ve tespit, hedef bulma ve bölgenin savaş meydanlarında saldırı operasyonları yürütme alanında yüksek değere sahip olduklarını iyice göstermiştir.

İran şu anda en üstün 10 İHA güçlerinden biri ve çeşitli İHA türlerinin tasarımı, geliştirilmesi ve yapımında ileriye dönük bir gelişme gösteren dünyadaki birkaç ülkeden biri. Farklı operasyonlarda başarılı olan Ebabil 3 başta olmak üzere, şimdiye kadar çeşitli türleri yapılmış olan Ebabil İHA’ları ailesi, parlak bir operasyon geçmişine de sahip İran yapımı başarılı İHA’lardan sayılıyor. Ebabil 3 İHA’sı 2014 yılında (1393 yılında) resmî olarak görücüye çıkarılıp İran Silahlı Kuvvetleri’ne teslim edildi.

Tahran’da 18 Nisan 2022’de (29 Ferverdin 1401’de) düzenlenen geçit töreninin önemli yönlerinden biri, bu geçit törenine özel bir imaj veren İran İslam Cumhuriyeti Ordusu’nun birliklerine ait insansız hava araçlarının geniş ve çeşitli katılımıydı ve bu arada daha önce hakkında hiçbir resmî haber bulunmayan “Ebabil 5” adlı İranlı yeni birkaç İHA’nın sergilenmiş olması uzmanlar ve iç ve dış medyaların ilgisini çekti.

İlk defa olarak gösterilen bu insansız hava aracı, genel olarak İran’ın bilinen İHA’larının büyük bir bölümüne kıyasla önemli ve etkileyici ilerlemelerin göstergesi olan tespit ve saldırı kabiliyetlerine sahip bir İHA’dır. Tüm başarıları ve mükemmel operasyonel deneyimleri ile, Ebabil İHA’ları ailesi 1., 2. ve 3. nesil ile sınırlı kalmamıştır ve 2022 yılında (1401 yılında) Ordu Günü geçit töreninde Ebabil 5 İHA’sının sergilenmesiyle, Ebabil İHA’ları ailesinin geliştirilme ve güncellenme sürecinin hâlen de devam etmekte olduğu ortaya çıktı. Ebabil 5 İHA’sını Muhacir 6 ve Ebabil 3 İHA’larının bir karışımı olarak görebiliriz.

18 Nisan 2022’deki (29 Ferverdin 1401) geçit töreninde hareketli römorkların üzerine kurulu üç Ebabil 5 İHA’sı sergilendi. İHA’lardan en az birinde ve bir kanadın altında, iki Elmas füze mermisi ve başka birinde her kanadın altında Kaim sınıfı 3 güdümlü ve standoff bomba mermisi görüldü. Bazı uzmanlara göre Muhacir 6 İHA’sının daha küçük bir versiyonu olan Ebabil 5 İHA’sı, Kaim serisi 6 akıllı ve nokta vuruşlu bombayı taşıyabilir. Ebabil 5 İHA’sının uçuş menzili 480 kilometrenin üzerindedir ve Kaim bombası ve yaklaşık 8 kilometre menzile sahip 4 havadan fırlatılan Elmas-2 füzesiyle donatılmıştır.

Ebabil 5 İHA’sının gövde şeklini inceleyerek gövdenin arkası ve özellikle kuyruğunda, Ebabil 3’ün ilk modellerinde ve Atlas geliştirilmiş versiyonunda da kullanılmış olan aynı ünlü H biçimli tasarımın olduğu ortaya çıkıyor. Ancak ön kısmında, Muhacir 6 İHA’sına göre daha gelişmiş bir tasarım vardır. Ayrıca bu İHA’nın görüntüleri kanat açıklığının da arttığını ve bu İHA'daki taşınabilir mühimmat hacminin de arttığını gösteriyor. Bu İHA’nın teknik özellikleri henüz resmî olarak açıklanmamıştır, fakat muhtemelen Ebabil 5’te 115 beygir gücüyle Rotax-914 motoru kullanılmıştır ve Muhacir 6’ya benzer özellikleri olabilir. Tasarımı ve boyutlarında ünlü Muhacir 6’ya büyük benzerliği olan Ebabil 5 tespit savaş İHA’sı, her kanadının altında 8 kilometre menzilli Elmas adlı 4 havadan karaya zırh karşıtı füze ve “ateşle ve unut” kabiliyetiyle donatılmış olup akıllı bir şekilde yolu takip eder.

Bu İHA’yla ilgili başka önemli bir nokta da, mevcut görüntülere göre bu İHA’nın ön iniş takımının gövdenin içinde toparlanabilmesidir. Bu ayrıntı Ebabil 5 ön bölümünün tasarımında yeni fikirlerin kullanılmış olması ve daha geniş bir alanla karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor ve aynı zamanda uçuş sırasında insansız hava aracının altından iniş takımının çıkarılması, aerodinamik koşulların hızlandırılmasına ve iyileştirilmesine olanak sağlıyor.

Ebabil 5 İHA’sının özellikleri resmî olarak açıklanmamıştır, ancak daha büyük görünümüne ve daha fazla mühimmat taşıma kabiliyetine göre, sahnede kalıcılık, uçuş yüksekliği ve taşınabilir yük konusu bakımından, Muhacir 6’dan daha üstün bir konumda olduğunu söyleyebiliriz.

Muhacir 6 ya da Ebabil 5 serisi gibi İHA’ların geliştirilmesi İHA kabiliyetini geliştirme alanında ülkenin etkili ve yararlı bir savunma stratejisini benimseyip sürdürdüğü ve silahlı kuvvetlerdeki görevlerin büyük bir bölümünün bu İHA’lara devredilmesini gösteriyor.

Bu mesele 2020 yılında Karabağ savaşı ve 2022 yılında Ukrayna savaşı gibi 21. yüzyıl savaşlarındaki tespit ve savaş İHA’larının kullanımı ve operasyonlarından edinilen deneyimlere göre meydana gelmiştir. Aynı zamanda doğu bölgeleri ve sınırları başta olmak üzere ülkemizin geniş coğrafyası, sınır kontrolü ve isyancılar ve uyuşturucu kaçakçıları ve terör örgütlerine karşı olası operasyonlar yürütmek, İHA’ları kullanma zaruretini ikiye katlamıştır.

Son yıllarda İslam Cumhuriyeti Ordusu’nun İHA gücündeki büyük artış, insansız hava araçları aracılığıyla bu tür bölgeleri kapsamak üzere geniş bir planlamanın var olduğunu göstermektedir. Ebabil 5 İHA’sını kullanmak, bir insansız hava aracının, nispeten geniş bir bölge üzerinde pek yüksek olmayan bir maliyetle daha uzun süreli gözlemleme operasyonunu gerçekleştirmesini sağlar ve bunun yanı sıra bu İHA’yı çeşitli Kaim bombaları veya nokta vuruşlu Elmas füzeleriyle donatmak, bu İHA’ya savaş görevlerini uygulamak için üstün bir güç sağlıyor.