Pakistan'ın enerji sorunu ve İran'ın potansiyeli

Pakistan Başbakanı Şehbaz Şerif, ülkenin elektrik üretim ihtiyacını karşılamak amacıyla Afganistan'dan kömür ithalatının artırılması talimatını verdi.

Şehbaz Şerif ayrıca, Afgan sürücülerin ve şoförlerin vize verme süreçlerini hızlandırmak ve doğal olarak kömür ithal etmeleri süreçlerinin kolaylaştırılması için vize verme sürecini kolaylaştırma talimatını verdi.

Pakistan'da özellikle elektrik olmak üzere enerji azlığı ve enerji sıkıntısı konusu yeni bir konu değil ve yaz aylarında her zaman daha fazla dile getirilmeye başlanır. İslamabad hükümeti bazı fabrikaları ve üretim merkezlerini kapatarak bu sorunu geçici olarak ortadan kaldırmaya çalışıyor.

Bu kapsamda Pakistan Başbakanı Şehbaz Şerif,  Afganistan'dan kömür ithalatını artırmayı, santrallerin ihtiyaç duyduğu yakıtı sağlamayı ve bu konuda hükümetine yönelik memnuniyetsizliğin önüne geçmeyi hedefliyor.

Ancak Pakistan'daki uzmanların ortaya koyduğu önemli bir soru, ülkedeki çeşitli hükümetlerin son yıllarda enerji santrallerine yakıt ikmali için büyük adımlar atmadığı ve mevcut hükümetin bunu yapmaya kararlı olmadığı ve ağrı kesici geçici çözümler aradığıdır.

Mortez Moğol bu alandaki uzmanlardan biri olarak kendisi gibi düşünen bir çok uzman gibi  İran İslam Cumhuriyeti'nin gazının, Pakistan'daki enerji santralleri de dahil olmak üzere çeşitli endüstriler için tek ucuz ve güvenilir yakıt kaynağı olduğunu düşünüyor. Nitekim Asıf Ali Zerdari cumhurbaşkanlığı döneminde  Tahran ile Pakistan toprakları ve sınırları içerisinde İran doğalgazını taşıyacak boru hattı inşa etme anlaşması imzalandı. 

İran İslam Cumhuriyeti, Hindistan alt kıtasına giden doğalgaz boru hattının bir parçası olarak Pakistan sınırına yakın Zahedan'a Barış Boru Hattı adı verilen bir boru hattı döşedi ve Pakistan hükümetinin İran gazını ülkeye taşımak için bir iç boru hattı inşa etmesi anlaşması yapıldı. İran İslam Cumhuriyeti'nin Pakistan ve Hindistan'ın enerji ihtiyaçlarını karşılamak için bir barış boru hattı inşa etme planının üzerinden yaklaşık otuz yıl geçmesine rağmen Pakistan bu alanda hiçbir adım atmadı.

Siyasi konularda uzman olan Nadim Afzalçen şöyle düşünüyor: " Halk Partisi hükümeti döneminde, İran doğalgaz boru hattının Pakistan'a giden doğal gaz boru hattının inşaat projesinin yürütme süreci başladı. Ancak bugüne kadar bu konuda ilerleme kaydedilmedi, halbuki İslamabad İran gazını ana çözüm olarak görmeye başlamıştır. "

Her halükarda, tüm uzmanlar ve hükümet yetkilileri ve Pakistan'ın özel sektörü bile, bu ülkenin ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlamak için İran gazının kullanılması gerektiğini vurguluyor, ancak şu ana kadar bu konuda pratik bir adım atılmadı. Pakistan'ın bu konudaki en önemli bahanelerinden biri de ABD'nin İran İslam Cumhuriyeti'ne uyguladığı yaptırımlardır.

 ABD yaptırımlarına rağmen Tahran, gazını küresel ve bölgesel pazarlara satıyor ve Pakistan, ulusal çıkarlarını ABD bölgesel politikalarıyla işbirliğine tercih ederse kesinlikle bir müşteri olarak bundan yararlanabilecektir.Doğal olarak İran gazından da en iyi şekilde  yararlanabilir. Bu sırada Taliban'ın kömür fiyatını iki katına çıkarması diğer önemli bir konudur. Afganistan'dan kömür ithal etmek İslamabad hükümetine ağır maliyetler yükleyecektir.

 Ayrıca Şehbaz Şerif'in Afganistan'dan kömür ithalatını artırma talimatı, enerji santrallerinin enerji kesintilerini telafi etmeye yönelik kısa vadeli bir plandır ve Pakistan için şüphesiz ciddi sonuçlar doğuracaktır.