İran ve Çin cumhurbaşkanlarının ikili ilişkilerin gelişmesine vurgusu
İran İslam Cumhuriyeti ve Çin cumhurbaşkanları dün telefon görüşmesinde uluslararası ve bölgesel gelişmeleri ele alarak, ikili işbirliğinin daha da gelişmesine vurgu yaptılar.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi bu telefon görüşmesinde ABD'nin diğer ülkelerin iç işlerine karışmasını bu ülkenin yıkıcı tek taraflı politikasının devamı olarak halihazırda küresel barış ve istikrara bir tehdit oluşturduğunu ifade ederek, ülkelerin toprak bütünlüğü ile milli egemenliğine saygının İran dış politikasının temel ilkeleri olduğunu ve bu çerçevede "Birleşik Çin" politikasına kesinlikle ve ilkeli bir şekilde destek verdiklerini kaydetti.
Uluslararası gelişmeler ne olursa olsun Çin ile kapsamlı şekilde ilişkileri geliştirmek istediklerini dile getiren Reisi, egemenliğe sahip ülkelerin bağımsız ve ulusal çıkarlara dayalı işbirliğini bölgesel ve küresel düzeyde doğru yönetim modeli olduğunu ve yeni ortaya çıkan uluslararası düzende adalet ve insafın egemen olması gerektiğinin altını çizmekle birlikte ABD'nin Soğuk Savaş modelini tekrar canlandırmaya çalışmasını bu ülkenin çöküşe geçtiğinin göstergesi olduğunu söyledi.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping de bu telefon görüşmede, İran ile Çin'in uluslararası alandaki işbirliğine ve iki ülkenin bölgesel ve uluslararası alanda karşılıklı olarak birbirini desteklediğine dikkati çekti.
Bölgede istikrarın korunması gerektiğinin ve İran'ın bölgedeki yapıcı rolünün altını çizen Xi Jinping, Çin'in baskı ve tek taraflılık politikaya karşı olduğunu kaydetti.
İran ve Çin'in stratejik ilişkilerinin öneminden ve ülkesinin başta ticaret, ekonomi, altyapı ve enerji olmak üzere stratejik ve güvenlik işbirliğinin artması gerektiğinden bahseden Xi Jinping, ''25 Yıllık Kapsamlı İşbirliği Anlaşması bu doğrultudaki büyük adımdır ve bu kapsamda İran'la özellikle ekonomi olmak üzere kapsamlı stratejik işbirliğinin güçlendirilmesi için gerekli talimatı verdim'' diye ekledi.
İran ile Çin ilişkileri son senelerde artan bir süreç izlemiştir. Çin ile İran, ABD'nin sultacı politikalarına karşı koyma noktasında ortaya koydukları ortak tavır ve yaklaşım ve ikili ilişkilerde dönüm noktası sayılan 25 yıllık işbirliği belgesi, iki ülkenin münasebetlerinin uygun şekilde ilerlediğini gösteriyor.
Bu bağlamda Reisi ile Xi Jinping, işbirliğinin geliştirilmesine temas edip, ikili ilişkilerde son bir senede yaşanan sıçrama ve ticaret hacminin artmasına dikkat çekerek, 25 Yıllık Kapsamlı İşbirliği Belgesi'nin hayata geçirilmesinin hızlandırılması ve işbirliğinin geliştirilmesi üzerinde mutabık kaldılar.
İran ile Çin, ikili ortaklıklar ve menfaatleri doğrultusunda ve bölgesel ve bölge dışı konulara ilişkin ortak görüş ve yaklaşımlarıyla, münasebetleri geliştirmek için çeşitli nedenler ve zeminlere sahipler. Çin Cumhurbaşkanının ocak 2016'da Tahran'a yaptığı ziyareti sırasında Kapsamlı Stratejik Ortaklık Belgesi'nde yer alan 20 madde uyarınca, Tahran ile Pekin'in siyaset alanlarda ortak işbirliğinin geliştirilmesi ve derinleştirilmesi, uygulanabilir, insani, kültürel, adli, askeri-savunma amaçlı, bölgesel ve uluslararası işbirliğine ilişkin yol haritası belirlenmiştir.
Bu belgenin 1. maddesinde, tarafların, uluslararası düzenin çok kutuplaşma süreci ve ekonominin küreselleşmesinin derinleştiği bir sırada, İran ve Çin'in münasebetlerinin stratejik öneme sahip olduğu ve birbirini önemli stratejik ortak görüp, dış politikada ikili ilişkilerin gelişmesine öncelik verdikleri vurgulanmakta.
Gelinen aşamada, ABD'nin Çin'e baskısının arttığı ve Washington'un Batı Asya'da izlediği müdahaleci politikası, diğer yandan, İran ve Çin'in ikili, bölgesel ve uluslararası ilişkilerinin daha da gelişmesi, iki ülke yetkilileri arasında istişareler ve görüşmelerin artmasını gerekli kılmıştır. Kuşkusuz, İran ve Çin cumhurbaşkanlarının telefon görüşmesi, bu bağlamda atılmış bir adım sayılıyor./
