İslam İnkılabı Rehberi'nin doların zayıflamasına vurgusu
4 Nisan Salı günü İslam İnkılabı Rehberi Ayetullah Hamenei, İran İslam Cumhuriyeti nizamının yetkilileriyle yaptığı görüşmede gündemdeki çeşitli konularla ilgili beyanatta bulundular. Bu konulardan biri de bazı ülkelerin birbirlerinin milli para birimleri veya diğer para birimleri ile ticaret yapma biçiminde ABD dolarının zayıflamasıdır.
İslam inkılabı Rehberi, bu konuya ve diğer bir dizi faktöre işaretle "Dolayısıyla İslam nizamının düşmanlarının başında yer alan Amerika zayıflıyor."diye kaydetti.
Amerika'nın zayıflığının bir başka göstergesi ana küresel para birimi olarak doların giderek zayıflamasıdır. Doların hala dünyanın en büyük rezerv para birimi olmasına rağmen ABD'nin bunu bir finansal silah olarak kullanması birçok ülkenin alternatif para birimlerine yatırımlarını çeşitlendirme hareketini hızlandırdı.Şimdi, Washington'un diğer ülkeler üzerinde baskı oluşturmak için doları araçsal olarak kullanması ve ABD'nin rakip ve muhalif ülkelere uyguladığı yaptırımların artması nedeniyle, bazı ülkeler finansal ve ticari işlemlerde ulusal para birimlerini kullanmaya yöneldi. Bu ülkelerin başında Çin, Rusya gelmektedir ve şimdi Hindistan, Brezilya, Malezya, Türkiye, Venezuela ve İran gibi ülkeler de benzer bir prosedür izlemiştir.
Avrasya Ekonomik Birliği'ne üye ülkeler de ABD dolarını tüm finansal ve ticari değişimlerinden çıkarma konusunda anlaştılar. Özellikle son bir yılda ABD'nin Rusya'ya yönelik yaptırımları ile Ukrayna savaşının başlamasının ardından bazı ülkelerin dolara olan bağımlılıklarını azaltma hareketleri hız kazandı. Bu arada Rusya'nın ambargosuna katılmak istemeyen Çin, Hindistan ve Türkiye gibi ülkeler de Moskova ile işlemlerde milli para birimlerini kullanma yaklaşımını benimsedi.
İran İslam Cumhuriyeti'nde aracı para biriminin ortadan kaldırılması ve doların hakimiyetinin sona erdirilmesi, başka bir ifade ile uluslararası ticaret etkileşimleri üzerindeki Amerikan hakimiyetine son verilmesi ilk olarak Beşinci Kalkınma Planı'nın genel politikalarında gündeme gelmiştir.
"Sulta düzeninin parasal sisteme bağımlılığını azaltmak amacıyla bölge ve İslam ve dost ülkelerin yardımıyla bağımsız bir para, bankacılık ve sigorta sisteminin kurulmasına yardımcı olmak" 2007 yılında açıklanan bu politikaların 41.bendinde yer almaktadır.
Aslında artık büyük ölçüde Batılı ve Amerikan mali ve parasal kurumlarının denetiminde olan Sulta düzeninin mali ve parasal sistemine olan bağımlılığının azaltılması, ancak ve ancak dolara olan bağımlılığın azaltılmasıyla mümkün olacaktır.
Amerika ve batı para sistemine diğer ülkeleri bağımlı hale getiren şey, doların kullanılmasıdır. Yani bir ülke kendi ticari işlemleri için başka bir para birimi kullanmak istediğinde o ülkenin finansal sistemine ihtiyaç duyar.
Bu ihtiyaç şiddetlendiği zaman bağımlılığa dönüşecek ve hakim olan ülkelerin hedeflerine ulaşmada baskı uygulamak için uygun bir platform olacaktır.
Dolar, dünya ticaretinde ve ülkeler arasındaki ekonomik etkileşimlerde ne kadar çok kullanılırsa, dünya bankalarının Amerikan finansal sistemiyle o kadar çok etkileşim kurması gerekecek ve sonuç olarak ABD parasal silahları kullanma konusunda daha büyük bir yeteneğe sahip olacaktır. Buna karşı dolara olan talep ve kullanım azaldıkça, ABD'nin görünürdeki parasal otoritesi de küresel olarak azalacaktır.
İslam İnkılabı Rehberi yetkililerle yaptığı görüşmede konuyla ilgili şunları söylediler:
"Gerçekten ülkemizin sıkıntılarından biri de ekonomimizin farklı sektörlerini dolara bağlama olmasıdır. Bazı ülkeler kendilerini dolardan ayırdı ve işlemlerini başka bir yoldan yapıyorlar. Hatta onları Swift'ten çıkardılar ve bu ülkeler de Swift ile ilişkilerini kestiler ve durumları iyileşti. Şimdi durumları iyi olan ülkeler arasında geliyorlar."
İslam İnkılabı rehberi daha önce İran'ın ticari ve ekonomik işlemlerini dolarsızlaştırma gereğini vurgulamışlardı. Ayetullah Hamenei 2016 yılında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede, iki ülke arasındaki ticarette ara para birimlerinin ortadan kaldırılmasını defalarca vurguladı. Rehber Hamenei batılı ülkelerin yaptırımlarına işaretle "Ülkeler arasındaki ilişkileri zayıflatmak için düşmanların olumsuz propagandasına aldırmadan, ikili ya da çok taraflı ekonomik işlemlerde doları kaldırmak, milli para birimini değiştirmek gibi yöntemlerle Amerikan yaptırımlarını etkisiz hale getirebilir ve bu ülkeyi tecrit edebiliriz." diye kaydetti.
