Bölgenin transit bağlantı halkası, Çabahar limanı
Hindistan ile Orta Asya ülkeleri arasında Çabahar liman kapasitesi konulu ortak çalışma grubunun ilk toplantısı Hindistan'ın Mumbai kentinde gerçekleştirildi.
Bu toplantının amacı, İran'ın Çabahar limanının son durumunu, bölgesel geçişteki önemini ve Orta Asya ülkeleriyle bağlantısını incelemekti. Umman Denizi'nde bulunan Çabahar Limanı, İran İslam Cumhuriyeti topraklarının güney doğu kesiminde seçkin ve ayrıcalıklı bir stratejik konuma sahip modern bir limandır. Tahran ile Yeni Delhi arasında yapılan anlaşmaya göre bu limanın bir etabında yapılacak yatırımı Hindistan'a devredilmiştir.
Çabahar limanı sadece Hindistan ile Afganistan arasındaki bağlantıyı ve bu ülkenin Umman Denizi üzerinden dünya pazarlarıyla iletişim yolunu kolaylaştırmakla kalmıyor üstelik Kuzey-Güney koridoru çerçevesinde, Orta Asya ile Hindistan Alt kıtası ve diğer küresel pazarlar arasında harika bir geçiş yolu olabilir. Bu nedenle Hindistan, Güney Kore gibi yükselen ekonomik ülkelerle rekabette, Orta Asya ülkelerindeki ekonomik konumunu güçlendirmeye çalışmaktadır, ve tabi ki stratejik Çabahar limanı, bu konuda önemli ve etkili bir rol oynayabilecektir.
Hindistan’da stratejik meseleler uzmanı Kutam Mukerci bu bağlamda şöyle diyor: İran’ın Çabahar limanı, okyanusa bağlı en önemli su yolu olarak sadece transit konumunu ve malların kolay, güvenli ve ucuz transferini güçlendirmekle kalmıyor, üstelik İran İslam Cumhuriyeti'ni sadece Batı ve Orta Asya'da değil, aynı zamanda dünyada da önemli bir oyuncu haline getiriyor. Günümüzde uluslararası ticarette su yolları önemli rol oynuyorlar; İran'ın kuzeyi ve güneyinde de Hazar Denizi ve Fars Körfezi’nde transit su yolları bulunmaktadır, bu açıdan Umman Denizi ve Çabahar limanı da oldukça önemlidir.
Çabahar limanı bir limanın çekici ve üstün yönlerine ilaveten sanayi, serbest ticaret bölgesi ayrıca ve turizm merkezi olarak da seçkin şartlara sahiptir. Bu yüzden, Çabahar bölgesinde yatırım çekmek için teşvik ve garantilerin varlığı göz önüne alındığında, bu limanın kapasitesinin tam olarak kullanılabilmesi için altyapısının geliştirilmesi İran İslam Cumhuriyeti'nin önceliklerinden biridir. Dolayısı ile başta Orta Asya olmak üzere bölge ülkelerinin Çabahar limanı ve transit faaliyetlerine daha aktif katılmaları bekleniyor.
Hindistan’da uluslararası meseleler uzmanı Şakti Sinha bu bağlama şöyle diyor: Çabahar transit limanı, komşu ülkelerin okyanus ile bağlantı noktasıdır ve Kuzey-Güney Koridoru doğrultusunda, Hindistan Yarımadası ile Orta Asya arasındaki ticari ilişkilerin gelişmesinde temel bir rol oynayabilir. Bu konu malların taşınmasında su yollarının artan rolü ve önemi dikkate alındığında stratejik ve seçkin bir konuma sahip olduğu anlaşılıyor.
Her halükarda, Hindistan'ın Çabahar limanı üzerinden Orta Asya ülkeleriyle ticaret ve transit geçiş için bir platform ve uygun koşullar oluşturma çabaları önemli görülse de, Yeni Delhi'nin Hindistan'a devredilen Çabahar liman planlarını tamamlamadaki ivmesi kesinlikle daha fazla ülkeyi bu stratejik limanı kullanmaya teşvik etmede etkili olmaktadır. Zira günümüz dünya ekonomisi ve ticaretinde ülkelerin platform oluşturma ve transit kolaylıklar sağlama konusundaki hızlı davranmaları, ticari ilişkilerin gelişmesinde ilk sözü söylemektedir. Bu yüzden Çabahar liman kenti, Hindistan’ın Çin ile rekabeti doğrultusunda belirleyici ve ektili rol oynayabilir.
Bu yüzden İran İslam Cumhuriyeti, Hindistan ve Orta Asya ortak çalıma grubu ikinci toplantısının Çabahar’da yapılmasını, böylece bu bölgedeki ülkelerin daha fazla ve yakından Çabahar limanın kapasitesi ile tanışmalarını istiyor./
