İran ve Türkmenistan'ın, ilişkilerin geliştirilmesi iradesi

Türkmenistan Halk Maslahat Konseyi Başkanı Kurbankulu Berdimuhammedov, 30 Mayıs günü Tahran'ı ziyaret ederek İran Cumhurbaşkanı Seyyid İbrahim Reisi ile bir araya gelerek görüştü.

İran İslam Cumhuriyeti ve Türkmenistan arasındaki ilişkiler son iki yıldır gelişiyor. Türkmenistan Halk Maslahat Konseyi Başkanı, Türkmenistan cumhuriyetinde en yüksek yetkilidir. Oğlu Serdar Berdimuhammedov ise Cumhurbaşkanı makamında geçen yıl ilk kez İran’ı ziyaret etti. Onun Tahran ziyareti ikinci yurt dışı resmi ziyaretiydi, ilki ise Rusya’ya gerçekleşti.
İran ve Türkmenistan arasındaki ilişkiler coğrafya ve ortak kültür olmak üzere iki faktörden kaynaklanmaktadır. İran ve Türkmenistan'ın yaklaşık 900 km kara sınırı ve 300 km deniz sınırı vardır. Ortak coğrafya, iki ülke yetkililerinin ilişkileri geliştirme isteğinde önemli bir faktördür.
Reisi ile Berdimohammedov arasındaki görüşmede 5 anlaşma imzalandı ve bu anlaşmaların ana unsuru ve temelini coğrafya oluşturuyor. Her iki ülke de enerji, su ve elektrik, transit, teknik mühendislik hizmetlerinin ihracatı ve tarım alanlarında ikili ilişkilerin geliştirilmesine vurgu yapıyor.
İran-Türkmenistan ilişkilerinde önemli olan nokta, iki ülkenin bu ilişkilere olumlu ve yapıcı bakış açısıdır. İran ve Türkmenistan birçok alanda ortak bir kültüre sahiptir. İran'ın kuzeyindeki Türkmen nüfusun varlığı, iki ülkenin yakınlaşmasının nedenlerinden biri olduğu gibi, iki ülke yetkililerinin de düzenli olarak birbirleriyle görüşmelerine neden olmuştur. Bu bağlamda daha önce İslam İnkılabı rehberi Ayetullah Seyyid Ali Hamenei, İran-Türkmenistan ilişkilerini akrabalık ilişkileri olarak adlandırmıştı ki bu konu, Reisi ile Kurbankulu Berdimuhammedov arasındaki görüşmede de değinildi.
İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Seyyid İbrahim Reisi yapılan görüşmede İslam inkılabı rehberinin bilge tabiri ile Türkmenistan ile bir komşu ilişkisi değil, akrabalık ilişkimiz olduğunu söyledi. Reisi şöyle dedi: Kültür ve medeniyet alanında görüşmeler yapıldı ve adımlar atılacak, zira bu alan iki ülkenin kültür düzeyinin yükselmesi adına bakış açısının sağlayıcısı olabilir.
Türkmenistan Halk Maslahat Konseyi Başkanı Kurbankulu Berdimuhammedov da “Biz sizden ilham alarak, bilgeler meclisi ve maslahat konseyini Türkmenistan’da kurduk” dedi.
Türkmenistan Halk Maslahat Konseyi Başkanının Tahran ziyareti, 13. Hükümetin komşuluk ilişkileri geliştirme siyasetleri doğrultusunda gerçekleşti. Bu siyasete göre Müslüman, bölge ve komşu ülkelerle ilişkilerin genişletilmesi, İran İslam Cumhuriyeti’nin önceliğidir.
Kurbankulu Berdimuhammedov’un Tahran ziyareti son 2,5 ayda üst düzeyli yabancı yetkililerin 4. ziyaretidir. Kazakistan Başbakanı, Irak Cumhurbaşkanı, Umman Sultanı ve Türkmenistan Halk Maslahat Konseyi Başkanı, bu dönemde İran'ı ziyaret eden dört üst düzey yetkilidir.
Hem İran hem de Türkmenistan ikili ilişkilerin geliştirilmesine vurgu yapıyor. Türkmenistan Halk Maslahat Konseyi Başkanı Kurbankulu Berdimuhammedov bu konuda her iki ülkenin de iyi kapasiteleri olduğunu ve bunları halkın yararına kullanmamız gerektiğini söyledi./