Haziran 02, 2023 07:35 Europe/Istanbul
  • İran’ın dış siyaset stratejisi, ulusal kurumların kapasitesini kullanmak

İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, BRICS grubu dışişleri bakanları toplantısına katılmak üzere Güney Afrika'ya gitti.

Seyyid İbrahim Reisi liderliğindeki İran İslam Cumhuriyeti'nin 13. hükümetinin kurulmasının üzerinden bir buçuk yıldan az bir süre geçti. Bu dönemde Cumhurbaşkanlığı hükümeti dış politikaya özel önem verdi. Komşuluk politikası, BERCAM nükleer anlaşmayı yeniden canlandırılması ve uluslararası örgütlere üyelik, İran İslam Cumhuriyeti hükümetinin son bir buçuk yıldaki üç ana stratejisiydi.

 

Komşuluk politikası, komşu ülkelerle ilişkilerin canlandırılması veya geliştirilmesi şeklinde izlendi. Bu kapsamda Suudi Arabistan ile ilişkilerin yeniden tesis edilmesi ve İran İslam Cumhuriyeti'nin Orta Asya ve Batı Asya'daki komşu ülkeleri ile ilişkilerin geliştirilmesine çalışıldı.

 

BERCAM’ın yeniden canlanması Seyyid İbrahim Reisi hükümetinin ilk günlerinden itibaren gündemdeydi. Amerika Başkanı Joe Biden, BERCAM’ın yeniden canlandırılması gerektiğini defalarca vurgulamasına rağmen, BERCAM’ı canlandırma müzakereleri geçen Ağustos ayından itibaren Amerikalı tarafın sabotajları ve nükleer anlaşmada İran İslam Cumhuriyeti’ne karşı sorumluluklarını gerçekleştirmekten kaçınması nedeni ile durduruldu.

 

Etkili uluslararası kuruluşlara üyelik, Seyyid İbrahim Reisi hükümetinin dış politikadaki bir başka stratejisidir. Bu kapsamda Özbekistan'ın ev sahipliğinde Semerkant kentinde düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü'ne üye ülkeler 22. zirvesinde İran'ın Şangay Örgütü'ne tam üyeliği resmen ilan edildi.

 

Şanghay'dan sonra şimdi de İran İslam Cumhuriyeti hükümeti BRICS grubuna katılma talebinde bulundu. BRICS grubu, dünya nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturan dünyanın gelişmekte olan ekonomik ülkeleri olan Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşuyor. Dünya yüzölçümünün %30'unu kaplıyorlar ve dünyada yapılan yatırımların dörtte biri bu ülkelere çekilmiş durumda.

 

BRICS dışişleri bakanları toplantısı dünden itibaren Güney Afrika'nın Cape Town kentinde çalışmalarına başladı. Güney Afrika dışişleri bakanı, bu toplantıya İran dışişleri bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ı da davet etti. Dışişleri bakanı ekonomik diplomasiden sorumlu yardımcısı Mehdi Seferi hali hazırda 19 ülkenin BRICS’e üyelik için başvurduğuna işaretle, İran’ın bu guruba katılmak isteyen ilk ülkelerden biri olduğunu söyledi.

 

Güney Afrika'nın Cape Town kentinde yapılan BRICS dışişleri bakanları toplantısı, İran'ın bu ekonomik birliğe üyelik vizyonunu ve planlarını ana hatlarıyla belirtmek ve ayrıca İslam Cumhuriyeti'nin üyeliğini kolaylaştırmak için üyelerle istişare etmek için iyi bir fırsattır.

 

Uluslararası kurumlara üyeliğin önemi, Batı'nın İran'ı tecrit etme stratejilerinin başarısızlığı, dış politikada çok taraflılık politikası, yeni pazarlara dikkat ve yaptırım sisteminin etkisizleştirilmesi gibi birçok şeyi içeriyor.

 

Buna ek olarak, ulusal para birimi ile finansal çalışmaları ve gelişmekte olan güçlerle ekonomik ilişkilerin genişletilmesi de, gelişmekte olan uluslararası kurumlara üyeliğin diğer etkileridir.

 

Mehdi Safari, İran'ın BRICS'e katılma isteğine değinerek, bu konunun etkilerinden birinin de bu BRICS’e üye olan Rusya, Çin, Brezilya ve Güney Afrika ülkeleri ile parasal işlemleri dolar kullanmadan ulusal para birimiyle yapabilmek olduğunu söyledi. Seferi ayrıca bu gruba üyelik sayesinde Güney Afrika ve de Brezilya yoluyla Afrika ve güney Amerika kıtalarındaki ticaretin geliştirilebileceğini söyledi.

 

Etiketler