İran ve Rusya Ekonomik ve Ticaret İşbirliğini Artırmak İçin Hangi Planlara Sahip?

Parstoday – İran Ticaret, Sanayi, Madencilik ve Tarım Odası Başkanı Semed Hasan Zade başkanlığındaki bir heyet, Moskova'da Rusya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Sergey Katirin ile bir araya gelerek, Tahran-Moskova ticaret hacmini 10 milyar doların üzerine çıkarmayı hedeflediklerini belirttiler.

İran’ın Moskova Büyükelçisi Kazım Celali bu toplantıda, görüşme ve seminerin çok iyi bir ortamda yapıldığını, iki ülke arasında Stratejik Ortaklık Anlaşması'nın bu yılın başında imzalandığını ve bugün İran-Rusya ilişkilerinin stratejik bir seviyeye yükseldiğini söyledi.

Kazım Celali, 25 Nisan 2025’ten itibaren Avrasya Ekonomik Birliği ile yapılan Serbest Ticaret Anlaşması'nın uygulanmaya başlamasına değinerek, işbirliğini geliştirme yolunun açıldığını belirtti.

İran Ticaret, Sanayi, Madencilik ve Tarım Odası Başkanı Semed Hesen Zadeh de bu görüşmede, İran’daki büyük potansiyeller göz önüne alındığında, İran ve Rusya arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin derinleştirilmesinin hedeflendiğini ifade etti.

İran Ticaret, Sanayi, Madencilik ve Tarım Odası Başkan Yardımcısı Kadir Kiyafe, İran ve Rusya arasındaki ticaretin, önümüzdeki 10 yıl içinde 10 milyar dolara ulaşmayı hedeflediğini söyledi.

Bu toplantı, İran İslam Cumhuriyeti ile Avrasya Ekonomik Birliği (EAEU) üyesi 5 ülke arasında yapılan anlaşma çerçevesinde, İran ile Avrasya Ekonomik Birliği üyesi 5 ülke arasında yapılacak ticaretin %87’sinin sıfır tarifeyle yapılacak olmasının ardından gerçekleşti.

İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti İletişim ve Bilgilendirme Başkanı Ali Ahmedniya, sosyal medya platformu X'teki hesabında, “İran ile Avrasya Ekonomik Birliği üyeleri arasında yapılan anlaşmaya göre, 87%’lik bir oranla, İran ile bu ülkeler arasında yapılacak ticaretin sıfır tarifeyle gerçekleştirileceği 25 Nisan itibarıyla uygulamaya girmiştir. Bu serbest ticaret anlaşması ile, karşılıklı ticaretin 10 milyar dolara ulaşması bekleniyor.” şeklinde açıklamada bulundu.

İran ve Rusya, karşılıklı ticaretin ve ekonomik ilişkilerin bölgesel ve uluslararası boyutta büyümesi için ortak hedefler ve motivasyonlara sahip. Bu gelişmeler, iki ülke için olumlu etkiler yaratacaktır. İran ve Rusya, dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz rezervlerine sahip ülkelerdir ve bu nedenle enerji üretimi, ihracatı ve teknolojileri alanında işbirliği yapabilirler. OPEC+ politikalarının koordinasyonu, küresel petrol piyasalarını dengeleme, ortak gaz ve petrol projelerine yatırım yapılması gibi adımlar, enerji alanında İran ve Rusya arasında güçlü bir işbirliği fırsatı sunmaktadır.

Ayrıca, İran ve Rusya, ikili ticaret hacmini artırarak ve daha fazla hizmet ve mal alışverişi yaparak, dolara bağımlılığı azaltabilir ve yerel para birimleri ya da alternatif para birimlerini kullanmaya geçebilirler. Tarım ürünleri, sanayi ve İran teknolojilerinin Rusya'ya ihracatı, aynı şekilde Rusya’dan temel ürünlerin ithalatı, bu işbirliğinden elde edilecek faydalardan bazılarıdır.

Bunun yanı sıra, İran ve Rusya'nın bölgesel ekonomik organizasyonlar olan Şanghay İşbirliği Örgütü (SCO) ve Avrasya Ekonomik Birliği (EAEU) gibi organizasyonlar içinde işbirliklerini artırma hedefleri de vardır.

Kuzey-Güney Koridoru'nun kullanılması, İran ve Rusya’yı Hindistan ve Avrupa'ya bağlayarak, iki ülke arasındaki taşımacılık maliyetlerini ve sürelerini azaltacaktır. İran'ın (Çabahar ve Bender Abbas gibi) limanlarının geliştirilmesi, Rusya'nın Güney Asya ve Fars Körfezi ülkelerine yapacağı transit taşımacılıkla ilgili işbirliklerini güçlendirebilir.

Ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi, iki ülkenin savunma ve güvenlik işbirliklerinin artmasını da sağlayacaktır. Hem İran hem de Rusya, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği'nin yaptırımlarına tabi tutulmaktadır ve ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi, Batı'ya olan bağımlılıklarını azaltabilir.

İki ülke arasında bağımsız bir finansal mekanizma kurulması, yeni teknolojilerde işbirliği, bilimsel ve akademik işbirlikleri, turizm sektörünün geliştirilmesi gibi alanlar, Tahran ve Moskova'daki yetkililerin ikili ilişkileri hızlandırma konusundaki motivasyonlarını artırmaktadır.

İran ve Rusya'nın ekonomik ve ticaret işbirliğini geliştirme yönündeki motivasyonları farklı ve çeşitlidir. İran işinsanları ve girişimcilerin Rusya'ya yaptığı ziyaret iki ülkenin farklı alanlardaki işbirliklerini güçlendirecek ve İran-Rusya ilişkilerinin gelişimi, Orta Asya ve Avrasya ekonomileri üzerinde de etkili olacaktır.