İranlıların Milli Sporu Çevgen; Kadınlar ve Erkekler Ligi Fotoğrafları

Pars Today - İran çevgen (Polo) Ligi'nin ulusal müsabakaları olan Zayandehroud Kupası, erkekler ve kadınlar olmak üzere iki kategoride, İsfahan kentinin ev sahipliğinde gerçekleştirildi.

İran Ulusal Polo Ligi kapsamında 20-23 Mayıs 2025 tarihleri arasında İsfahan Teknoloji Üniversitesi polo sahasında kadın ve erkek olmak üzere iki kategoride 11 takım mücadele etti. Pars Today'den gelen görüntülü haberinde, bu İran sporunu tanıtıyoruz:

Polo, günümüzde küresel bir spor haline gelen eski bir İran sporudur. Bu spor, krallar ve soylular arasında popüler olmasından dolayı "Kral Oyunu" olarak bilinirdi.

Polo (çevgen) ismi, yapımında kullanılan ağaçtan alınmıştır. Başlangıçta askeri ve savaş temalı olan bu oyunda, İranlı atlılar savaş atlarının yeteneklerini sergiliyorlardı. Modern polo sporu, İran'a ait çevgen oyunundan türemiştir.

Polo, iki takımın at sırtında, uzun sopalar (pololar) kullanarak topu rakip kaleye doğru yönlendirmeye çalıştığı bir takım sporudur. Bu oyun yüksek binicilik becerisi, göz, el ve vücut arasındaki koordinasyon ve atı kontrol etme yeteneği gerektirir.

İran'da ise spor müsabakası olmanın ötesinde geleneksel müzik ve hikâye anlatımıyla da destekleniyor. Oyun sırasında “Mürşit” veya anlatıcı destansı şiirler okur ve oyunla ilgili hikayeler anlatırdı; bu da oyuna görüntülü ve geleneksel bir boyut kazandırırdı.

Bu sporun Fars edebiyatında ve İran sanatında her zaman özel bir yeri olmuştur. Firdevsi, Nizami, Mevlana gibi büyük şairler eserlerinde bu oyundan bahsetmişlerdir. İran resimlerinde de çevgen sahneleri büyüklüğün, becerinin ve kahramanlığın sembolü olarak tasvir edilmiştir.

Çevgen İran'dan farklı ülkelere; Hindistan, Çin, Osmanlı İmparatorluğu ve daha sonra Avrupa'ya yayıldı. Ancak temeli ve kökeni resmen İran'a aittir ve bu durum UNESCO tarafından İran adına tescil edilmesi ile onaylanmıştır. 

Bu oyun M.Ö. 600 yıllarında İran'da ortaya çıkmış ve Ahamenişler döneminde oynanmıştır. Çevgen I Darius’un fethi sırasında Hindistan'da popüler hale geldi. Çevgen aynı zamanda Sasaniler döneminde, oyun kültürünün bir parçasıydı.

Günümüzde dünya çapında 70'ten fazla ülkede polo müsabakaları düzenleniyor. Polo, aynı zamanda 1900-1939 yılları arasında Dünya Olimpiyat Oyunları'nda spor olarak oynanan sporlardan biridir ve hali hazırda Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından küresel bir spor olarak tanınmaktadır.

Tarihi belgeler, Şah Abbas Safevi'nin geçven oyuncusu olduğunu, İsfahan'a gelmeden önce de İran'ın başkenti Kazvin'de bu oyunu oynadığını göstermektedir. Öyle ki, İsfahan'daki Nakş-ı Cihan Meydanı çevgen oynamak için yapılmıştı.

1860 yılında polo İngiltere'de popülerlik kazandı. Daha sonra oyun Güney Amerika'ya gitti ve inanılmaz derecede popüler oldu, o kadar ki artık polo dünyanın herhangi bir yerinden daha çok Güney Amerika'da oynanıyor ve çok sayıda hayranı var.

Polo, hem binicinin hem de atın hazırlığını gerektiren oldukça stratejik bir oyundur. At bir engelle karşılaştığında kaçar, ancak polo atı engele doğru gider ve binicisinin polo yapabileceği bir pozisyona geçer.

Polo sporuna olan ilgi Fars edebiyatında da kendini göstermiştir. Hicri takvimin 6. ve 7. asırlarında yaşamış büyük İranlı şair ve mutasavvıf Attar şöyle diyor:
Ey gönlüm, nedir halin dedim
Buldum tanıdık bir koku dedi
Aşk çevgeninin kıvrımındaki top gibi
Başsız ve ayaksız buldum kendimi./