İran’a Saldırı Neden ABD Savunma Sanayisinin Zayıf Noktalarını Ortaya Çıkardı?
Amerikan haber sitesi Fox Business, ABD savunma sanayisinin durumu hakkında yayımladığı bir raporda şunları yazdı: “İran ile yaşanan çatışma, ABD’nin savunma sanayisinin tedarik zinciri konusunda yeniden düşünmesi gerektiğini gösterdi.”
Bu Batılı medya kuruluşu, yapay zekâ alanında faaliyet gösteren Exiger şirketinin CEO’su Brandon Daniels’dan alıntı yaparak şunları aktardı:“ABD’nin İran’a yönelik son saldırıları, Amerikan savunma sanayisinin zayıf yönlerini açığa çıkardı.”Daniels, 28 binden fazla Amerikan şirketinin İsrail’de üretilen, güncellenen veya bakımı yapılan teknolojilere bağımlı olduğunu belirtti ve şöyle devam etti:“İsrail ile İran arasındaki çatışmaların başlaması, bu şirketlerin faaliyetlerini tehdit altına soktu.”Daniels ayrıca uyardı: İran-Tel Aviv arasındaki çatışmalar, alt tedarik zincirinde yer alan on binlerce Amerikan şirketini etkileyebilir.Ona göre ABD, siber güvenlik alanında İsrail'e büyük ölçüde bağımlı durumda.
Daniels,“İsrail, dünyadaki en büyük güvenlik yazılımı üreticilerinden biridir ve bu bağımlılık savaş zamanlarında ABD'yi son derece savunmasız bırakıyor.” dedi.Bu Amerikalı üst düzey yöneticinin, ABD'nin savunma sanayisindeki zayıflıklarını itiraf etmesi, birkaç önemli gerçeği ortaya koyuyor:ABD ve İsrail arasındaki ilişkiler oldukça karmaşık ve iç içe geçmiş durumda. Özellikle askeri sanayi, ileri askeri teknoloji ve siber güvenlik yazılımları gibi alanlarda, İsrail işgal altındaki Filistin topraklarında, ABD'nin savunma sanayisinde kullanılan teknolojilerin üretim, güncelleme ve bakım merkezi haline gelmiş durumda.Bu bağımlılık, askeri veya çift kullanımlı (hem sivil hem askeri) teknolojiler alanında faaliyet gösteren çok sayıda Amerikan şirketinin savunmasız kalmasına yol açıyor.
İran’ın İsrail’e karşı gerçekleştirdiği füze ve İHA saldırılarına benzer olağanüstü durumlar, İsrail’deki savunma sanayi faaliyetlerini ciddi biçimde sekteye uğratıyor ve bu durum binlerce Amerikan şirketinin tedarik zincirinde aksamalara neden oluyor.Eğer İsrail-İran savaşı uzasaydı, bu durum ABD’nin askeri kapasitesine ağır darbe vurabilirdi.
Exiger CEO’su bu bağlamda şöyle dedi:“Eğer İsrail ile İran arasındaki çatışma tam teşekküllü bir savaşa dönüşseydi, ABD, B-2 bombardıman uçağı gibi sistemleri desteklemek için tedarik zincirlerini acilen yeniden tasarlamak zorunda kalırdı.”Daniels ayrıca şunu da ekledi:“ABD, savunma sanayisine ait yedek parçaları sadece birkaç gün ya da birkaç hafta yetecek kadar stoklayabiliyor. Oysa 6 ay ile 6 yıllık bir projeksiyona göre tedarik planlaması yapılması gerekiyor.”Batılı uzmanlar uzun süredir, ABD savunma sanayisinin tedarik zincirinin dışa bağımlılığı, özellikle de Çin’e bağımlılığı konusunda uyarılarda bulunuyor.
Ekonomi analisti Antonio Graceffo, Çin’e olan bu bağımlılığı ABD’nin ulusal güvenliği için ciddi bir tehdit olarak tanımlıyor ve bu bağımlılığın ortadan kaldırılmasının onlarca yıl süreceğini vurguluyor.Her ne kadar çeşitli Amerikan hükümetleri, bu bağımlılığı azaltmak için girişimlerde bulunmuş olsa da, alınan önlemler sınırlı kalmış ve genellikle savunma sanayisini kapsamamıştır.Donald Trump ve Joe Biden, savunma üretim yasalarına dayanarak iç sanayiyi güçlendirmek isteseler de, bu politikalar yeterli olmamıştır.
Savunma Sanayi Üssü adlı bir başka girişim de, stratejik ortaklıklar ve iç yatırımlarla savunma sanayisinin tedarik zinciri esnekliğini artırma amacıyla başlatılmıştır. Ancak Çin hâlâ ABD savunma sanayisinin tedarik zincirinde önemli bir rol oynamaktadır.Bugün ise yalnızca Çin'e olan bağımlılık değil, aynı zamanda İsrail'e olan bağımlılık da, ABD’nin savunma ve sanayi yapısında ciddi bir “Aşil tendonu” haline gelmiş durumda. Bu durum, ABD’nin askeri kapasitesinin kriz anlarında sürdürülebilirliğini sorgulanır hale getiriyor.