İran ve BRICS ile Uyum Yolu: Teknolojiden Kültüre
Parstoday – İran Cumhurbaşkanı, BRICS üyesi ülkelerin deneyimlerinden yararlanarak teknolojik kalkınmanın sağlanmasının önemine vurgu yaptı.
Dünyanın petrol sonrası ekonomiye doğru ilerlediği bir dönemde, İran’ın jeopolitik konumu, yükselen güçlerin dikkatini yeniden çekmiş durumda. İran hükümetinin son dönemdeki teknoloji odaklı toplantıları, enerji uzmanlarının İran’ın gaz koridoru hakkındaki raporları, İsfahan Üniversitesi'nin BRICS zirvesindeki başarısı ve Çin’in başlattığı BRICS edebiyat ağı gibi kültürel girişimler, İran’ın doğulu ortaklarıyla olan yakınlaşma sürecinin ekonomiyle sınırlı kalmayıp kültür ve teknoloji gibi alanlara da yayıldığını göstermektedir.
İran Cumhurbaşkanından BRICS Modeliyle Teknolojik Kalkınma Vurgusu
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ülkenin teknolojik gelişimi üzerine düzenlenen bir toplantıda yaptığı konuşmada, BRICS üyelerinin başarılı deneyimlerine atıfta bulunarak şöyle dedi:“İran devleti, teknolojik kalkınmayı destekleme konusunda ciddi kararlılığa sahiptir ve bu doğrultuda rol oynayabilecek tüm kurumları sürece dâhil edecektir.”
Pezeşkiyan, hükümetin temel stratejisinin, teknolojik gelişmeleri politika yapımında ana çerçeve olarak kullanmak olduğunu belirtti.
Toplantıda ayrıca şu konulara da vurgu yapıldı:
Stratejik teknolojilerin önceliklendirilmesi,
Büyük teknoloji şirketlerinin kurulması için özel sektöre destek,
Yapay zeka, biyoteknoloji ve nanoteknoloji alanlarında küresel deneyimlerden faydalanma,
Teknoloji diplomasisine özel önem verilmesi.
Enerji Yaptırımlarını Nötrleştirme Fırsatı
Teknoloji gündeminin yanı sıra, İran’ın küresel gaz transfer ağındaki rolü de ülkenin öncelikli meselelerinden biri. Uzmanlar, İran’ın dünyanın ikinci büyük doğalgaz rezervine sahip bir BRICS üyesi olarak, bölgesel bir gaz merkezi haline gelmek için eşsiz bir konumda olduğunu belirtiyorlar.
İran, Rusya ve Orta Asya’dan gaz alarak ülkenin kuzeyinde tüketecek ve karşılığında güneydeki sahalardan Hindistan ve Pakistan gibi hedef pazarlara gaz ihracatını artırabilecektir. Bu doğu-batı ve kuzey-güney gaz koridoru sayesinde:
ABD yaptırımları etkisiz hale getirilebilir,
Enerji takası (swap) ve transit yolları üzerinden gelir elde edilebilir.
Analistlere göre, İran’ın doğrudan Rusya ve Hindistan’ın gaz ağlarına bağlanması, Batı’nın İran’a yönelik enerji yaptırımlarının işlevsiz kalmasına yol açacaktır. Bu karşılıklı bağımlılık, İran’ın BRICS ve Şanghay İşbirliği Örgütü içindeki konumunu daha da güçlendirecektir.
Bilimsel Başarı: İsfahan Üniversitesi BRICS’te Parlıyor
İsfahan Üniversitesi'nin, Brezilya’da düzenlenen 10. BRICS Genç Bilim İnsanları Zirvesine katılımı, İran adına önemli bir bilimsel başarı olarak değerlendiriliyor.
Bu etkinlikte, üniversitenin öğretim üyesi Reza Zakeri-Nejad, "İklim değişikliğinin uzaktan algılama verileriyle toprak erozyonuna etkisi" üzerine bir makale sundu. Sunum geniş bir ilgiyle karşılandı.
İsfahan Üniversitesi’nin temsilcileri, Brezilya ve diğer ülke yetkilileriyle görüşmeler gerçekleştirerek “Arazi Bozunumu Bilimsel Çalışma Grubu” kurulması önerisinde bulundular. Bu teklif olumlu karşılandı ve ileride daha geniş çaplı bilimsel iş birliklerine zemin hazırlayabilir.
Kültürel Diplomasi: Çin’den BRICS Edebiyat Ağı Girişimi
Çin’in, “BRICS Yazarlar Birliği” veya “BRICS Edebiyat Ağı” kurma girişimi, bu bloğun kültürel yakınlaşmayı da artırmayı hedeflediğini gösteriyor. Bu birlik, BRICS üyesi ülkelerin yazar ve yayınevlerini bir araya getirecek; ortak değerleri ve gelenekleri yansıtan eserleri ödüllendirmek üzere bir BRICS Edebiyat Ödülü oluşturacak.
İran da bu süreçte aktif rol oynamıştır. İran Kültür Ataşesi Mesud Ahmedvend, ilk BRICS edebiyat ödülünün jüri üyeleri arasında yer aldı. Bu adım, İran’ın kültürel diplomasisini güçlendirmenin yanı sıra, ülkenin edebiyat ve sanatını uluslararası alanda tanıtma fırsatını da beraberinde getirmektedir.
İran, Doğu Bloğunun Yükselen Oyuncusu
Son gelişmelere bakıldığında, İran’ın BRICS ve Şanghay gibi yükselen küresel örgütlerdeki varlığı yalnızca ekonomiyle sınırlı değil; teknoloji, enerji, bilim ve kültür alanlarını da kapsamaktadır.
Teknolojik deneyimlerden faydalanma çabaları,
Stratejik enerji projeleri,
Akademik başarılar,
Kültürel girişimler…
Tüm bu gelişmeler, İran’ın yeni dünya düzeninde nasıl bir rol üstlenebileceğini ortaya koymaktadır.
Her ne kadar ABD’nin baskıları ve ekonomik zorluklar devam etse de, yükselen güçlerin İran’a olan karşılıklı bağımlılığı, ülkenin bölgesel ve küresel rolünü yeniden tanımlaması için benzersiz bir fırsat yaratmıştır.
Görünen o ki, İran doğu bloğunun kilit oyuncularından biri haline gelme yolundadır — ve bu blok, dünya güç dengesini değiştirme potansiyeline sahiptir.