Hazar’da Deniz Güvenliği İş Birliği: İran, Bölgesel Güvenliğin Ön Saflarında

Parstoday – İran İslam Cumhuriyeti Ordusu Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral Şehram İranî, Hazar Denizi’ne kıyısı olan ülkelerin deniz kuvvetleri komutanlarının katıldığı toplantı için Rusya’ya yaptığı ziyarette, Azerbaycan, Kazakistan ve Rusya’daki mevkidaşlarıyla ikili görüşmeler gerçekleştirdi.

St. Petersburg kentinde Azerbaycan Deniz Kuvvetleri Komutanı Birinci Sınıf Kaptan Gulimuhammedov ile bir araya gelen Amiral İranî, iki ülkenin dost ve kardeş olarak Hazar Denizi’ndeki meselelerde yakın iş birliği içinde olduğunu belirtti. Gulimuhammedov ise iki ülke arasında her alanda güçlü bir iş birliği ve denizde yüksek düzeyde koordinasyon olduğunu vurguladı.

Amiral İranî ayrıca Kazakistan Deniz Kuvvetleri Komutanı Birinci Sınıf Kaptan Kanat Niyazbekov ile görüşerek, ikili deniz iş birliğinin kalitesinin artırılmasına yönelik yol haritası üzerinde mutabakata vardı. Niyazbekov, "Oldukça verimli müzakereler gerçekleştirdik ve gelecek iş birliğine dair önemli anlaşmalara imza attık" ifadelerini kullandı.

Dış Güçlere Net Mesaj: Hazar Beş Ülkeye Aittir

7 Ekim’de (15 Mehr) düzenlenen ortak toplantıda İran, Rusya, Kazakistan ve Azerbaycan deniz kuvvetleri komutanları, Hazar Denizi’ne ilişkin dış güçlerin müdahaleci açıklamalarına karşı sert tepki gösterdi.

Rusya Deniz Kuvvetleri Komutanı Aleksandr Moiseyev, Hazar Denizi’nin uluslararası sulara doğrudan çıkışı olmadığını belirterek, “Bu deniz yalnızca beş kıyıdaş ülkeye aittir ve başka hiçbir yabancı gücün müdahale veya yorum hakkı yoktur” dedi.

İran Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral Şehram İranî de toplantıda yaptığı konuşmada, Hazar Denizi'nin sadece beş kıyıdaş ülkeye ait olduğunu ve hiçbir dış güce bu denize dair karar alma izni verilmeyeceğini belirtti. İran’ın Hazar Denizi ile ilgili tüm bölgesel faaliyetlerde tam kapasiteyle yer alacağını vurguladı.

İran'ın Hazar'daki Rolü: Askeri, Teknik ve Stratejik Güç

İran Deniz Kuvvetleri, son yıllarda bölgesel ve uluslararası sularda güçlü, etkili ve yaygın bir varlık göstermiştir. Yerli üretim donanım, çeşitlendirilmiş filo yapısı ve deniz operasyonlarındaki deneyimiyle İran, eğitim, lojistik ve bölgesel koordinasyon alanlarında merkezi bir rol oynayabilecek kapasiteye sahiptir.

Güvenlikten Ekonomiye: Ortak Gelecek Vizyonu

Deniz güvenliği iş birliği, balıkçılık, enerji ve deniz taşımacılığı gibi ekonomik alanlarda da iş birliğini destekleyebilir. Kıyıdaş ülkeler arasında oluşturulacak koordineli bir cephe, siber tehditler, deniz terörü ve kaçakçılıkla daha etkili mücadele imkânı sağlayacaktır.

İran’ın Azerbaycan ve Kazakistan ile yürüttüğü ikili görüşmelerde, gelecekteki ortak faaliyetlere ilişkin yol haritası belirlenmiş ve ortak askeri tatbikatlar için planlamalar yapılmıştır. Bu iş birliği çabaları, ortak güvenlik yapılarının oluşturulmasına ve bölgesel savunma uyumunun güçlendirilmesine katkı sunmaktadır.

Hazar’da Tarihî Fırsat: Bölgesel Güvenlik ve Egemenlik İçin Birlik

Doğrudan açık denizlerle bağlantısı olmayan Hazar Denizi, uluslararası hukuka göre yalnızca beş kıyıdaş ülkeye aittir. İran, Rusya, Kazakistan ve Azerbaycan komutanlarının son toplantısında da açıkça belirtildiği gibi, hiçbir dış güç bu denize müdahale edemez.

İran’ın bölgedeki askeri deniz iş birliği girişimleri sadece stratejik bir zorunluluk değil, aynı zamanda bölgesel güvenliği güçlendirmek, dış müdahalelere karşı durmak ve çok taraflı etkileşimleri geliştirmek için tarihî bir fırsattır.