Fars, İran'ın Gül Başkenti: Geleneğin, Ticareti̇n ve Turizmi̇n Yeşerdiği Yer

Parstoday - Her yıl baharın gelişiyle ve Fars Eyaleti’nin (İran’ın güneyi) ovalarının ısınmasıyla, bu bölge pembe “Muhammedi Gülü” (Rosa damascena) çiçekleriyle kaplı bir denize dönüşüyor. Asırlık gül yetiştiriciliği ve gül suyu damıtımı gelenekleri, bu hoş kokulu çiçeği hem zarif bir sanata hem de geçim kaynağına dönüştürüyor.

Fars Eyaleti, 8.600 hektar kuru ve sulu Muhammedi gülü bahçesiyle, İran’daki gül ekim alanlarının yaklaşık %46’sını oluşturuyor. Parstoday'in Press TV kaynaklı haberine göre, birçok tarım uzmanı Fars'ı İran’daki en büyük Muhammedi gülü üreticisi olarak tanımlıyor. Bu eyalet, uygun iklimi ve köklü kırsal ile göçebe tarım mirasıyla öne çıkıyor.

Fars’ın 37 ilçesinden 18’i Muhammedi gülü yetiştiriciliği yapıyor. Ancak Darab ve Meymand en geniş ekim alanına ve üretime sahip bölgeler.

Darab İlçesi, Şiraz’ın 245 km doğusunda yer alıyor ve 5.100 hektar kuru, 500 hektar sulu gül bahçesi ile dünyanın en büyük kuru gül ovalarından biri sayılıyor.

Darab Tarım Bakanlığı Başkanı Habibullah Fethi'ye göre, bu ilçe ekim alanı ve üretim hacmi açısından İran’da birinci sırada yer alıyor. Kuru tarım yapılan bölgeler arasında Layezengan, Navaigan, Shakrouyeh ve Morvarid öne çıkıyor. Bu bölgelerde her hektardan ortalama kuru koşullarda 1.200 kg, sulu koşullarda ise 2.500 kg gül elde ediliyor.

Her yıl bu bölgede 7.000 tonun üzerinde gül yaprağı ve tomurcuğu toplanıyor ve bunun %70’i kurutulmuş olarak satılıyor. Organik ve kaliteli bu güller sadece İran’da değil, Avrupa, Körfez Ülkeleri ve Orta Asya’ya da ihraç ediliyor.

Darab ayrıca 4 endüstriyel gül işleme tesisi ve çok sayıda geleneksel ev tipi damıtım atölyesine ev sahipliği yapıyor. İlçede 2.500'den fazla aile geçimini gül tarımı ve işleme yoluyla sağlıyor.

Muhammedi gülü üreten diğer önemli ilçeler arasında Firuzabad, Eghlid, Neyriz, Bavanat, Estahban, Şiraz ve Khorambid yer alıyor. Bunlar arasında Firuzabad, 1.960 hektarlık sulu gül bahçesiyle (yüzde 82’si Meymand şehrindedir) en büyük sulama alanına sahip ilçedir. Meymand, Şiraz’a 95 km, Firuzabad’a ise 65 km uzaklıktadır.

Meymand: İran’ın Gül Suyu Başkenti

Fars Eyaleti’ndeki Meymand şehri, “İran’ın Gül Suyu Başkenti” olarak bilinir ve 110’dan fazla aktif atölyede yılda 25 milyon litreden fazla gül suyu ve bitkisel damıtım ürünleri üretilir.

Firuzabad Tarım Bakanlığı Başkanı Seyyed Kazem Musavi'ye göre, Meymand’da üretilen yıllık 300 tondan fazla gül suyu İngiltere, BAE, Kuveyt ve Afganistan’a ihraç edilmektedir. Ayrıca, geri kalan gül miktarının %50’si arı beslemesi ve reçel üretimi için kullanılır; bu ürünler de başka eyaletlere gönderilmektedir. Meymand, gelenek ile sanayi ve ihracatı birleştirerek İran’ın çiçek ve bitki ekonomisinde kilit bir rol oynuyor.

Büyüyen Bir İhracat Endüstrisi: İran, Muhammedi Gülü Üretiminde Dünya Lideri

İran Tarım Bakanlığı Tıbbi Bitkiler Projesi Başkanı Hüseyin Zeynali'ye göre, İran genelinde 31.000 hektar tarım arazisi Muhammedi gülü için ayrılmıştır ve yılda yaklaşık 68.000 ton gül üretilmektedir. Bazı bölgelerde verim hektar başına 6 tonun üzerine çıkabiliyor. Bu da İran’ın kuru gül tomurcuğu ve gül suyu ihracatında dünya liderliğini pekiştiriyor.

Fars’ta Gül Suyu Üretimi: Ekonomik ve Kokulu Bir Sanayi

Fars Tarım Bakanlığı Başkanı Mücteba Dehganpour’a göre, Muhammedi gülünün gül suyu ve esans üretimi için işlenmesi, eyaletin en önemli ekonomik alanlarından biri haline gelmiştir. Yılda 36 tondan fazla gül suyu yaklaşık 35 bin dolar değerinde olmak üzere Hollanda, Avustralya, Japonya, Kanada ve BAE'ye ihraç edilmektedir. Gül hasadı Fars’ta Nisan ayının sonlarında başlar ve Haziran sonuna kadar devam eder.

Gül suyu üretimi geleneksel ve endüstriyel olmak üzere iki yöntemle yapılmaktadır:

Geleneksel yöntemde, her bakır kazan 50 kg gül alır ve 50 litre gül suyu üretir.

Modern sanayi tesislerinde, günde 3 ila 4 ton gül işlenebilir ve her endüstriyel kazan 500 kg kapasitelidir. Bu yöntem, hem verimliliği artırır hem de gül suyunun kalitesini ve aromasını korur.

Gelenek ve teknolojinin bu sentezi, Fars'ı İran ve dünya genelinde gül suyu üretim ve ihracatının merkezlerinden biri haline getirmiştir.

Muhammedi Gülü Festivali: Fars Baharında Mis Kokulu Bir Gelenek

Her yıl bahar mevsimiyle birlikte Fars Eyaleti, İran’ın en büyüleyici mevsimsel etkinliklerinden birine ev sahipliği yapar: Muhammedi Gülü Festivali. Hasat sezonu ile eş zamanlı olarak düzenlenen bu festival, Muhammedi gülü yetiştiriciliğinin kültürel ve ekonomik önemini yansıtır. Meymand ve Şiraz çevresi, festivalin en etkileyici törenlerine ev sahipliği yapar. Türkiye ve yurtdışından gelen turistler, gül tarlalarını görmek, geleneksel törenlere katılmak ve gül suyu üretimini deneyimlemek için bu bölgeye akın ederler. Bu festival yalnızca tarım ve kültürel mirası onurlandırmakla kalmaz, aynı zamanda turizmi, istihdamı ve ihracatı da canlandırır.

Fars Muhammedi Gülü Festivali: İnsan, Toprak ve Kültür Arasında Mis Kokulu Bir Bağ

Festival günlerinde ziyaretçiler, Muhammedi gülü bahçelerine davet edilir. Burada gül toplamaya katılabilir ve geleneksel bakır kazanlarda gül suyu damıtım sürecini yakından izleyebilirler. Yerel pazarlarda taze gül suyu, bitkisel sular ve el işi ürünler satışa sunulur. Festival alanı, canlı geleneksel müzik ve kültürel gösterilerle rengarenk bir atmosfere bürünür.

Fars Muhammedi Gülü Festivali, sadece bir çiçek etkinliği değil, halkın toprakla derin bağının bir sembolüdür. Ataların bilgeliğini, çevresel dengeyi ve toplumsal gururu kutlayan bir gelenektir. Bu festival, Fars halkının sanatı ve gül kokularıyla gönülleri fethederken, kırsal turizm, yerel ekonomik büyüme ve kültürel mirasın korunmasında da hayati rol oynar.