Bölgesel Yeni Düzen; İran’ın Avrasya Ekonomik Birliği ile İşbirliğinde Stratejik Rolü

Parstoday – “İran ve Avrasya; Ticaret, Diplomasi ve Bölgesel Yeni Düzen” başlıklı dördüncü stratejik toplantı, İran Radyo Televizyon Kurumu konferans salonunda Tahran’da düzenleniyor.

Tahran Ticaret, Sanayi, Maden ve Tarım Odası organizasyonuyla 22 Ekim Çarşamba günü gerçekleştirilecek bu toplantının temel amacı, İran ile Avrasya Ekonomik Birliği üye ülkeleri arasında serbest ticaret anlaşmasının uygulama boyutlarının ele alınmasıdır.

Toplantı, politika yapıcılar, özel sektör temsilcileri, ihracat odaklı kuruluşlar, önde gelen şirketler, akademisyenler ve uzmanların katılımıyla gerçekleşecek.Dördüncü İran-Avrasya stratejik toplantısı, “Ticaret, Diplomasi ve Bölgesel Yeni Düzen” temasıyla, İran’ın Avrasya Ekonomik Birliği ülkeleri ile ekonomik ve siyasi etkileşimlerinde önemli ve etkili bir etkinlik olarak değerlendiriliyor.

Toplantıda, İran ile Avrasya Ekonomik Birliği arasındaki serbest ticaret anlaşmasının resmi uygulamasından doğan fırsatlar da ele alınacak. Bu anlaşma, demiryolu, karayolu, denizyolu ve havayolu alanlarında işbirliği ve lojistik gelişimi için önemli bir zemin oluşturmuş ve 180 milyon nüfuslu pazara erişim sağlamıştır.

İran demiryolunun bölgesel ulaşım koridorlarını birbirine bağlamadaki merkezi rolü dikkate alındığında, toplantı aynı zamanda ülkenin demiryolu altyapısı kapasitesinin ve kalkınma projelerinin tanıtılması, yatırım çekilmesi, altyapı projelerinde ortak işbirliği, ihracata yönelik uzman konsorsiyumların oluşturulması ve Avrasya Ekonomik Birliği ülkelerinin politika yapıcıları ile ekonomik aktörleri arasında doğrudan fikir alışverişi için önemli bir fırsat sunacaktır.

Avrasya Ekonomik Birliği, Belarus, Kazakistan, Rusya, Kırgızistan ve Ermenistan’dan oluşan bir ekonomik birliktir. İran, Özbekistan ve Küba ise bu birliğin aktif gözlemci üyelerindendir. İran, 1403 yılında bu birliğe gözlemci üye olarak katılmıştır.

İran-Avrasya Ekonomik Birliği Serbest Ticaret Anlaşması, 25 Ordibehesht 1404 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, İran’ın bu birliğe üye 5 ülke pazarına ihracatında önemli bir sıçrama sağlamıştır. Anlaşma, ticari ürünlerin %87’si için gümrük vergilerini kaldırmış ve geniş ihracat fırsatları yaratmıştır.

İran’ın Avrasya Ekonomik Birliği ile ticari işbirliği stratejik öneme sahiptir çünkü yeni ihracat yolları açmakta, döviz bağımlılığını azaltmakta ve bölgesel ekonomik entegrasyonu güçlendirmektedir. Bu işbirliği, İran’ı Avrasya bölgesindeki ürün tedarik zincirinin kilit oyuncularından biri haline getirebilir.

İran coğrafi olarak Doğu ile Batı arasındaki bağlantı noktasında yer almakta olup, Asya ile Avrupa arasında mal transitinde kritik bir rol oynayabilir. Tarım, sanayi ve bilgi temelli ürünler, gümrük vergilerinin kaldırılmasıyla Avrasya pazarına daha kolay girebilir. Siber güvenlik, telekomünikasyon, sağlık ve enerji gibi alanlar da İran ile Avrasya Ekonomik Birliği ülkeleri arasında işbirliği gündemindedir.

Avrasya Birliği yetkilileri, İran ile işbirliğinin mevcut anlaşmanın ötesine geçerek ortak yatırımlar, teknoloji transferi ve endüstriyel işbirliklerini de kapsayacağını duyurmuştur. İran ile Avrasya Ekonomik Birliği arasındaki bu stratejik işbirliği, İran’ın ekonomik konumunun yükseltilmesi, petrol dışı ihracatın artırılması, döviz bağımlılığının azaltılması ve bölgesel yeni düzenin şekillendirilmesinde etkin rol oynanması gibi dönüşümsel sonuçlar doğuracaktır.

İran ile Avrasya Ekonomik Birliği arasındaki serbest ticaret anlaşması, İran’a Avrasya bölgesinin ekonomik geleceğinin şekillenmesinde önemli bir rol oynama imkânı sunmuştur.