İran ve Azerbaycan Arasındaki Ekonomik İş Birliğinin Güney Kafkasya'daki Önemi

ParstToday – İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Seyyid Abbas Irakçi, Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın özel temsilcisi Halef Halefov ile bir görüşme gerçekleştirdi.

Tahran’da yapılan görüşmede, İran Dışişleri Bakanı Seyyid Abbas Irakçi, İran ve Azerbaycan gibi iki komşu ülke arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesinin önemine vurgu yaparak, Tahran’ın Bakü ile kapsamlı ilişkileri geliştirme ve mevcut tüm engelleri ortadan kaldırma yönündeki kararlılığını dile getirdi.

Irakçi, Güney Kafkasya'da barış ve istikrarın hem İran hem de bölge açısından stratejik öneme sahip olduğunu vurgulayarak, İran’ın temel ilkesinin ülkelerin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine saygı gösterilmesi, jeopolitik değişikliklerden kaçınılması ve anlaşmazlıkların çözümünde diplomatik yolların tercih edilmesi olduğunu belirtti.

Ayrıca Irakçi, Ermenistan ile Azerbaycan arasında bir barış anlaşmasının imzalanmasıyla bölgede kalıcı barış ve güvenliğin sağlanacağına dair umutlarını dile getirdi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın özel temsilcisi Halef Halefov da bu görüşmeyi olumlu ve yapıcı olarak değerlendirdi ve İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın Bakü’ye gerçekleştirdiği başarılı ziyarete atıfta bulunarak, Azerbaycan’ın İran ile ilişkileri geliştirme ve derinleştirme yönünde ciddi bir iradeye sahip olduğunu belirtti.

Halefov, ortak ekonomik komisyonun ve siyasi danışma komitesinin toplantılarının yanı sıra ulaşım, elektrik ve ulaştırma altyapısı gibi alanlarda ortak projelerin takip edilmesi ve tamamlanmasının ikili ilişkilerin öncelikli gündem maddeleri arasında yer aldığını ifade etti.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Garibabadi de yaptığı açıklamada, Azerbaycan Cumhurbaşkanı’nın özel temsilcisi ile yaptığı görüşmeden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, iki ülkenin çeşitli alanlarda iş birliğini geliştirmek için yüksek bir kapasiteye sahip olduklarını vurguladı.

Irakçi ile Halefov’un Tahran’daki bu görüşmesi, iki ülkenin ikili ilişkileri çeşitli alanlarda güçlendirme yönündeki ciddi iradesinin bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir. Aynı zamanda bu görüşme, İran’ın Güney Kafkasya bölgesinde aktif bir rol üstlenme ve bölgesel iş birliğini artırma çabalarının da bir yansımasıdır.

Güney Kafkasya’da Ekonomik İş Birliğinin Önemi

İran ile Azerbaycan arasında Güney Kafkasya’daki ekonomik iş birliğinin geliştirilmesi, bölgesel istikrarın güçlendirilmesi, İran’ın jeopolitik nüfuzunun artırılması ve enerji ile transit potansiyellerinin değerlendirilmesi açısından kilit bir rol oynamaktadır. İran’ın enerji alanındaki büyük potansiyeli, Tahran ile Bakü arasında iş birliğini genişletmek için uygun bir zemin sunmaktadır.

İran ve Azerbaycan; petrol, doğalgaz ve yenilenebilir enerji alanlarında; doğalgaz takası (swap), sınır bölgelerinde elektrik santrali inşası, elektrik alışverişi ve enerji iletim altyapılarının geliştirilmesi gibi konularda iş birliği yapabilecekleri güçlü alanlara sahiptir. Bu konular, iki ülkenin yetkilileri tarafından uzun vadeli stratejik ortaklığın temel dayanak noktaları olarak değerlendirilmektedir.

ABD ve Batılı ülkeler tarafından dayatılan ve sınır değişikliklerini hedefleyen bağlantı koridorlarının aksine, İran ve Azerbaycan ulaşım alanındaki ortak projeleri tamamlayarak doğu–batı ve kuzey–güney yönünde bağlantı sağlayan kilit bir halka hâline gelebilir. Bu durum özellikle Kuzey–Güney Koridoru çerçevesinde büyük önem taşımaktadır.

Kuzey–Güney Koridoru ve İran’ın Stratejik Konumu

Uluslararası Kuzey–Güney Koridoru’nun tamamlanması ve aktif hâle getirilmesi, İran’ı Hind Okyanusu, Rusya ve Kuzey Avrupa arasında ana bir transit güzergâh olarak konumlandıracaktır. Bu koridor, Süveyş Kanalı üzerinden geçen geleneksel güzergâha kıyasla daha kısa ve daha ekonomik bir yoldur ve Hindistan’dan Rusya’ya ve Avrupa’ya taşınan yük miktarını önemli ölçüde artırabilir.

Uzun Vadeli Ortak Çıkarlar

İran ile Azerbaycan arasındaki coğrafi, kültürel ve ekonomik ortaklıklar, bölgesel ticari iş birliği için başarılı bir model oluşturma potansiyeline sahiptir. Güney Kafkasya’da iki ülke arasındaki ekonomik iş birliğinin geliştirilmesi, her iki ülkenin uzun vadeli siyasi, güvenlik ve ekonomik çıkarlarını da güvence altına alacaktır.