Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın Nükleer Anlaşma Raporlaması Sona Erdi, Sonuç Ne?

Parstoday – Viyana’da bulunan uluslararası kuruluşlar nezdindeki Rusya Daimi Temsilcisi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) nükleer anlaşmayla (JCPOA) ilgili raporlama görevini sona erdirmesini, “ABD ve İsrail’in İran’a yönelik ihlalleri” olarak nitelendirdi.

Viyana’daki uluslararası kuruluşlar nezdindeki Rusya Daimi Temsilcisi Mikhail Ulyanov, UAEA Yönetim Kurulu’nun bir sonraki toplantısında, bu uluslararası kurumun Genel Direktörü’nün son 10 yıl içinde ilk kez JCPOA’nın uygulanmasına dair bir rapor sunmayacağını belirtti. Parstoday’in İRNA’dan aktardığı habere göre, Ulyanov, bundan sonra raporlamanın yalnızca Kapsamlı Denetim Anlaşması’nın (CSA) uygulanmasına odaklanacağını ve bunun, ABD ve İsrail’in İran’a karşı yasadışı eylemlerinin doğrudan bir sonucu olduğunu vurguladı.

Bu gelişme, İran, Rusya ve Çin temsilcilerinin UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi’ye ortak bir mektup göndermesinin ardından yaşandı. Mektupta, BM Güvenlik Konseyi’nin 2231 sayılı kararının süresinin dolduğuna işaret edilerek, 18 Ekim’den itibaren (26 Mehr) ajansın JCPOA hakkında raporlama görevini sona erdirdiği vurgulandı.

İran Dışişleri Bakanlığı Hukuk ve Uluslararası İşler Yardımcısı Kazem Garibabadi de 2231 sayılı kararın resmen sona erdiğini, dolayısıyla bu çerçevedeki izleme ve doğrulama faaliyetlerinin de ajansın gündeminden çıkarıldığını belirtti. Gharibabadi, 15 Aralık 2015 tarihli Yönetim Kurulu Kararı’nın 14. maddesine göre, bu sürecin yalnızca 10 yıl veya nihai rapor sunulana kadar devam ettiğini ve şimdi otomatik olarak sona erdiğini ifade etti.

Siyasi analistler, bu gelişmenin İran’ın nükleer dosyasındaki hukuki ve siyasi durumu değiştirdiğinin bir göstergesi olduğunu belirtiyor. Bu değişiklik, yalnızca Tahran ile ajans arasındaki etkileşimi değil, Yönetim Kurulu’ndaki güç dengelerini de etkileyebilir ve İran’ın uluslararası sistemdeki nükleer ve diplomatik ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcını işaret edebilir.