Tahran’daki ECO Zirvesi: İstikrarın, Güvenin ve Yeni Ekonomik Fırsatların Simgesi
Parstoday – Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’na (ECO) üye ülkelerin İçişleri Bakanlarının Dördüncü Toplantısı, üye ülkelerin bakanları ve yardımcılarının katılımıyla Tahran’da gerçekleştirildi.
15 yıllık bir aradan sonra düzenlenen ECO İçişleri Bakanları 4'üncü Toplantısı, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın katılımıyla Hicri Şemsi Aban 5–6 (27–28 Ekim) tarihlerinde Tahran’daki Zirve Toplantı Salonu’nda yapıldı.
Toplantıya, Pakistan, Tacikistan, Türkmenistan, Azerbaycan Cumhuriyeti, Afganistan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye, Özbekistan ve İran İslam Cumhuriyeti’nden bakanlar ve üst düzey yetkililer ile birlikte ECO Genel Sekreteri, Umman İçişleri Bakanı ve Irak İçişleri Bakan Yardımcısı katıldı.
Toplantının ana gündem maddeleri arasında ekonomik ve güvenlik iş birliğinin geliştirilmesi, terörizm, organize suçlar ve kaçakçılıkla mücadele yer aldı. Bu toplantı, sadece bölgesel iş birliğini güçlendirmek için bir fırsat değil, aynı zamanda İran’ın aktif ve bütünleştirici dış politikasında önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
İran’a Duyulan Güvenin ve Bölgesel Rolün Göstergesi
ECO üyesi ülkelerin içişleri bakanları toplantısı, üye ülkelerin İran’ın diplomatik ve yönetsel kapasitesine duyduğu güveni ortaya koyuyor. 10 ülkenin bakan ve yardımcılarının katılımı, Tahran’ın bölgesel ilişkilerdeki etkili rolünü, komşular arasında uzlaşı ve koordinasyon sağlama kabiliyetini gözler önüne seriyor. Bu durum, İran’ın bölgesel siyasette kilit bir aktör olarak konumunu pekiştiriyor.
Ekonomik, Altyapısal ve Güvenlik İş Birliğinde Yeni Ufuklar
Toplantının gündemi, ekonomik, altyapısal ve güvenlik alanlarında iş birliğini geliştirme yollarının incelenmesini kapsıyor. Bu yaklaşım, bölgesel ticaretin artırılması, ortak yatırımların teşviki ve ortak projelerin uygulanması için yeni bir zemin oluşturacaktır.İran, sahip olduğu kapasite ve konumuyla bölgesel ekonomik koordinasyonun merkezi hâline gelebilir.
ECO, ekonomik hedeflerinin yanı sıra, siyasi ve güvenlik açısından bütünleşmeyi destekleyen bir rol oynamaktadır. Tahran toplantısı, terörizm, kaçakçılık ve organize suç gibi ortak sorunlarla mücadelede ortak planlamalar için uygun bir platform sunmaktadır. Bu tür iş birlikleri, bölgesel dayanışmayı güçlendirerek gerginliklerin azalmasına katkıda bulunacaktır.
İran’ın İstikrar ve Kalkınma Liderliği
Tahran’daki ECO İçişleri Bakanları toplantısı, sadece diplomatik bir etkinlik olmanın ötesinde, İran’ın bölgesel istikrar, kapasite ve irade konularındaki kararlılığını simgeliyor.Bu zirve, ekonomik, siyasi ve güvenlik alanlarında yeni iş birliği fırsatları yaratmakta ve Tahran’ın bölgesel entegrasyonun merkezi konumunu güçlendirmektedir.
Toplantı, bölgesel ticaretin artırılması, ortak yatırımların çekilmesi, sınır altyapısının geliştirilmesi ve ekonomik iş birliğinin güçlendirilmesi için zemin hazırlamaktadır. Sınır ticareti, toplantının ana gündemlerinden biri olarak, komşu ülkeler arasında mal ve hizmet alışverişini kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.
Ulaştırma, Gümrük ve Yatırım Alanında Ortak Projeler
İran, gümrük ve ulaştırma altyapılarını güçlendirerek bölgesel ticaret hacmini artırmada aktif rol oynayabilir. Gümrük tarifelerinin düşürülmesi ve ihracat–ithalat düzenlemelerinin kolaylaştırılması, bu iş birliğinin somut sonuçları arasında yer alabilir. Tahran toplantısı, enerji, ulaşım, tarım ve teknoloji alanlarında ortak yatırım fırsatlarının belirlenmesi için bir temel sunmaktadır.
ECO üyesi ülkeler, ortak fonlar veya bölgesel projeler oluşturarak yatırım risklerini azaltabilir ve ekonomik canlanmayı artırabilir.Ulaşım ağlarının demiryolları, kara yolları ve limanların geliştirilmesi, ECO’nun ekonomik öncelikleri arasında yer almaktadır.İran, jeopolitik konumu sayesinde bölgesel bir transit merkezi (hub) hâline gelerek mal taşımacılığından büyük fayda sağlayabilir.
Dijital Teknolojiler ve Ortak Para Birimi Girişimi
Toplantıda, yapay zekâ gibi yeni teknolojilerin sınır yönetimi ve ekonomik güvenlikte kullanımı da ele alındı. Bu iş birlikleri, ekonomik alanlarda verimliliği artırırken operasyonel maliyetleri azaltabilir.
Ayrıca, ECO üyeleri arasında ortak bir ödeme sistemi veya ortak para birimi oluşturma olasılığı da tartışıldı. Bu adım, uluslararası para birimlerine bağımlılığı azaltarak ticareti kolaylaştırabilir, işlem maliyetlerini düşürebilir ve üye ülkelerin mali bağımsızlığını güçlendirebilir.
Sonuç
Tahran’da düzenlenen ECO İçişleri Bakanları ve Bakan Yardımcıları Zirvesi, bölgesel bütünleşme yolunda bir dönüm noktası olarak değerlendirilebilir.Bu toplantı, İran ve üye ülkeler için ekonomik, siyasi ve güvenlik alanlarında önemli sonuçlar doğurabilecek bir adım niteliğindedir.