İran’a Yönelik Yaptırımlar Onu Güçlendirdi

Parstoday – İran’ı durdurması amaçlanan yaptırımlar, ülkenin ulusal yükselişinin başlangıç noktası haline geldi.

Batı’nın son kırk yılda İran’a uyguladığı yaptırımlar, İran’ı zayıflatmayı hedeflese de, bu süreç ülkenin iç altyapısını güçlendirdi, bilimsel gelişimi hızlandırdı ve ulusal kalkınma yolunu yeniden tanımlamasına yol açtı. Parstoday’e göre, Snapback mekanizmasının uygulanması ve BM Güvenlik Konseyi yaptırımlarının geri gelmesi ekonomik ilişkilerde sınırlamalar yaratmış olsa da, İran direniş ekonomisi ve iç kapasitelere dayanarak kalkınma yoluna devam etti.

Ekonomik alanda, gelirlerinin %85’inden fazlasını oluşturan petrol bağımlılığı, yaptırımlar sayesinde azaldı ve bütçede petrolün payı yaklaşık %35’e düştü. Bu yapısal dönüşüm, İran’ın ekonomik bağımsızlığını güçlendirdi ve petrol dışı sektörlerin büyümesini destekledi.

Bilim ve teknoloji tabanlı sanayiler de büyük bir sıçrama yaşadı. Bilimsel ürün ihracatı %68, yüksek teknoloji üretimi %42 arttı. İran, küresel bilim üretiminde 15. sıraya yükseldi ve nanoteknoloji alanında dünyanın ilk altı ülkesi arasında yer aldı. Uluslararası patent başvuruları iki kattan fazla arttı; bu durum yenilikçilik ve ulusal yumuşak gücün artışını gösteriyor.

İran’ın 12 milyar dolar değerindeki girişimcilik ekosistemi ekonomide önemli bir rol oynadı. İlaç sanayinde %85 iç talep karşılanırken, tarımda %97 öz yeterlilik sağlandı ve bu da ülkenin gıda güvenliğini garanti etti.

Madencilik sektöründe, mineral sanayilerindeki %18 büyüme ve bakır, çelik ve alüminyum ihracatı ekonomiye yeni bir itici güç kazandırdı. Savunma alanında, yaptırımlar yerli füze, insansız hava aracı ve hava savunma sistemlerinin geliştirilmesini sağladı ve İran’ın caydırıcı gücünü artırdı. Ayrıca İran, yerli uydularını uzaya fırlattı ve siber yeteneklerini geliştirdi.

Diplomaside, İran Batı ile etkileşim yerine Çin, Rusya ve Hindistan gibi yükselen güçlerle ilişkilerini güçlendirdi. Dış ticarette ulusal para birimlerinin kullanılması, İran’ı doların hâkimiyetinden kısmen özgürleştirdi. Şanghay İşbirliği Örgütü ve BRICS gibi ittifaklara katılım da İran’ın bölgesel ve uluslararası etkisini artırdı.

Sonuç olarak, yaptırımlar İran’ı yalnızlaştırmak yerine, stratejik alanlarda güvenli tedarik zincirleri oluşturarak ülkenin ulusal gücünü yeniden tanımlamasına yol açtı. Bu tarihî deneyim, dış baskının öz-yeterlilik, yenilik ve ulusal güç için bir katalizör olabileceğini gösterdi.