Güvenlik, Ekonomi ve Lojistik: Irakçi’nin Azerbaycan Ziyaretinin Üç Anahtar Kelimesi

Parstoday – İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Seyyid Abbas Irakçi, siyasi bir heyetin başında Azerbaycanlı yetkililerle görüşmek ve istişarelerde bulunmak üzere Azerbaycan’ın başkenti Bakü’ye ulaştı.

İran Dışişleri Bakanı, Bakü’de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ve diğer yetkililerle bir araya geldi.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, Irakçi’nin Bakü ziyaretine dikkat çekerek, İran’ın Azerbaycan Cumhuriyeti ile ilişkilerinin son derece önemli olduğunu; iki ülkenin komşu, aynı dine mensup, aynı kültürü paylaşan ve derin tarihî ortaklıklara sahip olduğunu vurguladı.

Bekayi, bu ziyaretlerin ve diplomatik temasların ilişkileri geliştirmeyi, Kafkasya bölgesinde — ki İran için büyük önem taşımaktadır — anlayış, barış ve istikrarı güçlendirmeyi amaçladığını belirtti.

Irakçi’nin Bakü ziyareti, siyasi, ekonomik, kültürel ve güvenlik boyutlarıyla önem taşımaktadır. Irakçi’nin Azerbaycanlı yetkililerle yaptığı görüşmelerin önemi; ikili işbirliğinin güçlendirilmesi, sınır anlaşmazlıklarının yönetilmesi ve ortak ekonomik projelerin ilerletilmesidir. Bu ziyaret özellikle, bazı dış güçlerin Tahran-Bakü ilişkilerine zarar verme girişimlerine stratejik bir yanıt niteliğindedir.

Kuzey–Güney Uluslararası Koridoru ve Aras Koridoru gibi projeler, Tahran’ın öncelikleri arasındadır. Bu güzergâhlar yalnızca İran’ın transit gelirlerini artırmakla kalmayıp, ülkenin bölgesel lojistik merkezi olarak jeopolitik konumunu da güçlendirmektedir. Bu projelerde Bakü ile işbirliği İran açısından önemlidir.

Transit ve enerji koridorlarında işbirliği, ortak ekonomik çıkarlar oluşturmakla birlikte iki ülke arasında karşılıklı bağımlılığı artırmakta ve dış güçlerin nüfuzunu sınırlamaktadır.

Bazı bölge dışı güçler, İran ve Azerbaycan arasındaki ilişkileri etkilemeye ve iki ülke arasında çatlak oluşturmaya çalışmıştır. Irakçi’nin ziyareti, İran’ın bu ayrışmayı önlemek ve iyi komşuluk ilişkilerini pekiştirmek için aktif bir diplomasi yürüttüğünü göstermektedir.

Irakçi’nin Azerbaycan Cumhurbaşkanı ve Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüşmeler, Tahran–Bakü ilişkilerinin siyasi, ekonomik ve güvenlik alanlarında güçlendirilmesine odaklanacaktır. İki ülke derin tarihî, kültürel ve dinî ortaklıklara sahiptir. Irakçi’nin ziyareti, bu ortaklıklar temelinde ilişkilerin yeniden tanımlanması için bir fırsat olabilir.

İran ile Azerbaycan arasındaki güvenlik ve ekonomik işbirliği, Güney Kafkasya güvenliğinin iki temel sütunu niteliğindedir. Bu işbirliği, siyasi güven oluşturmak, ekonomik bağımlılık yaratmak ve dış müdahalelere karşı koymak suretiyle yalnızca iki ülkenin çıkarlarını korumakla kalmayacak, tüm bölgenin tarihî gerilim döngüsünden çıkarak sürdürülebilir kalkınmaya yönelmesine imkan tanıyacaktır. İran, kalıcı güvenliğin ancak bölgedeki tüm ülkelerin işbirliğiyle sağlanabileceğine inanmaktadır.

Irakçi’nin Bakü temasları, Tahran’ın yeni dış politika stratejisi çerçevesinde değerlendirilmelidir; bu strateji, pragmatizme, ortak altyapıların geliştirilmesine ve İran’ın Güney Kafkasya ve Avrasya’daki jeopolitik konumunun güçlendirilmesine dayanmaktadır. İran, gelecek yılın dış politika gündemini şekillendirirken Azerbaycan ile ilişkileri daha üst bir seviyeye taşımayı ve kuzey komşusuyla kalıcı işbirliğinin temellerini sağlamlaştırmayı hedeflemektedir.

Kuzey–Güney ve Aras gibi uluslararası ulaşım koridorları bu stratejinin merkezinde yer almaktadır. Bu projeler yalnızca ekonomik faydalar sağlamakla kalmayıp, İran’ın bölgesel ulaşım ağının yeni düzeninde kilit bir rol üstlenmesini mümkün kılmaktadır. İran, bu ağlardaki rolünü sağlamlaştırarak jeopolitik ve ekonomik konumunu güçlendirmektedir.

Irakçi’nin Azerbaycanlı yetkililerle görüşmeleri, aynı zamanda Tahran’ın Batı’ya bağlı medya organlarının oluşturduğu yanlış algıları ve dış baskıların yol açtığı yanlış anlamaları doğrudan diplomasi ve Bakü ile diyalog yoluyla gidermeyi hedeflediğini de göstermektedir.