İmam Cafer-i Sadık'ın -a.s.- İnsanlara Yönelik Yaklaşımından Ne Biliyoruz?

Parstoday - İmam Cafer-i Sadık -a.s.-, dürüstlük, hakkaniyet, insanlara hizmet ve insan onurunun korunması gibi ahlaki ilkelere vurgu yaparak, insan ilişkilerinin geliştirilmesi için değerli rehberlikler sunmuştur.

İslam Peygamberinin torunlarından İmam Cafer-i Sadık -a.s.-, insanlarla etkileşim için 'İnsanlık Tüzüğü' olarak adlandırılabilecek ilkeler ortaya koymuştur. Bu tüzük, ilişkileri onarmayı, hakkaniyete uymayı, hizmet etmeyi, dürüst olmayı, iyi davranmayı, inançlara saygı duymayı, insan onurunu korumayı ve kusurları örtmeyi içerir. Bu ilkelerin her biri, sadece bireysel gelişim için bir yol olmakla kalmaz, aynı zamanda sağlıklı, dengeli ve ilahi bir toplumun temelini de atabilir. Bu yazıda, Parstoday, İmam Cafer-i Sadık'ın -a.s.- insanlara karşı davranışlarına ilişkin rivayetlerine bir göz atmıştır.

• İnsanlar Arasında Barış ve Uzlaşma

«صَدَقَةٌ یحِبُّها اللَّهُ اصْلاحُ بَینَ النَّاسِ اذا تَفاسَدُوا وَتَقارُبُ بَینَهُمْ اذا تَباعَدُوا»؛ (اصول کافی، ج۲، ص۲۰۹، ح۱)

"Allah'ın sevdiği sadaka, insanların araları bozulduğunda onları uzlaştırmak ve birbirlerinden uzaklaştıklarında onları yaklaştırmaktır."

• İnsanlara Karşı Adaletli Olmak

«مَن أَنصَفَ النّاسَ مِن نَفسِهِ رُضِیَ بِهِ حَکَماً لِغَیرِهِ»؛ (من لا یحضر الفقیه ج ۳، ص ۱۳، ح ۳۲۳۷)

"Kim insanlara karşı adaletli davranırsa, diğerleri onu bir hakem olarak kabul eder."

• İnsanlara Hizmet Etmek

«مَنْ سَعَى فِی حَاجَةِ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ طَلَبَ وَجْهِ اللَّهِ کَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ أَلْفَ أَلْفِ حَسَنَةٍ یغْفِرُ فِیهَا لِأَقَارِبِهِ وَ جِیرَانِهِ وَ إِخْوَانِهِ وَمَعَارِفِه»؛ (کافی، ج۲، ص۱۹۷، ح۶)

"Kim, Müslüman kardeşinin ihtiyacını Allah'ın rızasını gözeterek gidermeye çalışırsa, Yüce Allah onun amel defterine bir milyon sevap yazar ve bu sevap sayesinde akrabaları, komşuları, dindar kardeşleri ve tanıdıkları da ilahi bağışlamaya nail olurlar."

• İnsanlara Karşı Dürüstlük

«عَلَیْکَ بِصِدْقِ الْحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ! تَشْرِکُ النَّاسَ بِأَمْوَالِهِمْ هَکَذَا». (بحارالانوار, c.47, s.385)

"Konuşurken doğru sözlü ve emanete sadık olun ki, bu şekilde insanların mallarına ortak olursunuz."

• İnsanlara Karşı İyi Davranış

«ثَلاثَةٌ مَنْ أَتَى اللَّهَ بِوَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ أَوْجَبَ اللَّهُ لَهُ الْجَنَّهَ؛ الْإِنْفَاقُ مِنْ اقْتِارٍ، وَ الْبِشْرُ لِجَمِیعِ الْعَالَمِ، وَ الْإِنصَافُ مِنْ نَفْسِه»؛ (Kâfî, c.2, s.103.)

"Kim Allah için şu üç şeyden birini yaparsa, Allah cenneti ona farz kılar: İhtiyaç içinde iken infakta bulunmak, herkese karşı güler yüzlü olmak ve hak konusunda kendi nefsine karşı adil davranmak."

• İnsanlarla İyi Konuşma

«مَعَاشِرَ الشِّیعَةِ کُونُوا لَنَا زَیْنًا وَلَا تَکُونُوا عَلَیْنَا شَیْنًا قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَ احْفَظُوا أَلْسِنَتَکُمْ وَ کُفُّوهَا عَنْ الْفُضُولِ وَ قُبْحِ الْقَوْلِ»؛ (Bihar'ul-Envar, c.65, s.15)

"Ey Şiiler topluluğu, bizim için bir ziynet (süs) olun, bizim için bir utanç (leke) olmayın. İnsanlara güzel söz söyleyin, dillerinizi koruyun ve boş ve çirkin sözlerden uzak durun."

• İnsanların Haysiyetini Korumak

«إِنَّ شِرَارَکُمْ مَنْ أَحَبَّ أَنْ یُوَطَّأَ عَقِبُهُ»؛ (Usul-i Kafi, c.2, s.299, h.8)

"Sizin en kötünüz, insanların peşinden gelmesini sevenlerdir."

• Halkın Geçimini Sağlamak

«ثَلاثَةُ أَشْیَاءَ یحْتَاجُ النَّاسُ طُرًّا إِلَیْهَا: الْأَمْنُ وَ الْعَدْلُ وَ الْخِصْبُ»؛ (Bihar'ul-Envar, c.75, s.234, h.44)

"Tüm insanların muhtaç olduğu üç şey vardır: güvenlik, adalet ve refah."

• İnsanların İnançlarına Saygı

«لَا تَفَتِّشِ النَّاسَ عَنْ أَدْیَانِهِمْ فَتَبْقَى بِلا صَدِیقٍ»؛ (Bihar'ul-Envar, c.75, s.253, h.109)

"İnsanların dinlerini (inançlarını) araştırmayın, aksi takdirde arkadaşsız kalırsınız."

• İnsanların Hatalarını Örtmek

«إِیَّاکَ وَ اللَّجَاجَةَ أَوْ تَمْشِی فِی غَیْرِ حَاجَةٍ أَوْ أَنْ تَضْحَکَ مِنْ غَیْرِ عَجَبٍ وَ اذْکُرْ خَطِیئَتِکَ وَ إِیَّاکَ وَ خَطَایَا النَّاسِ»؛ (Sefinet'ul-Bihar, 'lecc' maddesi)

"İnatçılıktan, lüzumsuz yere gezmekten, sebepsiz yere gülmekten sakın; kendi hatalarını hatırla ve sakın insanların hatalarıyla (günahlarıyla) uğraşma."/