Ermenistan'ın Türkiye ile ilişkilerde ön şart kabul etmemesi

Türkiye ve Ermenistan ikili ilişkileri başlatma hedefi ile 4 tur müzakere yaptılar fakat Türkiye'nin ilişkilerin normalleştirme ön şartları, söz konusu ikili ilişkilerin pek de olumlu geçmediğini gösteriyor.

Erivan bir kez daha Ankara ile ilişkileri normalleştirmek için hiçbir şekilde ön şart kabul etmediklerini duyurdu. Bu bağlamda Ermenistan milli meclis dış ilişkiler komitesi başkanı Edward Agacanian, Erivan'a ziyaret düzenleyen Avrupa parlamentosu dış ilişkiler komite başkanı David McAllister ile görüşmesinde, "Ankara ve Erivan yaklaşması konusunda Ermenistan yaklaşımının değişmediğini ve Ermeniler için hiçbir ön şartın kabul edilemez olduğunu" belirtti.

Agacanian Ermenistan savaş esirlerinin geri dönüşü, tarihi ve kültürel mirasların korunmasının Erivan-Bakü ve Erivan-Ankara arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi yolundaki sorunların bir kısmı olduğunu söyledi.

Ermenistan yetkilisi McAllister'in ziyaretinin sonunda muhabirlere hitaben Türkiye ile ilişkiler konusundaki tutumlarını tekrarlayarak, Erivan'ın bu  bağlamda hiçbir önşartı kabul etmediklerinin altını çizdi.

Hiç şüphesiz Türkiye tarafından bu bağlamda ön şartın ileri sürülmesi iki taraf arasında var olan ve kurulacak olan ilişkileri olumsuz etkileyebilir. Bu sürecin devam etmesi, Ankara-Erivan ilişkilerinin hala bazı marjin konuların etkisinde olduğunu gösteriyor. Bundan önce Türkiye'nin en önemli veya hatta tek şartı, dağlık Karabağ bölgesi üzerindeki savaşın sona ermesiydi. Şimdi Karabağ savaşın sona ermesi ve Azerbaycan cumhuriyetinin zaferinin ilan edilmesi ile Türkiye, diyalog ve ideolojik açıdan Ermenistan ile ilişkileri başlatma konusunda ön şart öne sürmek için başka bir sebebi yoktur

Bu bağlamda California üniversitesi ermeni soykırım araştırma programı başkanı, ünlü türk tarihçi Taner Akçam Türkiye ve Ermenistan arasındaki müzakereler hakkında görüşünü bildirerek, " Türkiye'nin Ermenistan ile ilişkileri Azerbaycan Cumhuriyeti'nin gölgesinde ortaya çıktığını" söyledi.

Akçam şöyle devam etti: Ermenistan ile diplomatik ilişkiler kurmayı baştan kabul etmeyen taraf Türkiye oldu, Azerbaycan cumhuriyeti de Türkiye'yi rehin aldı, böylece bu ülkenin de Ermenistan ile ilişkilerini net ve bağımsız şekilde düzenleyerek amaçlamasını engelledi.

Taner Akçam'ın açıklamalarından yola çıkarak, Bakü'nün bedava ve ucuz doğalgaz hediyesi ve diğer ekonomik imtiyazlarla Ankara'dan Ermenistan ile ilişkilerini başlatmayı ertelemesini, böylece bu süre zarfında Ermenistan ile imzalanan 10 maddelik anlaşmanın kaderinin belirlenmesini istediği anlaşılıyor.

Her halükarda görünen o ki Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hükümetinin Ermenistan ile ilişkileri yeniden başlatmak için yoğun şekilde İlham Aliyev hükümetinin onayına ihtiyacı var. Aynı zamanda hiç şüphe yok ki Azerbaycan Cumhuriyeti yetkilileri, Karabağ barış anlaşmasının imzalanması karşılığında Ermenistan'ın bu ülkenin güney topraklarının bir kısmını Bakü hükümetine devretmesini bekliyor. Azerbaycan cumhuriyeti özerk Nahçivan cumhuriyetine ulaşabilmek için kara, demiryolu ve hava yollarının kendisine tahsis etme talebine karşı Ermenistan ise Azerbaycan’a koridor vermeye muhalefetini ilan etti.

Aliyev hükümeti bir ihtimal, Türkiye’nin baskıları nedeni ile koridoru almaya ısrar ediyorlar. Bakü’nün Zengezur ve Ankara’nın Türk koridoru adlandırdığı bu koridorun Ermenistan’ın güneyinden alınması, sadece Türkiye çıkarlarına hizmet edecek ve Azerbaycan cumhuriyeti için bir yararı yoktur, üstelik Azerbaycan Cumhuriyetinin Nahçivan’a uygun ulaşım yolları vardır.

Her halükarda görünen o ki Ankara, Ermenistan ile ilişkilerin yeniden başlaması için ön şart ileri sürerek Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Ermenistan ile olan sorunlarını çözmeye ve gerekirse Paşinyan hükümetinden yeni tavizler koparmaya çalışıyor./