Rusya savunma bakanının Türkiye ziyareti üzerine

Rusya savunma Bakanı General Sergey Şoygo geçen Pazar günü Türkiye’nin üst düzey yetkilileri ile görüşmek üzere İstanbul’a geldi. Şoygo Pazar günü Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’la Trabya köşkünde kapalı kapılar ardında görüştü.

Türkiye medyası ise S-400 füze savunma sistemi satış anlaşması, Suriye krizi, Kuzey Irak gelişmeleri, Katar ve bazı Arap ülkelerinin arasında patlak veren kriz ve ikili ilişkiler, Şoygo ve Erdoğan’ın görüşmesinde ele alınan önemli başlıklar olduğunu açıkladı.

Erdoğan ayrıca Cumartesi günü de Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Suriye ve Katar gelişmeleri hakkında istişarelerde bulunmuştu.

Görünen o ki Rusya savunma Bakanı General Şoygo’nun Türkiye ziyareti daha çok ikili güvenlik ve askeri meseleleri ele almak üzere gerçekleşti.

Aslında Türkiye ve Rusya ilişkilerinde Türkiye savaş uçakları Kasım 2015’te Rusya hava kuvvetlerine bağlı bir savaş uçağını Suriye hava sahasında düşürmesi ve böylece Rusya’dan Türkiye’ye karşı geniş yaptırımlara yol açması ve en son da Erdoğan’ın Rusya’yı ziyaret etmesi ve bu ülkenin Başkanı Vladimir Putin’den resmen özür dilemesi ile noktalanan büyük gerginliğin ardından şimdi Ankara ile Moskova ilişkilerinde yeni bir dönem başladığı gözleniyor. Nitekim Rusya’dan üst düzey askeri bir yetkilinin Türkiye’yi ziyaret etmesi de iki tarafın askeri ve güvenlik alanlarında ilişkilerini geliştirmeye sıcak baktığını ortaya koyuyor. Bu doğrultuda Türkiye yönetimi Rusya’nın askeri teknolojilerinin ürünlerinden yararlanmak istiyor, nitekim iki tarafın Rus yapımı S-400 füze savunma sistemini satın almak üzere sıkı müzakere yürütmeleri de bu iddiayı doğrular niteliktedir.

Türkiye yönetimi uzun süredir bu ülke için stratejik bir hava savunma ve füze savunma sistemini temin etme peşindeydi ve bu yönde hatta Çin’den ileri teknoloji bir füze savunma sisteminin satışını örgören bir anlaşmayı imzalama noktasına kadar ilerleme kaydetti, fakat ABD ve NATO’nun karşı çıkması ve bazı teknik sorunlardan ötürü Çin yapımı füze savunma sistemini satın almaktan vaz geçmek zorunda kaldı.

Şimdi ise Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin önemli derecede iyileşme kaydetmesinin ardından Moskova yönetimi Türkiye’ye S-400 füze savunma sisteminin satışını onaylayarak Ankara yönetimini Moskova’nın bölgesel politikalarına eşlik ettiği için ödüllendirmek istiyor.

Avrasya meseleleri uzman Şuayb Behmen ise konu ile ilgili değerlendirmesinde, Rusya’nın Türkiye ile silah alanında işbirliğindeki çıkarları ve S-400 füze savunma sistemini satılması konusunda tüm şartları bir arada gözetlediğini belirtiyor. Behmen, Ruslar Türkiye ile aynı zamanda iktisadi alanlarda ilişkilerini geliştirmeye sıcak baktığını, ki bu da silah piyasasına kadar uzanabileceğini, çünkü Rusya için silah piyasalarını geliştirmenin büyük önem arz etiğini kaydetti.

Gerçekte Türkiye’nin Astana’da düzenlenen ve Suriye krizinin çözümünü amaçlayan müzakerelere aktif bir şekilde katılması ve Ankara yönetiminin Moskova ile ilişkilerini çok yönlü geliştirmek istemesi ve ayrıca iki ülkenin Katar’la Arap komşuları arasında patlak veren kriz veya Iraklı ve Suriyeli kürtlerin meseleleri gibi bölgesel konulara yönelik ortak tavır sergilemesi, bir yandan iki ülke arasında istişarelerin artmasına ve öbür yandan da Ankara ile Moskova arasında ikili askeri ve güvenlik işbirliğinin gelişmesine katkı sağladığı anlaşılıyor.

Ancak unutmamak gerekir ki Ankara’nın Moskova ile ilişkilerini geliştirme eğilimi bir ölçüde Türkiye’nin başta AB ve ABD olmak üzere Batılı geleneksel müttefikleri ile artan anlaşmazlıklarından kaynaklanıyor. Türkiye artık AB’ye üyelikten ve bu birlikten veya Amerika’dan yardım almaktan umudunu kestiği ve bu yüzden iktisadi ve ticari ve askeri alanlarda karşılaştığı boşlukları Rusya ile ilişkilerini geliştirerek doldurmak istiyor. Bu yüzden gözlemciler önümüzdeki dönemde iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da gelişeceğini düşünüyor.