Irak'ta Erken Seçimlere Tepkiler
Irak başbakanı Mustafa El Kazımi erken parlamento seçimlerinin 6 Temmuz 2021'de düzenleyeceğini açıkladı.
Mustafa El Kazımi'nin başbakan olarak tanıtılmasının ardından önemli önceliklerinden biri, Irak'ta erken parlamento seçim tarihi oldu. Irak'taki son parlamento seçimleri Mayıs 2018'de düzenlenmişti. Ancak Ekim 2019'dan itibaren başlayan hükümet karşıtı gösteriler dönem başbakanı Adil Abdülmehdi'nin 1 Aralık'ta istifa etmesine yol açtı. Hali hazırda İktidarda olan Kazımi hükümeti ise geçici hükümet olarak parlamento seçimlerini düzenlemek ve daimi hükümeti kurmak için zemin hazırlamakla görevlendirildi.
Bu doğrultuda Irak'ta erken parlamento seçimlerinin belirlenmesi, ülkede tepkilere yol açtı. Nitekim Irak parlamento başkanı Muhammed El Halbusi seçimler yasasının onaylanmasından önce seçimler zamanının belirlenmesine itiraz etmekle gösterdiği anlamlı tepkide seçimlerin 6 Temmuz 2021 tarihinden bile önce düzenlenmesini istedi.
Iraklı Kürt siyasetçi Macid Şengali ise El Halbusi'nin tepkisi hususunda şöyle diyor:
"Bu mesaj ve Tweet, El Halbusi'nin El Kazımi'nin seçimlerin düzenlenmesi ile ilgili kararından memnun kalmadığını gösteriyor."
Gerçekte El Halbusi'nin tepkisi Kazımi'nin parlamentoya baskı yapmak niyetinde olduğunu gösteriyor. Irak anayasasının 64'inci maddesine göre bu ülkenin parlamentosu ancak üyelerinin salt çoğunluğu, üyelerinin üçte birinin talebi veya başbakan talebi ve cumhurbaşkanının onayı ile feshedilebilir.
Bu yüzden erken parlamento seçimleri 6 Temmuz 2021'de düzenleniyorsa parlamento da 6 Temmuz'dan önce feshedilmelidir.
Irak parlamento seçimlerinin belirlenmesine tepkilerin bir başka şekli de olumlu açıklamalar ve memnuniyeti gösteren yaklaşımları idi. Kimi gruplar ve şahsiyetler belirlenen seçim zamanını eleştirmeden, durumu doğru bulduklarını belirttiler. Ancak kimi gruplar ve kişiler de zamanlamayı eleştirip seçimlerin daha erken düzenlenmesini istediler.
Bu doğrultuda Irak parlamentosundaki Sadıkun fraksiyonu başkanı Adnan Nihan ise erken seçimlerin Nisan 2021'de düzenlenmesinin daha uygun olduğunu çünkü Irak'ın şimdi de geçici olarak yönetildiğini belirtti.
Üçüncü husus ise Irak anayasasının 64'üncü maddesi ile alakalıdır. Bu çerçevede bir kaç yasal ve hukuki noktaya değinmek gerekiyor. Bu maddede erken parlamento seçimi diye bir ifadeye yer verilmezken, sırf kamu seçimlerinden söz edilmiştir. Buna esasen Irak parlamentosu hukuki komisyonu da başbakan tarafından erken parlamento seçimlerinin zamanının belirlenmesi ile ilgili başbakanın bunu yapacak yetkiye sahip olmadığını belirtti.
Irak anayasasındaki 64'üncü maddesi ile ilgili bir başka nokta da Irak Cumhurbaşkanının kamu seçimlerinin düzenlenmesini talep etmesi ve seçimlerin zamanının da cumhurbaşkanı tarafından belirlenmesidir. Halbuki mevcutta Irak başbakanı olan Mustafa El Kazımi seçimlerin zamanını belirlemiştir.
Irak erken parlamento seçimleri hususuna gösterilen dördüncü tepki ise gelen desteklerdir. Irak'taki birçokları parlamento seçimlerinin düzenlenmesinin, halkın katılımına ve halkın mevcut siyasi yapıya güvensizliğinin ortadan kalkmasına yol açacağını düşünüyor. Iraklı parlamento temsilcisi Ahmed El Esedi ise Twitter mesajında şöyle yazıyor:
"Hükümet ve halk arasındaki güven krizini geride bırakmak ve işleri düzene sokmak için atılacak daha önemli bir adım da erken seçimlerin sağlıklı ve halkın geniş çaplı katılımı ile düzenlenmesidir."
Fakat gelen tepkiler, özellikle de Muhammed El Halbusi'nin tepkisinin Irak hükümetine seçimlerin düzenlenmesi yolunda zor dönem yaşatacağını gösteriyor. Irak hükümeti ise daha ciddi ve daha azimli bir şekilde parlamento seçimlerini düzenlemelidir./