Irak Nasıriye kentinde kanlı çatışmaların oyuncuları ve nedenleri

Irak'ın Zikar ilinin merkez kenti Nasıriye son 48 saatte şiddetli çatışmalara sahne olmuştur. Bu çatışmalar sonucu en az 7 kişi hayatını kaybederken onlarca kişi de yaralandı.

Sadr Hareketi Lideri Mukteda Sadr'ın çağrısı üzerine Nasıriye, Necef ve Bağdat başta olmak üzere Irak'ın muhtelif kentlerinde düzenlenen protesto eylemleri, şiddede dönüştü. Bu olaylar hakkında üzerinde durulması gereken bir kaç konu var.

1. Irak'ta temmuz ayında erken parlamento seçimleri düzenlenecek. Sadr Hareketi, seçimler öncesinde yaptığı çağrısıyla bir nevi seçim manevrası yapmakta. Sadr son sıralarda erken seçimler ile ilgili attığı bir tweette, "hayatta olursam ve ömür kalırsa, olayları yakından takip edeceğim. Seçimlerin parlamentoda bir çoğunluğun (Sadr) oluşmasıyla sonuçlanacağını ve onların başbakanlığı kazanacaklarını göreceksiniz." yazmıştı.

Sadr Hareketi tarafından desteklenen Saerun İttifakı milletvekillerinden Ali Lami de daha önce yaptığı bir açıklamada, bu hareketin bir sonraki seçimlerde 54 sandalye kazanacağını söylemişti. Zikar, Necef ve Bağdat illerindeki göserilerin bu tweetlerin ardından başlaması oldukça manadar ve Sadr Hareketi'nin 6 temmuz 2021 seçimleri için halk desteğini gösterme şovu niteliğindedir.

Sadr taraftarlarının attığı sloganlar da bir nevi, onların seçim sloganlarını yanıstıyor. Sadr taraftarları Amerikan işgalcilerine karşı slogan atarken yolsuzlukla mücadele ve Sadr Hareketinin siyasi ve seçim programını destekleyen sloganlar atıyor. Anlaşılan Sadr Hareketi, halkın memnuniyetsizliğinden yararlanarak, kendini Irak halkını mevcut durumdan kurtaracak taraf olarak lanse ediyor.

2. Naseriye'nin el Habubi Meydanı'nda Sadr Hareketi taraftarları toplanmaya çalışırken, diğer grupların bazı taraftarları da, gövde gösterisi yapmaya gayret gösterdi. El Habubi Meydanı'nı ele geçirme üzerindeki çekişmeler ve eylemcilerin çadırını yakma girişimleri, Sadr taraftarları ile karşıtları arasında çatışma yaşanmasına yol açtı. Bu olay, Irak'ta düzenlenecek erken parlamento seçimlerinin siyasi gruplar için oldukça büyük önem arz ettiğini ortaya koymuş oldu.

4.Irak'taki siyasi zemin birçok ülkedeki durumdan oldukça farklıdır. Irak yıllardır, yolsuzluk, kötü yaşam şartları ve sosyal hizmetlerdeki aksaklığı protesto eden halk gösterilerine sahne olmakta. Ancak bu gösteriler, dış aktörlerin müdahalesi ve içerideki bazı sapkın gruplar ve de IŞİDliler ve Baasçılar'ın ifa ettiği rol nedeniyle geniş çaplı şiddet eylemlerine dönüştü ve yaklaşık 400 kişi hayatını kaybederken 7 binden fazla insan da yaralandı. Son 48 saatte Irak'taki gösteriler sırasında Sadr Hareketi karşıtı bazı silahlı unsurların Sadr taraftarlarına yönelik ateş açtığı bildiriliyor.

4. Anlaşılan Bağdat yönetiminin zafiyeti, Irak'ın muhtelif noktalarında olayların patlak vermesi üzerinde önemli biçimde etkili olmuştur. Dün gece Nasıriye kentindeki çatışmaların ardından Irak Başbakanı Mustafa el Kazımı bir kez daha, Zikar ilindeki durumun incelenmesi için bir komite kurulması talimatını verdi. Ancak daha önce Irak'ın diğer noktalarındaki olayların ardından el Kazımi'nin talimatı ile kurulan komitelerin faaliyetlerinden şimdiye kadar herhangi belli bir sonuç çıkmış değil. Bu bağlamda Irak İnsan Hakları İzleme Örgütü yaptığı açıklamada, Irak Başbakanı Mustafa el Kazımi'yi protestocuların ölümünden sorumlu tutarak, Irak hükümetinin göstericileri koruyabilecek ve tehdit ve tehlikeleri onlardan uzaklaştıracak kadar güçlü olmadığını belirtti.