Irak'ta yeni siyasi ve güvenlik gelişmelerinin aktörleri ve hedefleri

Irak, Son günlerde parlamento seçimlerinin ertelenmesi konusunda açıklamaların yapılması ve güvenlik güçlerinin Haşdi Şabi komutanlarından birinin tutuklamasına şahit oldu.

Bağdat’ta İngiltere büyükelçisi ve “Barış Düşünce Kurulu” gibi Amerikan enstitüleri misali bazı batılı yetkililer ve kurumlar, Irak’ta uygun ortamın olmadığı  bahanesi ile seçimlerin ertelenmesini gündeme getirirken “Ekim 2019” adlı halk itirazlarıya bağlantılı bazı Iraklı şahsiyetler de bu konuyu olumlu karşıladılar.
Bu arada Iraklı ve Amerikan özel güçleri 26 Mayıs tarihinde Haşdi Şabi komutanlarından Kasım Muslih’i Bağdat’ın güneyinde ed-Dore bölgesinde tutukladılar. El-Anbar ilinin IŞİD teröristlerin işgalinden kurtarılmasında önemli rolü olan Muslih, halkın baskı ve direniş grupların tehditleri ile birkaç saat sonra serbest bırakıldı.
Hali hazırda Irak’ta güvenlik gelişmeleri ve ilgili görüşler, şaşırtıcı değil, zira son 20 yıllık sürede Irak çok az bir süre güvenlik ve siyasi istikrara şahit oldu. Buna rağmen Irak ile ilgili bazı önemli ve güdümlü konular gündeme gelirken bazen de gerçekleşiyor.
Söz konusu açıklamalar ve gelişmelerde, yabancı aktörlerin rolü çok açıkça görülüyor. Seçimleri erteleme önerisi İngiltere’nin Bağdat büyükelçisi ve Amerikan kurumu tarafından ortaya atıldı. İngiltere büyükelçisi miladi ayın başında Kerbela’da medeni aktivist İhab Cevad el-Vezni’nin cinayeti ardından kışkırtıcı bir açıklamada, saldırının İran’a yakın gruplar tarafından yapıldığını ileri sürdü, bu konu ise silahlı kişilerin İran konsolosuğuna saldırısına sebep oldu.
Bu arada Kasım Muslih’in tutuklanması da Irak özel kuvvetleri ve Amerikan askerlerinin ortak operasyonu ile yapıldı. Bazı kaynaklar Haşdi Şabi komutanın, Suriye’den Amerikan konvoylarının illegal şekilde Irak’a girişlerini engellediği için tutuklandığını belirttiler. Bu da Amerikalıların Irak’tan askerlerini çekmek istemediklerini hatta Washington’un bölgesel hedefleri için Irak coğrafyasının büyük önem taşıdığını gösteriyor.

***
Diğer bir konu ise, Irak’ta erken seçimlere aylar kala yaşanıyor. Bundan önce erken meclis seçimlerinin Haziran ayında yapılması kararlaştırılmıştı, fakat Kazımi hükümeti ortamın uygun olmadığı sebeplerle seçimleri Ekim ayına erteletti. Şimdi ise seçimlere 5 aydan az bir süre kala, yine seçimlerin ertelenmesi ve hatta olağanüstü hükümetin kurulması bile öneriliyor.
Olağan üstü hükümetin kurulma önerisi, erken seçimlerin yapılmamasına ilaveten 2022 yılında mevcut meclisin 4 yıllık görev süresinin bitmesi ile seçimlerin yapılmaması anlamında olacaktır. 
Bu yüzden Irak İslami ed-Dave partisi genel sekreteri ve Hukuk Devleti koalisyon lideri Nuri Maliki geçen günlerde yayınladığı bildiride meclis seçimlerinin ertelenmesine ve olağan üstü hükümetin kurulmasına karşı olduğunu, bunun demokrasiden bir nevi isyan  ve meclis aracılığı ile iktidar değişikliği olduğunu ifade etti.
Irak Kürt partilerinden Değişim Hareketi de Maliki’nin açıklamalarına paralel olarak seçimlerin zamanında yapılmamasına karşı çıktı.
Mevcut durum dikkate alındığında, Irak’ın bir kez daha yabancı aktörler ve iç muhalefetin sabotajları ve planları ile bir yandan Irak’ın siyasi ve güvenlik bağımsızlığına vurgu yapan Haşdi Şabi ve diğer yandan seçimlere karşı sabotaj yaparak daha bağımsız ve daha az bağımlı olan bir hükümetin işbaşına gelmesini engellemeye çalıştıkları söylenebilir./