Irak meclis seçimleri ile ilgili 7 önemli konu

Irak meclis seçimlerine sadece 2 gün kaldı.

Irak temsilciler meclisi başkanı Muhammed el-Halbusi 7 Ekim günü meclis 4. Dönemin sona erdiğini ilan etmekle bu kurum seçimlerden sonra yeni meclisin kurulmasına kadar kapatıldı. 
Bir diğer konu, 8 Ekim sabahından itibaren başlayan ve silahlı güçler, mülteciler ve tutuklulardan oluşan özel kesimin seçimlerinin başlamasıdır. Irak seçimler bağımsız komisyonun bildirdiğine göre silahlı güçler, mülteciler ve tutuklular arasında en az 1 milyon 200 bin seçmen oy kullanabilirler. Diğer ıraklı vatandaşlar 10 Ekim günü 329 milletvekilini seçmek için oy sandıklarının başına gidecekler.
Irak meclisi 5. Tur seçimleri hakkında bazı önemli ve bir o kadar yeni konu vardır.
Birincisi, bu seçimlerin Irak’ta ilk erken seçimler olmasıdır. Bundan önce gerçekleşen 4 tur seçimin hiç biri erken değildi.
İkincisi, önceki seçimlerin hiç birinin geçici hükümet tarafından yapılmamasıdır. Mustafa el-Kazımi hükümeti ülkede ilk erken seçimleri yapan hükümettir. Hatta bu hükümetin hayat süresinin diğer hükümetlere kıyasla en kısası olabilir.
Üçüncüsü, bundan önce seçimlerin sadece 18 ilde yapılması ve her kentin temsilcilerinin kim olduğunu belli olmamasıdır. Fakat şimdi seçimler 83 merkezde yapılıyor. Irak’ta ilk kez 32’si şia illerinde, 14’ü Bağdat ilindende, 22’si şia ve ehli sünnetin beraber yaşadıkları illerde ve 12’si de Kürdistan bölgesinde olmak üzere ülke illeri farklı seçim bölgelerine bölündü.
Dördüncüsü meclisteki en çok sandalyelerin Bağdat, Neynova, Basra, Zigar ve Süleymaniye illerine ait olmasıdır. Bağdat’a 71, Basra’ya 25, Zigar’a 19 ve Süleymaniye’ye 18 sandalye ayrıldı. Tabi ki bu veriler bölgelerin nüfus yoğunluğuna göre olmuştur.  başka bir ifade ile, 329 meclis sandalyesinden 167 sandalye, yani meclis sandalyelerinin yarısından fazlası, bu 5 vilayete tahsis edilmiştir. 
Beşincisi mecliste en az 83 kadın milletvekilinin olmasıdır. Başka bir ifade ile tüm 83 seçim bölgesinin her birinde en az bir kadın milletvekilinin seçileceğidir. Önemli olan, her seçim bölgesinde kadınların önce kendileri ile rekabet etmesi ve erkeklere karşı yapılan yarışta başka bir kadın çoğunluğu elde ederse parlamentoya girebilmesidir. Irak meclisindeki milletvekillerinden Entesar el-Ceburi bu bağlamda yaptığı açıklamada, “bir seçim bölgesinde iki kadının kazanma ihtimali var, öyle ki bir kadın yeni seçim yasasına göre garantilenen sandalyesine sahiptir ve diğer bir sandalyenin ise erkek adaylarla rekabette kazanılabilmesidir” diyor.
Altıncısı, Irak meclisinde azınlıkların 9 sandalyesinin bulunmasıdır, bunların arasından 5’i Hristiyanlar, biri Fili Kürtler, 3’ü Saebinler, Şebekiler ve Ezidilerindir. Bu sandalyeler Bağdat, Neynova, Erbil, Kerkük, Vasıt ve Dahuk seçim bölgelerindendir.
Yedincisi, önceki seçimlerde olan seçim listelerde bölünmelerin olmasıdır. Örneğin Şii gruplar arasında Fetih, Nasr, Saerun ve Hukuk Devleti gibi büyük koalisyonlarda ayrılmalar oldu ve mevcut listeler Parti şeklinde veya bağımsız ve bireysel olarak seçim arenasına katılmıştır. 
Bu ayrılmaların önemli sebeplerinden biri yeni seçim yasası ile ilgili olabilir, bu partiler seçimlerin ardından koalisyon olabilirler./