Irak parlamento seçimleri hakkında 3 temel soru

Irak parlamento seçimlerinin 5.si Pazar günü 10 ekim tarihinde ülke genelinde düzenlendi. Ancak bu seçimlerle ilgili bazı temel soru kafaları kurcalıyor. Acaba Irak halkı seçimlere katılmamakla nasıl bir mesajı vermek istedi? Niçin Sadr grubu açık arayla, en fazla sandalye kazanabildi? Neden parlamentodaki sandalyelerin yaklaşık 29'u kadınlara verildi?

Irak'ta 5. dönem parlamento seçimleri 10 ekim gününde düzenlendi. Bu seçimin istatistiklerine bakıldığında önemli noktalar ortaya çıkıyor. Resmi rakamlara göre, parlamento seçimlerine katılım oranı yüzde 41 oldu, ancak gayri resmi rakamlar, katılım oranının yaklaşık yüzde 39 oranında olduğunu gösteriyor. Bu sonuçlara göre, 5. dönem parlamento seçimlerine katılım oranının önceki 4 seçime göre daha düşük oldu. Acaba neden Irak halkının yüzde 60'ı seçimlere katılmadı?
Bu soruya cevap vermek için ekim 2019 itirazlarına bakmak gerek. O dönemde yaşanan itirazlar bilindiği gibi Adil Abdulmehdi hükümetinin düşmesiyle sonuçlandı. Bu itirazlar, kötü ekonomik ve toplumsal şartlar ve yaygın şekilde yaşanan yolsuzluklardan kaynaklandı. 
Geçen bir buçuk senede, Irak halkının ekonomik ve sosyal durumu iyileşmedi. Bu nedenle Irak halkı itirazlarını bu kez seçimlere katılmama suretiyle göstermiş oldu. Irak'ta seçmenlerin yüzde 60'ının oy kullanmaması, mevcut durumdan memnun olmadıklarını ortaya koydu. Bu nedenle Irak yöneticileri, halkın bu düşünce ve bakışını değiştirmek ve ümidini kaybetmesini engellemek için ciddi girişimlerde bulunması gerekiyor. 
Bu doğrultuda, Fransa Haber Ajansı, Irak halkının seçimlere katılım oranının düşük olduğuna işaretle, seçmenlerin oy sandıklarına gitmemesinin nedenlerinden birinin ülkedeki yolsuzluğu protesto etmek olduğunu kaydetti.
Seçim sonuçlarının açıklanması ardından, Sadr hareketine bağlı Saerun ittifakının, parlamentoda 73 sandalye kazandığı netleşmiş oldu. Muhammed Halbusi başkanlığındaki Takaddum İttifakı ise 38 sandalye kazandı. Açıklanan sandalye sayısına göre, Sadr'ın başkanlığındaki ittifakın, Halbusi ittifakından yaklaşık 2 kat fazla sandalye kazanmış oldu.
 Sadr hareketi 2018 yılında 54 sandalye kazanmıştı. Peki, neden Sadr hareketi, 5. dönem seçimlerinde sandalye sayısını arttırabildi? Uzmanlar, seçimlere katılım oranının düşük olmasının Sadr hareketinin lehine tamamlandığını düşünüyor çünkü bu ittifak diğer ittifaklara göre, daha organize bir teşkilat sayılıyor. Genel olarak seçimlere katılım oranı düşük olduğunda, daha organize olan grubun başarı şansı artar ve Sadr grubu için de aynı şey geçerli.
Irak parlamento seçimleri hakkında açıklanan diğer önemli bir rakam ise, kadınların parlamentoda 97 sandalye kazanmasıydı. Irak seçim kanunu uyarınca parlamentoda en az 83 sandalye kadınlar için ayrılmıştır. Ancak Irak bakanlar kurulu sekreterliğindeki kadınları güçlendirme dairesi başkanı Yesra Kerim Muhsin bu bağlamda yaptığı açıklamada, kadınların 97 sandalye kazandığına işaretle, kadınların parlamentoda ayrılan kotadan 14 sandalye daha fazla kazandıklarını belirtti. 
Kerim Muhsin'in yaptığı açıklamaya göre, 57 kadının ayrılan kotaya ihtiyaç duymadan erkeklerden daha fazla oy alarak, parlamentoya girmeyi hak kazandılar. Bu rakamlar da, Irak halkının bir nevi yöneticilerinin icraatına itirazlarını gösterebilir. Bu nedenle, Irak yönetimi, açık ve gizli itirazları ciddiye alması gerekiyor./