Irak'ta Nihai Seçim Sonuçları ve Iraklı Grupların Çabaları

Irak Yüksek Seçim Komiserliği, beşinci dönem parlamento seçimlerinin sonuçlarını açıkladı.

Irak'ta erken yapılan beşinci parlamento seçimleri 10 Ekim Pazar günü yüzde 41 katılımla düzenlendi. Bir hafta sonra kesin sonuçlar açıklanmış oldu. Bu arada, seçimlerin ilk sonuçları, seçimlerden bir gün sonra 11 Ekim'de açıklanmıştı. Sonuçların açıklanmasındaki bir haftalık gecikme, bazı grupların sonuçları protesto etmesinden kaynaklandı. Protestoların sebebi seçimlerde hile yapılması  meselesiydi.

Bununla birlikte, 10 Ekim seçimlerinde 2018 seçimlerine göre daha fazla hile yapıldığı iddiası varken, alınan şikayetlerin hacmi 2018'in beşte biri kadar oldu. Irak Yüksek Seçim Komiserliğine belirlenen yasal süre içinde yalnızca 356 şikayet sunuldu. Halbuki, yolsuzluk iddialarının daha az olduğu önceki seçimdeki  şikayet sayısı bin 875 kadardır. 

Buna ilaveten Irak'ın bazı bölgelerinde seçim sonuçlarını protesto etmek için gösteriler devam etse de protesto eden siyasi grupların liderleri istikrarsızlık ve güvensizliği körüklemeye çalışmıyor. Bu bağlamda, Hukukun Üstünlüğü Koalisyonu Başkanı ve 2005-2014 yılları arasında dokuz yıl süreyle Irak Başbakanı olan Nuri el Maliki, seçimlerde hile veya manipülasyon iddiasında bulunmadan yaptığı açıklamada, herkesin haklarını korumak için mevcut boşlukların ve engellerin giderilmesini istedi. Bu hususlar, bazı analizlerin aksine, Irak'ın seçim sonuçlarını protesto ederek istikrarsızlık ve güvensizlik dönemine girmeyeceğini ve siyasi grupların parlamentoda büyük fraksiyonu oluşturmak için yeni bir pazarlık aşamasına girdiğini göstermektedir ki bu da Irak için önemlidir.Bu bağlamda büyük kitle veya büyük fraksiyonu yeni başbakanı da tanıtacağı açısından önemlidir.

Bir diğer konu ise, kesin sonuçların açıklanmasından sonra Mukteda Sadr liderliğindeki Sairun koalisyonunun, diğer rakiplerine kıyasla büyük bir farkla parlamentoda 73 sandalye kazanması ve bu rakamın neredeyse Nuri El Maliki liderliğindeki Hukuk Üstünlüğü Koalisyonu ve Muhammed Halbusi liderliğindeki İlerleme Koalisyonu sandalyelerinin iki  katı kadar olduğu ortaya çıktı. Bu iki parti ise sırası ile  34 ve 37 sandalye ile parlamentoya girmeyi başardı. 

Irak siyasi geleneğine göre, başbakan Şiiler arasından seçilmelidir. Böylece, Sadr'ın partisi büyük fraksiyonu oluşturmak ve bir başbakan aday göstermek için temel şans sayılmaktadır.  Ancak Sadr'ın partisinin bu hedefe ulaşması için 92 sandalyeye daha ihtiyacı var, çünkü büyük kitle veya fraksiyonu oluşturup başbakanı tanıtmak için toplam sandalyelerin yüzde 50  artı bir üyesine  yani 165 temsilciye ihtiyaç duyulmaktadır. 

 Sadr'ın hangi Iraklı gruplarla ittifak yapacağı hala belli değil. Ancak siyasi pazarlık  büyük kitle ve fraksiyonu oluşturmak için başlamıştır. Irak direnişinin muhalifleri, Sadr'ın İlerleme Koalisyonu ve Kürdistan Demokrat Partisi gibi gruplarla ve bazı daha küçük, bağımsız gruplarla büyük fraksiyonun oluşturulmasını beklemektedir.  Mukteda Sadr'ın ABD ile müzakereye hazır olduğu mesajı ve onunla Nuri El Maliki ve El Fetih arasındaki ciddi ihtilaflar , direniş karşıtı olanların dikkate aldığı hususlardır.  Ancak, yeni parlamentonun ilk oturumundan sonra ve hatta cumhurbaşkanı ve yeni parlamento başkanının takdim edilmesinden sonra bile, büyük fraksiyon ve Irak'ın gelecekteki olası başbakanı hakkında daha kesin yorum yapmak mümkün.