Taliban'dan uluslararası camiadan işbirliği için çağrı
Taliban Hükümet Sözcüsü, dünya ülkelerini, Afganistan halkının sorunlarının çözümü için yardımda bulunmaya çağırdı.
Taliban Hükümet Sözcüsü Zebihullah Mücahid Kabil'de düzenlenen ekonomi konferansında yaptığı açıklamada, Afganistan'ın komşuları ve BM'nin katılımıyla düzenlenen bu konferansın mesajının dünyanın Taliban yönetimi ile Afganistan halkının sorunlarının çözümü için işbirliği yapma doğrultusunda olduğunu belirtti.
Taliban Sözcüsü İslam ülkeleri başta olmak üzere dünya ülkelerinden ekonomi ve muhtelif alanlarda Taliban yönetimi ile işbirliği yapmalarını isteyerek, Afgan halkının sorunlarının çözüme kavuşturulmasına vurgu yaptı.
Mücahit sözlerinin devamında, Afganistan'ın siyasi olarak bölge ülkeleriyle ilişki kurmasına paralel olarak ekonomik olarak da ilişki ve iletişim kurmasının büyük önem arz ettiğini, bu hususta Taliban'ın uygun planları olduğunu vurguladı.
Taliban Sözcüsü'nün uluslararası camiadan bu grup ile işbirliği yapma çağrısında bulunması, bu hükümetin Afganistan'da karşı karşıya kaldığı krizleri aşması için önemlidir.
BM Afganistan'ın ekonomik durumu ile ilgili geçtiğimiz ayda hazırladığı raporda, bu ülkedeki finans kuruluşlarının desteklenmesi gerektiğine vurgu yaparak, gelecek 6 ay içinde Afganistan'ın finans ve bankacılık sisteminin çökebileceği uyarısında bulunmuştu.
Taliban, BM'nin sözkonusu uyarısına gösterdiği tepkide, bu grubun, Afganistan'ın durumu ile ilgili olumsuz raporların yayınlanmasının vatandaşların Taliban yönetiminin etkinliğine yönelik ümit ve güveninin kaybolmasına yol açabileceğinden endişe duyduğunu defalarca belirtmişti
Buna göre, Afganistan'ın ekonomisinin çökmesi, yoksulluk ve fakirliğin tırmanması gibi son sıralarda Afganistan'ın durumu hakkında yayınlanan raporlar, Taliban yönetiminin sert tepkisine yol açmıştır.
BM'nin Afganistan'ın bankacılık sisteminin çökmesi hakkındaki raporu, ABD tarafından bu ülkeye ait milyarlarca paranın üzerindeki blokenin sürmesi bir sırada yayınlanıyor. ABD yönetimi, Afganistan'ın bloke ettiği malvarlığını serbest bırakması halinde, Taliban bu parayı Afganistan'da ekonomik duruma çekidüzen vermek için kullanabilir.
Gelinen noktada, Taliban yönetimi, Afganistan'ı yönetmek için ihtiyaç duyulan parayı karşılamak için ciddi kısıtlamalarla karşı karşıya kalmıştır ve bu mesele, Taliban yönetiminin devam için meydan okuyor.
Afganistan finans kuruluşlarına dışarıdan fonlama yapılmaması halinde, Afganistan'ın bankacılık sisteminin aşamalı olarak dağılma ve çökmeye doğru sürükleneceği düşünülüyor. Günümüzde Afganistan'ın milli para biriminin değer kaybetmesi bu durumu daha da vahimleştirmektedir.
Afgan ekonomist Nebi İkbal bu bağlamda yaptığı değerlendirmede, ABD merkez bankasındaki döviz kaynaklarının bloke edilmesi, ekonomide yapısal sorunlar, ihracat-ithalat dengesinin bozulması ve nakit para sıkıntısı gibi nedenler, Afganistan'ın milli para biriminin değer kaybetmesine yol açmıştır.
Afganistan'da bankacılık sisteminin karşı karşıya kaldığı mevcut sorunlardan biri, halkın bankalarına olan güveninin ortadan kalkmasıdır. Bu durum Afgan vatandaşlarının bankacılık sistemi yerine diğer yöntemleri kullanmayı tercih etmesine yol açmıştır.
Raporlara göre, Afganistan'da bugün vatandaşların sadece yaklaşık yüzde 10'u bankacılık sistemini kullanırken, yüzde 90'ı para toplamak veya mübadele için diğer gayri resmi yöntemleri tercih ediyor.
Taliban yönetiminin halkın bankacılık sisteminine güvenini yeniden kazandıramadığı takdirde, bu ülkenin bankacılık sisteminin çökme riskiyle karşı karşıya kalma ihtimali yüksek olacaktır.
Uzmanlara göre, siyasi istikrarsızlık, olayların süremsi, Taliban yönetimi tarafından Afganistan'ın idaresi için belli bir stratejinin olmayışı ve uluslararası camia tarafından Taliban yönetimini tanıma konusundaki belirsizliğin devam etmesi, Afgan vatandaşlarının bankacılık sistemine güvenmemesinin esas nedenlerinden sayılıyor.
Afganistan halkı, ülkede yeni bir krizin patlak vermesi halinde, bankaların iflas etmesiyle, kendi paralarını elde edemeyeceklerinden endişe duymaktalar.
