Bin Salman'ın bölge turu
Suudi Arabistan veliaht prensi Muhammet bin Selman, bölge turunu Mısır'ı ziyaret ederek başladı. Bin Selman bu ziyaretinin ardından Ürdün'e de ziyaret gerçekleştirdi ve Türkiye'ye de ziyaret hazırlığında.
Bin Selman'ın bölgesel ziyaretinini çoklu amaçları söz konusudur.
Bu ziyaretlerin ilk amacı, özel ve şahsi amaçlardır. İhtiraslı bir şahıs olan Muhammed bin Selman yaklaşık 4 yıl önceden beri Suudi Gazetesi Cemal Kaşıkçı cinayetinden dolayı ağır bir kamuoyu ve siyasi arena baskısı altında kaldı. Medyada reformist ve değiştirmek yanlısı bir imaj çizmek isteyen biri olan Bin Selman, bir kez daha kendini medya gündemi haline getirmeye çalışıyor. Bu da bin Selman'ın kademeli olarak kendini Suudi olarak kabullendirmek istediğini gösteriyor.
Bin Selman'ın bu bölgesel gezilerdeki ikinci hedefi, Suudi Arabistan'ın bölgedeki konumunu güçlendirmektir. Suudi Veliaht Prensi, ülkenin ciddi bir ekonomik krizle karşı karşıya olduğu bir dönemde Mısır'a gitti. Mısır da Ukrayna savaşından önce ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalmıştı ancak Ukrayna savaşı ülkenin ekonomik sorunlarının yoğunlaştığını görmesine neden oldu. Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşının devam etmesi, Mısır hükümetinin bir dizi mal ve hizmeti sübvanse etmeye devam etmesini imkansız hale getirdi. Öte yandan güvenlik kurumları, artan fiyatları ve vatandaşların günlük yaşam ihtiyaçlarını karşılayamamasını protesto ederek ülkede genel bir ayaklanma tehlikesine karşı uyarıda bulundu.
Kahire'nin, özellikle buğday ve diğer tahıllar gibi bazı stratejik emtialar için acil gıda satın alma ihtiyacını karşılamak için çok ciddi mali yardıma ihtiyacı var. Buna göre Mısır Cumhurbaşkanı Abdül Fattah el-Sisi, Fars Körfezi İşbirliği Konseyi üye ülkelerini Mısır'daki "mevduatlarını" yatırıma çevirmeye çağırdı. Al-Arabi Al Jadeed gazetesi ise bir raporda, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin krizden çıkmak için acil yardım talebine yanıt olarak Mayıs ayında Mısır'a toplam 4 milyar dolarlık acil yardım sağladığını bildirdi.
Suudi Arabistan ve BAE'nin Mısır'a fon sağlamasının nedenlerinden biri de bu ülkelerin Abdül Fattah el-Sisi'nin 2011'de Hüsnü Mübarek'e benzer bir kaderle karşı karşıya kalacağından endişe duymasıdır. Hükümete yakın Mısırlı gazeteci İmadeddin "Körfez ülkeleri Mısır'a yardım etmezse isyan çıkar" başlıklı analizinde, "Mısır için Rusya-Ukrayna savaşının acı bedelini kim ödeyecek? Mısır'daki Mübarek rejimine karşı ne olacaksa, bölgedeki Arap ülkelerinin de çıkarına olmayacak." dedi.
Dolayısıyla bin Selman, bir yandan Mısır'a mali yardım yapmayı kabul ederek ve muhtemelen bu ülkede yatırımı iyice arttırarak Suudi Arabistan'ın Mısır'daki konumunu güçlendirecek, diğer yandan da Arap dünyasında etkileri olan yeni ayaklanmaları önleyecektir ve bu ayaklanmaların Suudi Arabistan'a da ulaşmasını görece olarak engelleyecektir.
Bin Selman'ın bu gezilerdeki üçüncü hedefi, Suudi Arabistan'ın Ürdün ile ilişkilerini geliştirmek. Ürdün, geçen yıl Kral İkinci Abdullah'a karşı başarısız bir darbeye tanık oldu. Bazı kaynaklar darbede Muhammed bin Selman'ın da elinin bulunduğunu bildirdi. Bin Salman'ın Ürdün ziyareti, başarısız darbe girişiminden bir yıl sonra gerçekleşmekte ve bu, Riyad ve Ürdün arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmeye çalıştıklarını gösteriyor. Buna ek olarak, Muhammed bin Salman geçen yılki başarısız darbeye karışmaktan da kendini beraat ettirme peşinde koştu.
Bin Salman'ın ziyaretlerinin dördüncü amacı, Joe Biden'in Riyad gezisi arifesinde Arap ülkelerinin tutumlarını koordine etmektir. ABD başkanının önümüzdeki ayın ortasında Riyad'ı ziyaret etmesi planlanıyor. Suudi Veliaht Prensi'nin Mısır, Ürdün ve Türkiye'ye yaptığı ziyaretin sonuçları, Riyad'ın Joe Biden ile bölgesel konulardaki görüşmesinin kararlarını etkileyecek gibi görünüyor. Başka bir deyişle, Suudi Arabistan'ın bölgenin geleceği için Biden ile ortak bir vizyona ulaşmak için Arap ülkelerinin tutumlarını koordine etmek istediği ve bu konunun Bin Salman'ın seyahatlerinde gündem olduğu söylenebilir.
