Irak'ta hükümeti kurma sürecinin uzaması

Irak'ta son parlamento seçimlerinin üzerinden dokuz ay geçmesine rağmen bu ülkede henüz yeni bir hükümet kurulmamış ve Mustafa el Kazemi başkanlığındaki önceki hükümet faaliyetlerine geçici olarak devam etmiştir.

Dolayısıyla mevcut durumdan en çok Kazemi hükümeti ile yerli ve yabancı destekçilerinin yararlandığını söylemeye gerek yok. Mukteda Sadr'ın desteğiyle iktidara gelmiş ve Irak dışında Amerika ve Suudi Arabistan'ın desteğini arkasına alarak onların politikaları doğrultusunda adımlar attı.

Mustafa Kazemi'nin iktidara gelmesinden sonra, siyasi gelişmeler ve özellikle hükümet oluşumu sürecinde büyük siyasi partilerin ağırlığını azaltmak ve bağımsız temsilcilerin rol ve ağırlığını artırmak umuduyla Irak seçim yasası il bazından şehir bazına değiştirildi. Bu bağlamda, Mukteda, Barzani ve Halbusi üçlü ittifakı, koltuk açığını bağımsız temsilcilerden güvence altına almayı ve 165 sandalye kazanarak, tahminlere göre aday olacak olan başbakanlık için arzu ettikleri adayı aday göstereceklerdi. Ancak birçok çabaya rağmen gerekli yeter sayıyı sağlayamadılar ve bu nedenle Mukteda Sadr partisinin temsilcilerinden istifa etmelerini istedi, bu da yasaya göre aynı listeden sonraki kişilerin değiştirilmesine neden oldu, bu da durumu değiştirdi. Al-Sudani'yi aday olarak tanıtmak için koordinasyon çerçevesinin konumu iyileşti.

Bu seçenek Irak'ı siyasi geçiş döneminden çıkarıp yeni bir hükümetin kurulmasına götürebilir, ancak Kazemi dönemini sona erdirdiğinden dolayı onun yabancı destekçileri ile bu ülkelere bağlı medyanın ciddi muhalefetiyle karşı karşıya kalmıştır.

Mukteda Sadr'ın destekçileri, Mustafa Kazemi'den yeni başbakan adayına yetki devri için gerekli koşulların yaratılmasını önlemek için onunla koordinasyon çerçevesi arasındaki farklılıkları körüklemeye çalıştılar. Kazemi hükümetinin değişmesiyle ilgili iki temel endişeler var: Birincisi, Kazemi'nin yerine geçen kişinin son yıllarda katedilen yolda devam edemeyecek olması, bunun da Orta Doğu için bir çıkmaza veya en azından ciddi bir meydan okumaya yol açması ve sonuçta  Amerika ve müttefiklerinin politikalarının aksaması, İkincisi ABD'nin, Ukrayna'daki savaşın yol açtığı yakıt kriziyle başa çıkmak için Irak'ın petrol kapasitesini kullanamaz hale gelmesidir.

Buradan hareketle, Amerika ve müttefiklerinin Irak'taki Kazemi hükümetini değiştirmeye hazır ve istekli olmadığı söylenebilir. Bu ülkenin yeni gelişen demokrasisine zarar verse de ve son 9 ayda yapılan seçimlerin sonuçları sorgulansa bile istenmiyor.

Bu tavır bölgede eşi benzeri de bulunmaktadır. Örneğin Mahmud Abbas'ın Filistin'deki yönetiminin sona ermesinden bu yana birkaç yıl geçmesine rağmen Amerika, Siyonist rejimle en fazla güvenlik işbirliğine sahip olduğu için bu yönetime bir kez bile itiraz etmedi.

Tabii ki Irak'ta yeni hükümetin kurulmasının uzatılmasında sorun sadece Şiilerin başbakanın atanması konusundaki anlaşmazlıkları ile sınırlı değil, Kürtler de cumhurbaşkanı adayı konusunda anlaşamadılar. Aslında  cumhurbaşkanının atanmasının başbakanın atanmasından önce olduğu da belirtilmelidir. Çünkü Irak ana yasasına göre, hükümet kurmak için başbakan adayını meclise tanıtması gereken şahıs cumhurbaşkanıdır. Bu arada Amerika Kürtler üzerinde daha fazla etkiye ve kontrole sahip olsa da  yeni bir hükümetin kurulmasını kendi yararına görmüyor, bu yüzden son birkaç aydır Kürtlerin ihtilaflarını çözmek için herhangi bir çaba göstermedi.