Bakü ve Ankara'nın Güney Kafkasya'daki yeni ortak tatbikatı
Azerbaycan savunma bakanlığı yayımladığı bildiride Türkiye ve Azerbaycan Cumhuriyeti hava kuvvetlerinin 2022 Kartal TURAZ ortak tatbikatının Gence şehrinde başladığını duyrudu.
Bu tatbikatın 16 Eylül'e kadar devam edeceği belirtildi. Bölge siyaset uzmanları ise bu tatbikatlar hususunda bir kaç noktaya dikkat çekmektedirler: Bu noktalardan en önemlisi bu tür tatbikatların mevcut koşullarda kışkırtıcı ve gerilim yaratıcı olmasıdır.
Aslında Güney Kafkasya'da ortak tatbikatların yapılması bölge ülkeleri arasındaki düşmanlık zeminlerini yoğunlaştıracak ve bölgede bir silahlanma yarışına yol açacaktır. Bu arada, bu ortak tatbikatların düzenlenmesinin Azerbaycan Cumhuriyeti'nin çıkarlarına hizmet etmekten çok Türkiye'nin çıkarlarıyla daha uyumlu olduğuna şüphe yoktur. Temelde hedefler doğrultusunda ortak tatbikatların yapılması gündeme getiriliyor.Ortak tatbikatların yapılmasının en önemli amacı alıcı ülkeye satılan silahların sattırılmasıdır. Aslında Türkiye Azerbaycan Cumhuriyeti'ne silah satıyor, tatbikat sırasında bu silahlar pratikte test ediliyor. Satın alınan silahların test edilmesinin yanı sıra tatbikatı düzenleyen ülkeler tarafından askeri eğitim seviyesi de değerlendiriliyor.Bu konuda Türk hükümetine bağlı silah şirketleri Azerbaycan Cumhuriyeti ile askeri-teknik faaliyetlerini genişletmek amacıyla Bakü'de bulunmakta ve şubelerini açtırmaktadırlar.
Her iki tarafın bu hareketleri bölgedeki silah rekabeti ortamını daha da körüklemektedir. Bölgedeki bağımsız siyasi çevreler, Azerbaycan Cumhuriyeti ile Türkiye arasındaki ortak askeri tatbikatların bölgedeki anlaşmazlıkların ve silahlanma yarışlarının nedeni olduğunu açıklarken, bu acı olay bir kez daha gerçekleşiyor. Aslında, Azerbaycan Cumhuriyeti ve Türkiye ordusunun bölgede ortak tatbikatlar yapma çabalarına cevaben, Erivan hükümeti de Ermenistan'da insansız hava aracı üretimi için ilk araştırma merkezinin açıldığını duyurdu.
Avrupa Birliği ve Güney Kore, Ermenistan'ın insansız hava araçlarının acil ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bu merkezi finanse ediyor. Ermenistan'ın bu eylemi aslında Paşinyan hükümetinin Bakü ve Ankara'nın ortak tatbikatlarına tepkilerinden biridir.
Türkiye ise, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü - NATO'nun bir üyesi olarak, Güney Kafkasya bölgesinde, kuşkusuz bölgenin bağımsız hükümetlerinin çıkarlarıyla çelişen hedefler öngörmektedir. Bu bağlamda düşünülmesi gereken nokta, Türkiye'nin dünyada birçok müttefiki olduğu gerçeğidir, ancak Erdoğan hükümetinin yetkililerinin Güney Kafkasya bölgesindeki bir ülke ile askeri işbirliğine neden bu kadar büyük ilgi gösterdiği açık değildir. Türkiye, yıl içinde Azerbaycan Cumhuriyeti ile tamamı belirli hedeflerle hazırlanmış onlarca ortak tatbikata katılmaktadır. Azerbaycan Cumhuriyeti ile Türkiye arasında ortak tatbikatların düzenlenmesine paralel olarak bölge ülkelerinin sorun yaşamasının nedenlerinden biri de ABD'nin Ermenistan'a doğrudan desteğidir. Örneğin, ABD Dışişleri Bakanı "Anthony Blinken" geçtiğimiz günlerde Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Kafkasya bölgesindeki askeri hareketlerine tepki olarak bir kez daha şu vurguda bulundu: "Amerika, özellikle Azerbaycan Cumhuriyeti tarafından yapılacak her türlü tek taraflı eyleme karşıdır. Çünkü bu eylemler tartışmalı Karabağ bölgesindeki durumu daha da kötüleştirecektir."
Azerbaycan Cumhuriyeti ile Türkiye arasında ortak tatbikat düzenlenmesinin Beyaz Saray yetkililerine karşı tek taraflı bir eylem olarak değerlendirildiği ve gelecekte İlham Aliyev'in hükümeti için sorunlara yol açabileceği açıktır. Batı'nın Ermenistan'a verdiği desteğin bu örneği, aynı zamanda İlham Aliyev ve Recep Tayyip Erdoğan hükümetinin ortak askeri eylemlerinin bir sonucudur ve eninde sonunda Azerbaycan Cumhuriyetin Müslüman halkının zararına olacaktır.
