Orta Asya Liderlerinden Bölgesel İş Birliği ve Altyapı Gelişimine Vurgu

Parstoday – Birleşmiş Milletler’in “Kara ile Çevrili Gelişmekte Olan Ülkeler” (LLDC) konulu üçüncü konferansına katılan yetkililer, bu ülkelerin küresel pazarlara erişimini artırmak amacıyla bölgesel iş birliğinin güçlendirilmesi ve küresel çerçevelerin reforme edilmesi gerektiğini vurguladı.

BM’nin Kara ile Çevrili Gelişmekte Olan Ülkeler için Üçüncü Konferansı (LLDC3), Orta Asya cumhuriyetlerinin liderleri ve üst düzey uluslararası yetkililerin katılımıyla Türkmenistan’ın Awaza ulusal turizm bölgesinde başladı.

Konferansın oturum aralarında Tacikistan, Özbekistan, Kazakistan cumhurbaşkanları, Kırgızistan kabine başkanı ve Türkmenistan Halk Meclisi başkanı gayriresmî bir toplantıda bir araya gelerek ekonomik entegrasyon, altyapı geliştirme, taşımacılık bağlantıları, çevre sorunları ve güvenlik gibi bölgesel iş birliği önceliklerini görüştüler. Liderler, ortak zorluklar karşısında bölgesel diyaloğun ve koordinasyonun sürdürülmesi gerektiğini vurguladılar.

İRNA'nın aktardığına göre Parstoday, konferansın açılışında Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov, sürdürülebilir kalkınma için küresel iş birliğinin güçlendirilmesi gerektiğini belirterek, kara ile çevrili ülkelerin karşılaştığı insani, ekonomik ve çevresel zorluklara karşı bütüncül bir yaklaşım geliştirilmesini istedi.

Berdimuhammedov, ülkesinin taşımacılık diplomasisindeki girişimlerine dikkat çekerek, sürdürülebilir ulaşım konulu ilk küresel konferansa ev sahipliği yapmaları ve BM’de bu alanda altı karar tasarısının kabul edilmesi gibi başarıları hatırlattı. Ayrıca, 2024 Dubai Zirvesi’nde önerilen, kara ile çevrili ülkeler için özel bir uluslararası ortaklık oluşturulması teklifini tekrar gündeme getirdi.

Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman ve Türkmenistan Halk Meclisi Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov, ikili bir görüşmede siyasi, ticari, ekonomik ve kültürel iş birliğinin geliştirilmesine yönelik yolları ele aldılar.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de yaptığı konuşmada, uluslararası ticaret ve transit sistemlerinin reforme edilmesi gerektiğini vurgulayarak, mal ve insanların sınırlar arasında serbest ve adil şekilde hareket etmesinin garanti altına alınması çağrısında bulundu.

Guterres, gelişmiş ülkelerin teknoloji transferi ve başarılı deneyimlerin paylaşımında oynadığı rolün hayati önem taşıdığını belirterek, uluslararası toplumun kara ile çevrili ülkelerin sürdürülebilir kalkınmasını desteklemede daha fazla sorumluluk alması gerektiğini ifade etti.

5-8 Ağustos tarihleri arasında düzenlenen bu konferansta, ülkeler, bölgesel kuruluşlar ve uluslararası kurumların temsilcilerinin katılımıyla beş tematik yuvarlak masa oturumu gerçekleştirilecek.

Toplantının sonunda, 2024-2034 Awaza Eylem Programı kabul edilecek. Bu program, kara ile çevrili ülkelerin küresel pazarlara erişiminin artırılması, ulaşım ve dijital altyapılarının güçlendirilmesi ve ekonomik dayanıklılıklarının artırılması amacıyla bir yol haritası olarak tasarlandı.

Her ne kadar İran kara ile çevrili bir ülke olmasa da, Orta Asya ve Kafkasya’daki kara ile çevrili ülkelerle komşudur ve bu nedenle, cumhurbaşkanı birinci yardımcısı düzeyinde bu BM konferansına katılım sağlamıştır.