Şartlı Kabul: Hamas’ın Trump’a Yanıtında Kırmızı Çizgileri Nelerdi?

Parstoday – İran’daki İslami Cihad Hareketi temsilcisi, Hamas’ın Trump’ın planına yanıtında iki kırmızı çizgiyi vurguladığını belirtti: Siyonist rejimin Gazze'den tamamen çekilmesi ve direnişin silahsızlandırılmaması.

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump'ın, işgalci Siyonist rejimin başbakanı ile Beyaz Saray'daki görüşmesinden sonra Gazze savaşını sona erdirmeyi amaçlayan 20 maddelik öneri planı açıklandı. Bu planda, işgalci İsrail rejiminin Gazze’yi işgal etmeyeceği ifade ediliyor. BM Genel Kurulu oturumları sırasında New York’ta Trump ile görüşen Türkiye, Ürdün, Katar, BAE, Endonezya, Pakistan, Suudi Arabistan ve Mısır dışişleri bakanları, Trump’ın bu 20 maddelik planına tepki olarak ortak bir bildiri yayımladı. Parstoday’in haberine göre, bu ülkelerin dışişleri bakanları, Amerika ve ilgili taraflarla iş birliği yapmaya, bölge halkı için barış, güvenlik ve istikrarı sağlamak üzere anlaşmayı sonuçlandırmaya hazır olduklarını vurguladılar.

Bu 8 Arap ve İslam ülkesinin, Trump’ın Gazze için sunduğu ateşkes planına destek vermesi, planın Siyonist esirlerin serbest bırakılması ve direnişin silahsızlandırılması ile tünellerin yok edilmesine dair kesin şartlar ve süreler içermesine rağmen; Gazze’nin yeniden inşası, Filistinli esirlerin serbest bırakılması ve bölgeye insani yardımların ulaştırılması konusunda net bir zaman çizelgesi veya çözüm sunmaması nedeniyle tartışmalıdır.

Hamas, Trump’ın planında yer alan bazı temel başlıkları –savaşın sona ermesi, Siyonist esirlerin ve Filistinli tutukluların serbest bırakılması gibi– kabul etti, ancak İsrail’in Gazze’den geri çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılması gibi muğlak maddeler konusunda açıklama ve değişiklik talep etti. Ayrıca Hamas, arabulucular aracılığıyla detayları görüşmek üzere acil müzakerelere hazır olduğunu duyurdu.

Bu bağlamda, Mehr Haber Ajansı Filistin İslami Cihad Hareketi'nin İran temsilcisi Nasır Ebu Şerif ile bir röportaj gerçekleştirdi. Röportajın detayları şu şekilde:

Hamas’ın “Trump’ın Gazze İçin 20 Maddelik Planı”na verdiği yanıtı nasıl değerlendiriyorsunuz?

Hamas’ın yanıtı “kısmi ve şartlı kabul”dür. Hamas, derhal ateşkes, Siyonist ve Filistinli tüm esirlerin kapsamlı şekilde takası, Gazze’ye insani yardımların genişletilmesi ve Gazze’nin yönetiminin bölgesel destekli bir Filistin teknokrat hükümetine devredilmesini kabul etti. Buna karşılık Hamas, iki kırmızı çizgiyi net olarak ortaya koydu: İsrail ordusunun tamamen ve aşamalı olmaksızın çekilmesi ve direnişin silahsızlandırılmasını kabul etmemek.

Trump’ın planında hangi maddeler Hamas tarafından kabul edildi, hangileri reddedildi?

Ateşkesin hemen yürürlüğe girmesi ve sahadaki operasyonların azaltılması, tüm Siyonist esirlerin (canlılar ve cenazeler) kapsamlı bir şekilde Filistinli mahkumlarla takas edilmesi ki bu, ABD’nin önerisinde operasyonel bir gösterge olarak sunulmuştur kabul edilmiştir. Ayrıca, İsrail ordusunun resmi onay açıklamasının ardından Siyonist esirlerin 72 saat içinde iade edilmesi, yardım koridorlarının açılması, Gazze’ye büyük miktarda insani yardım girişi ve geçici yönetim kurulması (yani Gazze'nin günlük yönetiminin teknokrat Filistinlilere devri) gibi maddeler Hamas tarafından olumlu karşılandı.

Ancak, silahsızlandırma, Gazze’nin askerden arındırılması, af veya güvenli çıkışın silahların teslim edilmesine bağlanması, Hamas’ın siyasi olarak Gazze’nin geleceğinden dışlanması ve İsrail'in kademeli çekilmesi gibi maddeler Hamas tarafından reddedildi. Hamas’ın tavrı, işgalci ordunun Gazze'den tamamen ve derhal çekilmesidir.

Bu plan sonrası olası senaryolar nelerdir?

Kısa vadede en olası senaryo, sınırlı bir geçici ateşkestir. Bu senaryo, Gazze’ye yardımların girişini ve askeri operasyonların ciddi şekilde azalmasını içeriyor. Esir takası sürecinin arabulucular gözetiminde başlaması bekleniyor. Direnişin silahsızlandırılması ve İsrail güçlerinin nihai çekilmesi gibi konular ise bir sonraki müzakere aşamasına bırakılacak.

Üçüncü olası senaryo ise anlaşmazlığın hızla çıkmaza girmesi ve çatışmaların yeniden alevlenmesidir. Tarafların taleplerinde (örneğin; biri silahsızlanmayı, diğeri tamamen ve derhal çekilmeyi isterse) ısrar etmesi ya da sahadaki ihlallerin baştan başlaması, anlaşmanın çökme riskini artıracaktır.

Karşı tarafın geçmişteki ihlalleri göz önüne alındığında, Gazze'de ateşkes konusunda umutlu olunabilir mi?

Evet, ama ciddi bir ihtiyatla. Bazı umut verici işaretler var: açık bir siyasi zaman çizelgesinin varlığı, bu da baskı yaratıyor; Hamas’ın temel maddeleri kabul etmesi (geniş çaplı esir değişimi ve geçici yönetim); ABD’nin doğrudan müdahil olması ve saldırıları durdurmaya çalışması; aktif bölgesel arabuluculuk… Tüm bunlar, uzatılabilir bir geçici ateşkesin ihtimalini artırıyor.

Ancak kırılganlık oluşturan unsurlar da mevcut: direnişin silahsızlandırılması ve İsrail’in çekilme hızı konularındaki yapısal görüş ayrılıkları ile olası sahadaki ihlaller gibi. Bu nedenle, kısa vadede geçici bir ateşkesin gerçekleşme ihtimali, nihai ve kalıcı bir anlaşmadan daha yüksek görünüyor.