Neden UNRWA Gazze’de siyasi baskıların hedefi haline geldi?

Parstoday – Filistinli mülteciler için BM Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze savaşının uluslararası hukuka karşı mutlak bir kayıtsızlığı ortaya koyduğunu söyledi.

Parstoday’in haberine göre, Lazzarini sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, “İsrail rejiminin Gazze’de yürüttüğü savaş, uluslararası hukuka karşı mutlak bir saygısızlığı gösterdi.” ifadelerini kullandı.

Lazzarini, Birleşmiş Milletler’in 80 yıldır barışın tesisi, yoksulluk ve açlıkla mücadele, insan haklarının ilerletilmesi ve hukuka dayalı bir dünya düzeninin güçlendirilmesi için çaba gösterdiğini hatırlatarak, “Bu ilkelere yeniden bağlılık, özellikle Gazze felaketi karşısında her zamankinden daha önemlidir. Çünkü burada insancıl uluslararası hukukun tamamen göz ardı edildiğini ve insani yardımların bir silah olarak kullanıldığını görüyoruz.” dedi.

Lazzarini’nin bu açıklamaları, İsrail ve bazı müttefiklerinin, UNRWA’nın Filistin halkına yönelik yardım çalışmalarını zayıflatma ve ortadan kaldırma çabalarına yanıt olarak değerlendiriliyor. Bu girişimlerin, temelsiz iddialara dayanarak, yalnızca güvenlik gerekçesiyle değil, aynı zamanda Gazze üzerindeki tam kontrolü sağlama ve bağımsız uluslararası kurumları ortadan kaldırma stratejisinin bir parçası olduğu görülüyor.

UNRWA, 1949 yılında Birleşmiş Milletler’in Filistinli mültecileri destekleme organı olarak kuruldu ve onlarca yıldır Gazze, Batı Şeria, Ürdün, Lübnan ve Suriye’de yaşayan milyonlarca Filistinliye eğitim, sağlık, beslenme, barınma ve acil yardım alanlarında hayati hizmetler sundu. Bu kurum yalnızca bir yardım kuruluşu değil, aynı zamanda uluslararası toplumun Filistinli mültecilerin haklarına ve insan onuruna bağlılığının bir sembolü olmuştur.

Ancak Gazze savaşında İsrail, Batılı müttefiklerinin desteğiyle, çeşitli siyasi ve güvenlik gerekçelerini öne sürerek bu kurumu devre dışı bırakmaya ve çalışmalarını engellemeye çalıştı. Nitekim savaşın son aylarında UNRWA’nın yardımları tamamen durdu. İsrail ve müttefiklerinin —ki bu iddia birkaç gün önce ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio tarafından da tekrarlandı— temel argümanı, UNRWA’nın “Hamas’ın bir uzantısına dönüştüğü” ve Gazze’nin geleceğinde rol oynayamayacağı yönünde. Rubio, İsrail ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, “UNRWA Hamas’a bağlıyken Gazze’de rol oynayamaz.” iddiasında bulundu. Oysa BM defalarca bu iddiaları reddetti ve Hamas’ın UNRWA üzerinde etkisi olduğuna dair hiçbir güvenilir kanıt bulunmadığını vurguladı.

Son raporlarında UNRWA, Gazze’de yüz binlerce kişinin acil yardıma ihtiyaç duyduğunu ve bu yardımları sağlayabilecek altyapı, deneyim ve insani ağa sahip tek kuruluş olduğunu belirtti. Buna rağmen İsrail ve müttefikleri, Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) İsrail’i insani yardımların girişine izin vermeye zorlayan açık hükmüne karşın, UNRWA’nın Gazze’deki yardım faaliyetlerini engelledi ve bu engellemeler hâlâ sürüyor.

Bu bağlamda UNRWA Komiseri Philippe Lazzarini, insani yardımların bir silah olarak kullanılmasının uluslararası insancıl hukukun açık bir ihlali olduğunu ve dünya toplumunun buna karşı durması gerektiğini vurguladı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve BM İnsan Hakları Gözlemcileri de defalarca İsrail’e, Filistin halkına yardım ulaştırılması konusunda BM ile iş birliği yapması çağrısında bulunarak, UNRWA’nın faaliyetlerinin engellenmesinin uluslararası hukuk ihlali olduğunu belirttiler.

Sonuç olarak, İsrail’in UNRWA’yı ortadan kaldırma çabasının, Gazze üzerinde tam kontrol kurmayı ve Filistin halkının sesini dünyaya duyurabilecek her türlü bağımsız uluslararası kurumu ortadan kaldırmayı amaçlayan daha geniş bir stratejinin parçası olduğu görülüyor.

Buna karşın, Gazze’deki insani felaketin kritik bir noktaya ulaştığı bu dönemde, uluslararası toplumun UNRWA’yı tüm gücüyle desteklemesi, yardımların girişini sağlaması ve siyasi bahanelerin masum binlerce çocuk, kadın ve erkeğin yaşamını tehdit etmesine izin vermemesi gerekiyor. UNRWA’nın zayıflatılması ya da sınırlandırılması, dünyaya tehlikeli bir mesaj verir: insan hakları ve insancıl hukuk, asılsız gerekçelerle ihlal edilebilir. Bu koşullarda Filistin’in, özellikle de Gazze’nin geleceği, doğrudan UNRWA’nın gücü ve bağımsızlığıyla bağlantılı görünmekte; bu konuda gösterilecek her türlü ihmal, insanlık için telafisi imkânsız bir bedel olacaktır.