BM’nin Yeni Gaza Raporu: İsrail’in Suçlarının Felaket Boyutları
Parstoday – BM’nin yeni raporu, Gazze Savaşı’nın felaket boyutlarını ortaya koyuyor.
BM’ye göre, İsrail’in Gazze’de yürüttüğü savaş, ciddi bir felaket yaratmış ve bu bölgenin yeniden inşası en az 70 milyar dolara ve onlarca yıla ihtiyaç duyacak; bu rakam, felaketin derinliğini açıkça ortaya koyuyor.
BM Ticaret ve Kalkınma Ajansı raporunda, İsrail ordusunun operasyonlarının “insan yaşamının temel unsurlarını önemli ölçüde zayıflattığı” ve geriye kalan 2,3 milyon nüfusun “çok boyutlu yoksulluk” ile karşı karşıya olduğu belirtiliyor. Raporda, 2023-2024 yılları arasında Gazze ekonomisinin %87 küçüldüğü ve kişi başına gelirin 161 dolara düştüğü ifade ediliyor; bu oran, dünyadaki en düşük seviyelerden biri olarak kaydedildi. BM raporu, “Önemli yardım sağlansa bile, gayri safi yurtiçi hasılayı 2023 Ekim öncesi seviyelerine çıkarmak on yıllar sürebilir” uyarısında bulunuyor.
Dünya Gıda Programı (WFP) ise güncel raporunda, Gazze’deki hanelerin çoğunun temel gıda maddelerini satın alamadığını açıkladı. Program, fiyatların son haftalarda düşmesine rağmen günlük gıda tüketiminin hâlâ savaş öncesi seviyelerin oldukça altında olduğunu belirtti.
ABD aracılığıyla sağlanan ateşkes, iki yıl süren Gazze’deki katliamın ardından Ekim ayında yürürlüğe girdi. Ateşkes kırılgan olsa da hâlâ devam ediyor. Gazze Sağlık Bakanlığı, ateşkesin başlamasından bu yana en az 342 Filistinlinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
Gazze’deki Durumun Temel Nedenleri
BM raporu, Gazze’yi “insan eliyle yaratılmış bir felaket çukuru” olarak nitelendiriyor. Bu durum, krizin doğal afetlerden kaynaklanmadığını, doğrudan İsrail’in askeri ve siyasi eylemlerinin sonucu olduğunu gösteriyor.
Başlıca nedenler şunlardır:
1. İsrail’in askeri operasyonları nedeniyle temel altyapının tahrip edilmesi; hastaneler, okullar, su ve elektrik şebekeleri, kamu hizmet merkezleri hedef alınmıştır.
2. Uzun süreli abluka ve katı kısıtlamalar, yerel ekonomiyi felç etmiş ve temel ihtiyaçların karşılanmasını engellemiştir.
3. Yerleşim politikaları ve Filistin toprakları üzerindeki kontrolün genişletilmesi, Batı Şeria’yı da etkileyerek sürdürülebilir kalkınma umutlarını yok etmiştir.
İnsanî ve Ekonomik Sonuçlar
Rapor, Gazze ekonomisinin 2023-2024 yıllarında %87 küçüldüğünü ve kişi başına gelirin 161 dolara düştüğünü vurguluyor. Bu durum, iş piyasasının çökmesine, istihdamın yok olmasına ve halkın tamamen insani yardıma bağımlı hale gelmesine neden oldu.
2,3 milyonluk nüfus çok boyutlu yoksullukla karşı karşıya; yani sadece gelirleri değil, eğitim, sağlık, barınma ve gıda güvenliği gibi temel haklara erişimleri de ciddi şekilde kısıtlanmıştır.
Sosyal ve Bölgesel Etkiler
Krizin sosyal etkileri de büyüktür. Genç nüfus, geniş çaplı işsizlik ve belirsiz bir gelecek ile karşı karşıya. Aileler parçalanmış, zorunlu göç ve iç göç yaygın hale gelmiştir. Sürekli savaş ve yıkım, halkın ruh sağlığı üzerinde derin etkiler bırakmış, sosyal zararları artırmıştır.
Bölgesel olarak, Gazze ekonomisinin çöküşü ve Batı Şeria üzerindeki baskılar, Batı Asya’da yeni bir siyasi istikrarsızlık dalgası yaratabilir. Bu durum, yalnızca Filistin’i değil, tüm bölgenin güvenliğini tehdit etmektedir. Ayrıca yeniden inşa maliyetleri, uluslararası toplum üzerinde büyük bir finansal yük oluşturacak ve geniş çaplı iş birliği gerektirecektir.
Sonuç ve Çağrı
BM raporu, İsrail’in insanî, ekonomik ve sosyal boyutlardaki eşi görülmemiş suçlarını belgelemektedir. Rapor, sadece küresel topluma bir uyarı değil, aynı zamanda ablukanın sona erdirilmesi, askeri operasyonların durdurulması ve yeniden inşa sürecinin başlatılması için acil eylem çağrısıdır.
Bu önlemler hızla alınmazsa, Gazze on yıllarca istikrarsız bir durumda kalabilir ve insani kriz modern çağın en uzun ve derin felaketlerinden biri haline gelebilir.
Rapora göre, Gazze’deki savaş sadece bir askeri çatışma değil, insan yaşamının temelini hedef alan bir İsrail projesidir. Uluslararası baskı, mali destek ve siyasi taahhüt olmadan, bu “insan yapımı felaket çukuru” yeniden yaşanabilir bir bölgeye dönüştürülemez.