El Alem’in Mısır’da engellenmesi üzerine

Son yıllarda İran’ın TV kanallarının uydu üzerinden yayınları bir çok kez ve hiç bir somut delil göstermeksizin engellendi. Bu kanallardan bazıları büyük emek ve çabanın ardından yeniden yayınına başladı ve bazılarının çabaları ise asla sonuç vermedi. Bu kanallardan biri de El Alem TV kanalıdır.

Yaklaşık iki hafta önce Suud rejimi elebaşıları Katar ile ilişkilerini kestiklerini açıkladı. Mısır, BAE ve Bahreyn yetkilileri de Arabistan’ı izleyerek katarlı vatandaşlara bu ülkeleri terk etmeleri için kısa bir süre tanıdı. Katar yönetimi söz konusu dört Arap ülkesinin Doha ile diplomatik ilişkilerini kesme kararına gösterdiği tepkide bazı tarafların yalan ve tamamen uydurma suçlamalarla Katar’a darbe vurmayı amaçladıklarını belirtti.

Öte yandan bu siyasi gelişmelerin ortasında Mısır’da bir STK olarak düşünce ve ifade özgürlüğü alanında faaliyet yürüten ifade ve düşünce özgürlüğünü savunma derneği bir bildiri yayımlayarak Mısır’da 24 Mayıs 2017’den beri internette 62 haber sitesi engellendiğini duyurdu. Dernek  yayımladığı bildiride hükümeti eleştirmek, Mısır’da internet sitelerinin engellenmesine yol açan nedenlerden biri olduğunu belirterek, kapatılan sitelerden bazıları Tiran ve Sanafir adalarının Arabistan’a verilmesine şiddetle muhalefet eden bazı makaleler yayımladıklarını kaydetti. Bu arada İran İslam Cumhuriyeti devlet radyo televizyonuna ait olan El Alem haber kanalının internet sitesi gibi bazı siteler de bölgenin ve dünyanın çeşitli meseleleri hakkında yayın yapıyordu.

Mısır’da engellenen internet siteleri listesinde İran, Katar, Türkiye ve Mısır’a ait çeşitli sitelerin adı göze çarpıyor. Bundan başka Hamas ve ihvanilerle ilgili sitelerin adı da Mısır rejimi tarafından engellenen sitelerin arasında yer alıyor.

Düşünce ve ifade özgürlüğünü savunma derneği açıklamasında bu sitelerin önceden bildirmeksizin ve hiç bir devlet kurumu tarafından resmi bir açıklama yapılmaksızın engellendiğini kaydetti.

Mısırlı bir güvenlik yetkilisi Mayıs ayının sonlarına doğru yaptığı açıklamada, Kahire yönetimi aralarında bazı katarlı internet sitelerinin de bulunduğu 21 siteyi engellediğini belirti. Mısırlı güvenlik yetkilisi Katar’ın El Cezire TV kanalı, El Cezire belgesel, Mısır El Arabiye, Katar haber ajansı, Arabi 21, El Şaab ve El Şark kanalının sitesi, engellenen sitelerden bazıları olduğunu belirtti.

Aslında medyaya baskı işi Mısır’dan önce Suud hanedanı tarafından başlatılmıştı. Arabistan’ın Sebek gazetesi Riyad yönetimi Katar basını ve El Cezire TV kanalının sitelerini engelleme çalışmasını başlattığını yazdı. BAE Dışişleri Bakanlığı’ndan bir kaynak da bu ülke de Katar medyasına ait tüm internet sitelerine engellediğini açıkladı.

İslamî şura meclisi eski milletvekili ve gazeteci Bijen Nobave şöyle diyor: İran’ın TV kanallarının internet sitelerine ulaşımı engelleme çalışması çok eskiye dayanır, nitekim bundan önce de bazı ülkelerin İran’ın haber sitelerine ve hatta uydu kanallarına erişimi engellenmiştir.

Nobave Mısır yönetimi ve müttefiklerinin bu uygulamasını Arap hükümdarlarca yönetilen eski enformasyon sisteminin sonucu olarak değerlendirdi. Nobave şöyle diyor: Bu tarzda bir medya sisteminin başka şubeleri de güneydoğu Asya ve Ortadoğu bölgelerinde ve genellikle Arap ülkelerinde özel bir yöntemle yönetiliyor ve bu sistemde yer alan tüm haber kanalları bölgeyle ilgili haberleri ve bilgileri muhataplarına aktarmakta koordineli ve birlikte hareket ediyor. Sonuçta bu medya sistemine muhalefet eden ve bağımsız hareket etmek isteyen tüm medya organları bu ülkelerce engelleniyor.

El Alem haber kanalının kuruluşu üzerinden yirmi yıl geçtiğini kaydeden İslamî şura meclisi eski milletvekili ve gazeteci Bijen Nobave şöyle devam ediyor: El Alem haber kanalı milletlerin ihtiyaçları, İslam inkılabının amaçları ve Filistin intifadasının hedefleri doğrultusunda halkı bilgilendirmiştir. Ancak Arabistan, Mısır ve BAE başta olmak üzere bölgede eşgüdümlü hareket eden ülkeler El Alem gibi bağımsız bir kanalın bölge insanlarını bu ülkelerin kontrolü dışında bilgilendirmesini istemiyor.

Allame Tebatebai üniversitesi iletişim hocası Dr. Ümit Ali Mesudi de Mısır yönetiminin El Alem haber kanalını engelleme kararını İngiltere yönetiminin İran’ın ingilizce yayın yapan Press TV kanalının faaliyetini askıya alma kararına benzeterek şöyle diyor:

Çeşitli medya organları ve haber kanalları top ve tank ve savaş teçhizatından farklı olarak yumuşak savaş alanında bir nevi güce sahiptir. Medya diplomasi alanında ve kamuoyunun bilgilendirilmesinde belirleyici rol ifa ediyor. Bu arada İran İslam Cumhuriyeti’ne ait olan veya bu ülkeye yakın duran medya organları Asya ve hatta Avrupa insanları ile kurdukları irtibat sayesinde kavuştukları yetenekleri ile bu gücü kullanabildiklerini ortaya koydular. Mısır yönetiminin bu kararının esas nedenini El Alem TV kanalının yayımladığı programların mahiyetinde aramak gerekir, çünkü bu programlar Mısır rejimini panikletmişti. Gerçekte halk tarafından seçilmeyen hükümetler toplumun her türlü bilinçlenmesinden korkar ve bu yüzden bunun böyle olmasına müsaade etmek istemezler.

Bu konuda İran İslam Cumhuriyeti devlet radyo televizyon kurumu dış yayınlardan sorumlu Başkan yardımcısı Peyman Cebelli de şöyle diyor:

El Alem gibi bağımsız ve hür kanallar genellikle bu tür tepkilerle karşılaşabilir, zira bölgede gerçek haberleri yayınlayan ve halkın sesini yansıtan İran’ın bağımsız medya organlarıdır.

Bölgedeki bir çok ülkede bilgi akışı özgürlüğü sadece bir slogandır, diyen Peyman Cebbeli şöyle devam ediyor:

Bu slogan pratikte hiç bir mısdakı yoktur ve internet ve uydu üzerinden yayın yapan veya sosyal paylaşım sitelerinde faaliyet yürüten İranlı tüm TV kanalları defalarca engellendi ve insanları bilgilendirme çabaları bir takım sıkıntılarla karşılaştı.

Bu konuda İran İslam Cumhuriyeti devlet radyo televizyon kurumu dış yayınlardan sorumlu Başkan yardımcısı Peyman Cebelli bir çok durumda bu kısıtlamalar için hiç bir haklı gerekçe de gösterilmediğini, nitekim şimdi de El Alem haber kanalının internet sitesinin neden kapatıldığı belli değil.

Geçen sene aynı günlerde internet sitelerinin sıralamasında uluslararası muteber referans ayılan Alexa sitesi, Suriye ve Irak halkı kendileri ile ilgili doğru habere ulaşmak için TV kanalları arasında en çok El Alem TV kanalını seyrettiklerini duyurdu. Alexa sitesinin raporuna göre Irak ve Suriye’de El Alem sitesi El Meyadin, El Minar, El Cezire ve El Arabiye sitelerine kıyasla daha fazla muhatap kitlesine sahiptir.

Bilindiği üzere bölgede İslamî uyanışın başlaması ve Arap milletlerin bilinçlenmesinde internet ve uydu kanallarıydı. Bu yüzden Suud rejimi petrol dolarlarından yararlanarak hakikatleri sansür etmek ve internet sitelerini engellemek ve muhalif uydu kanallarının Arap ülkeleri üzerinde yayınını durdurmaya çalışıyor.

Gerçekte Arabistan’da iktidarı elinde tutan Suud hanedanı internet sitelerinin bu ülkede halkın öfkesi ve itirazlarını tetiklemesi ve yayılmasına sebebiyet vermesinden korkuyor. Nitekim şimdiye kadar da itirazlar direksiyon yasağına itiraz eden kadınlar ve şii Müslümanların protesto eylemleri de sadece Şarkiye eyaletinin bazı bölgeleri ile sınırlı olmuştur.

Ancak burada üzerinde durulması gereken nokta, Arabistan’da internet kullanıcılarının çoğunluğu Suud rejiminden hoşnutsuzluklarını ilan etmiş ve yazılarına yansıtmıştır. Arabistan’da internet sitelerinde yazılarını yayımlayan Arabistanlı aktivistler bu ülkede fesat, işsizlik ve insan haklarının vahim durumundan duydukları öfkeyi dile getirmiştir.

Aslında Arabistan halkı bugüne kadar bir çok mağduriyet ve kısıtlama ile karşı karşıya kalmıştır. Ancak şimdi internetin bu insanların önünde yeni bir ufuk açtığı anlaşılıyor. Şimdi Arabistan halkı onları yöneten zalim Suud hanedanı şimdiye kadar onlara ne kadar zulüm reva gördüğünü öğrenmiş bulunuyor.

Suud hanedanı halkın bilgi seviyesi ve bilinçlenmesini engellemek için yurt içinde ve dışında internet siteleri ve uydu kanallarına yasak getirmeye çalışıyor. Bu süreçte dikkat çeken bir başka nokta, Arabistan’ın başka ülkelerin içişlerine karışmasıdır. Suud rejimi bazı ülkelere ait olan bazı uydu kanallarının faaliyetini engellemek için bir çok kumpas kurmuş ve yüklü rüşvetler vermiştir. Arabistan rejimi Yemen’de bir çok internet sitesi hiç bir ön uyarıda bulunmaksızın engellemiştir. Suud elebaşıları ayrıca son yıllarda Arap milletlerinin El Alem kanalına ulaşmasını engellemek için yoğun çaba harcamıştır.

Suud rejimi El Alem TV kanalının Nilsat ve Arabsat uydularından yayınını kaldırdı. Suud rejimi ayrıca hackerlerini El Alem TV kanalına ait siteye ve sosyal paylaşım sitelerindeki sayfalarına saldırı talimatı verdi ve bu kanalın Arabistan’daki sitesini ve sosyal paylaşım sayfalarını engelledi.

Suud rejimi iki yıl önce de Youtube sitesine baskı uygulayarak El Alem’in bu sitedeki sayfasını engelledi. Bu yüzden Mısır yönetiminin El Alem haber sitesini engellemesini Kahire’nin Riyad ile siyasi yakınlaşması ve birlikte hareket etmelerinin çerçevesinde değerlendirmek gerekir.