Suriye güneyinde gerginlikleri azaltma bölgesi oluşturmak için 3’lü anlaşma
Ürdün hükümet sözcüsü Muhammed el-Mumini yaptığı açıklamada, ülkesi, Amerika ve Rusya’nın, Suriye’nin güneyinde geçici olarak gerginlikleri azaltma bölgesi oluşturma konusunda anlaştıklarını ve bu bağlamda Amman’da bir prensip anlaşması imzaladıklarını duyurdu.
Anlaşmanın Suriye'de şiddet olaylarını durdurmak ve krize sürdürülebilir siyasi çözüm bulmak amacıyla ortak üçlü çabalar çerçevesinde atılmış bir adım olduğunu belirten Mumini, "Yeni anlaşma, üç ülkenin 7 Temmuz'da Suriye'nin güneybatısındaki temas noktaları boyunca ateşkes sağlanması anlaşması açısından yaptığı düzenlemeleri destekliyor." ifadelerini kullandı.
Ürdün'ün girişimiyle söz konusu 3 ülke arasında mayıs ayında başlayan görüşmelerde sözde ateşkesi desteklerken, Suriye'de yeniden istikrarın sağlanması ve bölgeye insani yardımların ulaşmasına izin verilmesini öngörüyor.
Suriye’de kriz 7. yılını doldurmak üzere. Bir kez daha Suriye yönetiminin muhalifleri, krize son vermek için oturum düzenlediler, fakat şimdiye kadar gerçekleşen benzer oturumların hiç biri yapıcı bir sonuca varmadı ve krizin son bulmasında faydalı olmazken, üstelik krizin tırmanmasına da sebep oldu; zira krizin sonlanması için ciddi bir irade yoktu ve asıl hedef, Suriye nizamına darbe vurmaktı.
Fakat Kazakistan'ın başkenti Astanada’da İran İslam cumhuriyeti, Türkiye ve Rusya’nın denetimi ve garantörlüğünde, Suriye hükümeti ve muhalif gruplar arasında 2017 yılın başlarından itibaren başlayan ve şimdiye kadar 7 turu düzenlenen görüşmeler, Suriye’de krizin azalması ortamını büyük oranda oluşturdu. Astana müzakereleri ve Suriye konusunda gerçekleşen diğer oturumlar arasındaki en önemli fark, bu müzakerelerin Suriye’de gerçekten krizin bitmesi için girişimde ve yenilikte bulunmasıdır. Suriye’de gerginlikleri giderme bölgelerin oluşturulması ise Astana müzakerelerin önemli yeniliklerinden ve sonuçlarından biridir. 4 bölgeden oluşan gerginlikleri azaltma bölgelerinde ateşkes ortamı hazırlanmıştır.
Son yıllarda, Suriye hükümetinin muhalifleri olan Ürdün ve Amerika, Rusya’nin işbirliği ile Suriye güneyinde gerginlikleri azaltma bölgeleri oluşturmaya çalışıyorlar. Rusya, Amerika ve Ürdün Temmuz ayında yaptıkları açıklamada, ateşkese destek vermenin, Suriye güneyinde daimi olarak gerginlikleri azaltma doğrultusunda atılan bir adım olarak, istikrarın ihya edilmesi ve insani yardımların yapılması için ortam oluşturacağını belirtti.
Fakat görünüşe göre asıl hedef, bu açıklamanın arkasında yer alıyor. İran, Türkiye ve Rusya üçlüsü ile Ürdün, Amerika ve Rusya 3’lüsü arasında büyük ve önemli bir fark var; ikinci üçlü ülkelerin anlaşması geçici olarak Suriye güneyinde gerginlikleri giderebilir fakat uzun vadede Suriye’de yeni bir krizin ve gerginliğin oluşmasına sebep olacaktır.
Suriye’nin güneyinde gerginlikleri azaltmak için Ürdün ve Rusya ile anlaşan Amerika, aslında bu bağlamda başarılı olan İran, Türkiye ve Rusya üçlüsünü örnek almış ve bu yoldan kendi çıkarlarını sağlamaya çalışıyor. Amerika’nın en büyük hedeflerinden biri Suriye’yi etnik olarak parçalamaktır; bu bağlamda Suriye’nin güneyi ve özellikle de Suveyda, Kuanytere ve Dera illeri bu hedef için uygun görünüyor. Suudi Arabistan ve Siyonist rejim de Suriye’de bu planın gerçekleşmesine destek veriyorlar.
Fakat İran, Türkiye ve Rusya 3’lüsünün gerginlikleri azaltma bölge oluşturmaktan hedefleri, Suriye yönetimini terörizme karşı savaşta güçlendirmektir; hal bu ki Amerika, Ürdün ve Rusya üçlüsünün önerdiği gerginlikleri azaltma planı, IŞİD’ın ardından yaşanacak dönemde Şam yönetimini zayıflatmak hedefi ile olayları etkilemektir, ki Amerika bu amacı hedefliyor. Tabi ki Rusya’nın Amerika ve Ürdün’ün yanında yer alması, Amerika’nın Suriye karşıtı hedeflerini hafifletebilir./
