Amerika’nın START Antlaşmasının Uzatılması İçin Yeni Koşulları
Amerika Başkanı Donald Trump, silah anlaşmaları olmak üzere uluslararası anlaşmalarını umursamamak ve illegal bir şekilde çekilme siyasetini izlemektedir. Günümüz dünyası büyük bir sorun yani Amerika’nın silahların kontrolü hedefi ile yapılan anlaşmalardan çıkmasındaki ciddi iradesi ile karşı karşıyadır.
Bu doğrultuda Amerika 2 Şubat 2019’da Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler-INF anlaşmasından çıktı. Trump göreve başldığından beri, bir başka uluslararası anlaşma olan Stratejik Silahların Azaltılması Antlaşması START'ı 2021 yılında uzatmamak için bahane arıyor.
Doğal olarak Washington’un bu tutumunun devam etmesi, uluslararası anlaşmalarda sözkonusu olan yasak silahların yayılmasına yol açmanın yanı sıra uluslararası arenada da yeni bir silahlanma yarışının başlamasına sebebiyet vermektedir. Buna paralel olarak küresel güvenlik ve istikrarın da ciddi tehlikeler ile karşılaşacağı kesindir.
Bu doğrultuda Amerika Dışişleri Bakanı Mike Pompeo 11 Nisan Perşembe günü konuşmasında Rusya ile START antlaşmasının uzatılması konusundaki müzakerelerde, uygulanamayacak şartlar ve yeni isteklerde bulunarak pratikte bu stratejik antlaşmayı tehlike ile karşı karşıya bırakmıştır.
Pompeo Moskova’dan Rusya’nın en önemli ve en yeni askeri silahlarından sayılan Avangard Füze Sistemleri, Poseidon Nükleer Denizaltıları ve Kinjal hipersonik füzelerin, iki ülke arasında müzakerelere dahil edilmesini istedi.
Böylece Amerika, Rusya ile START-3 olarak bilinen yeni START antlaşmasının uzatılması konusundaki müzakereler için uygulanamaz şartlar koşmuştur. Halbuki bu çok önemli anlaşmanın bitmesine 2 yıldan az bir süre kalmıştır.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov bu konuda şöyle bir açıklamada bulundu:” Amerika’daki mevcut hükümetin START antlaşmasının uzatılması konusunda müzakereleri uzatma niyetinde olduğu tehlikesi artmaktadır. Onların bahanesi ise fırsatın bol olması ve bu konuda hiçbir kaygının olmamasıdır. Onlar bu antlaşmanın kendiliğinden Şubat 2021’de ortadan kalkana kadar oyalamalarına devam etmek istiyorlar. “
Rusya ve Amerika son aylarda bu önemli anlaşma ile ilgili tutumlarını açıkladılar.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrof bu konuda, "Moskova'nın, INF’in trajik akıbetinin START antlaşması için de sözkonusu olmasını istemediğini" söyledi.
Buna karşı Amerika Dışişleri Bakanı Mike Pompeo iki tarafın “doğru bir anlaşma” konusu üzerinden mutabakata varması halinde START antlaşmasının uzatılmasının da mümkün olduğuna vurgu yaptı.
Washington ayrıca Çin’in de START-3 Antlaşmasına katılmasına vurgu yapmaktadır. Buna rağmen önemli bir soru da Çin’in kendi yeni silahlarını ortadan kaldırarak Amerika’nın START antlaşmasına katılmak çağrısına nasıl bir yanıt vereceğidir. Pekin makamlarının bu meseleyi kabul etmelerine şüphe ile yaklaşılmalıdır.
Bir başka mesele de Amerika’nın Rusya’dan devrimci teknoloji aracılığı ile üretilen yeni silahlarından vaz geçmesini istemesidir.
Mart 2018’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Amerika’nın Rusya’yı durdurmaya yönelik boş çabalarına değinerek yeni 5 Rus silahın üretildiğinden söz etti. Bu silahların Amerika savunma sistemlerini alt edeceği söylenmişti. Buna rağmen Rusya START Antlaşmasının uzatılması pahasına yeni askeri teçhizatına göz yummamıştır.
Rusya, karşılıklı sayısız iddiaların çözülmesi bağlamında temel görüşmeler yapılmadan START antlaşmasını uzatmayacaktır.
Rusya’nın Amerika Büyükelçisi Anatoly Antonov bu hususta” Bu alandaki ilk adım Amerika ve Rusya Federasyonu’nun resmi temsilcileri arasında olağan ve mantıklı görüşmelerin yapılmasıdır.” Açıklamasında bulundu.
Amerika ve Rusya dönem başkanları arasında 2010 yılında imzalanan START antlaşmasına göre, her iki ülke, kendi stratejik nükleer başlıklarını, en fazla 700 kıtalararası ve stratejik bombardıman balistik füzelerinde kullanılmak üzere 1550’de sınırlandıracakları konusunda anlaşmaya varmıştı./
