Avrupa Parlamentosu’nun Arabistan ev sahipliğinde G 20’ye kayıtsızlığı
Avrupa Parlamentosu Suudi Arabistan’ın insan haklarını ihlal etmesi ile ilgili taşıdığı kaygılar nedeni ile AB’nin Arabistan’ın ev sahipliğinde düzenlenecek G 20 oturumuna düşük düzeyde katılacak bir tasarıyı onayladı.
Söz konusu tasarı, G20 olağanüstü liderler zirvesinin Korona pandemisi nedeni ile Kasım 2020’de sanal olarak düzenlenmesi ve Arabistan kralı Salman bin Abdulaziz’in başkanlığını üstlenmesinin kararlaştırıldığı bir ortamda onaylandı.
Arabistan ise liderlerinin, insan haklarını ihlali, iç muhalefeti bastırdığı ayrıca Yemen’de savaş ve katliamların bir çok uluslararası insan hakları kurumun tepkisine sebep olduğu ve defalarca tepki gösterdiği bir dönemde G20 oturumuna ev sahipliği yapıyor.
Eleştirmen gazeteci cemal Kaşıkçı’nın vahşice öldürülmesinden iki yıl geçerken cinayet failleri cezalandırılmazken, ülkede muhalif ve eleştiride bulunanların bastırılması ise artmıştır. Nitekim Guardian gazetesi son raporlarında Arabistan’ın son yıllardaki gelişme sürecinin çok açık bir modeli takip ettiğini, Muhammed bin Salman’ın veliaht atanması ardından Riyad’ın her türlü muhalefeti en yoğun ve acımasız şekilde bastırdığını yazdı.
Siyasi meseleler uzmanı Ziyad Berekat’a göre, “Arabistan hapishanelerinden hiçbir görüntü yoktur ve kimse duvarlarının arkasında neler yaşandığı bilmiyor.”
Geçen hata 24 ülke, Arabistan’da insan haklarının sürekli ihlal edilmesi nedeni ile Riyad’a karşı düzenledikleri bildiri, Cenevre’de BM insan hakları konseyinde okundu. Söz konusu ülkeler Suudi yetkililerin muhalefete karşı kötü davranışı, illegal tutuklamalar, işkence ve siyasi aktivistlere ve özellikle jurnalistlere karşı kötü davranışından derin endişe duyduklarını duyurdular.
Yemen savaşının devam etmesi, çocuklar ve sivillerin katliam edilmesi ise Suudi Arabistan ve müttefiklerince insan haklarına karşı işlenen bir diğer cinayettir. Yemen insan hakları bakanlığı Suudi koalisyonun savaş cinayetleri konusunda hazırladığı raporda 6 yılı aşkın süren savaşta 16 bin 771 sivilin öldürüldüğünü en az 26 bin 359 kişinin yaralandığını, buna ilaveten sivil bölgelere düzenlenen hava, deniz ve kara saldırılarda en az 4 milyon 147 bin insanın da avare olduğunu duyurdu.
Merkezi Cenevre’de olan ve SAM olarak bilinen özgürlükler ve insan hakları örgütü yayınladığı raporunda Yemenli tutukluların işkence edildiği ve haklarının hapishanede ihlal edildiğini duyurarak, tutuldukları Arabistan hapishanelerinin en düşük insani standartlara bile sahip olmadığını ve Suudi askerlerce işkence edildiklerini açıkladı.
Yemen insan hakları bakan yardımcısı Ali el-Deylemi bu bağlamda yaptığı açıklamada, “bağlı olduğu bakanlığın saldırgan Suudi koalisyon cinayetleri ile ilgili hazırladığı dosya ve belgelerle mazlum Yemen halkına karşı işlenen cinayetler ve onların katliamının başlıca müsebbiplerini uluslararası mahkemelere taşıyacaklarını” söyledi.
Avrupalı makamlar Suudi rejimini insan haklarını ihlal etmekle suçlarken, bizzat Riyad’a en çok silah satan ülkeler listesinde yer alıyorlar. Yayınlanan raporlara göre Arabistan silah satın alma konusundaki rakamları ile dünyanın ilk sıralarında yer alıyor.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI’nin yıllık raporuna göre Arabistan 2014-2018 yılları arasında son 5 yıla kıyasla yüzde 192 artışla dünyada en çok silah ithal eden ülke olarak bu sürece devam ediyor.
Fakat şimdi Arabistan’ın insanlık dışı siyasetlerinin devam etmesi, Avrupa makamlarının kamuoyu baskısı altında G20 oturum düzeyini düşürmeye mecbur kılmıştı. Avrupa’nın bu kararı, üstelik Kaşıkçı cinayetinin yıl dönümünde Riyad’a güçlü bir siyasi mesaj anlamındadır.
Görünüşe göre, bir yandan kamuoyu baskısı ve insan hakları kurumlarının baskısı, diğer yandan ve Suudi cinayet çapının daha da genişlemesi, Suudi müttefiklerinin bile bu cinayetlere göz yumamayacağı kadar artmış bulunuyor./