Ermenistan'da Paşinyan'a Karşı Gösteriler
Binlerce Ermenistan vatandaşı bir kaç gündür Karabağ Barış Anlaşmasına itiraz amacı ile başkent Erivan'da Paşinyan hükümetine karşı gösteriler düzenlenmektedir. Protestocular Karabağ Barış Anlaşmasını ihanet sayarak, başbakan Nikol Paşinyan aleyhinde attıkları sloganlarla istifa etmesini istiyorlar.
Karabağ Barış Anlaşmasının imzalanmasından beri Ermeniler ikinci kez, sokaklarda protesto düzenliyor. Bu protesto süresince ilk olarak milli meclis ve başbakanlık binaları protestocular tarafından ele geçirildi ve bu mekanlara büyük hasarlar verildi.
Karabağ münakaşası 1992 yılından, Moskova barış anlaşmasının imzalanmasına dek sürekli devam etti. Bu gerçek çerçevesinde hasım taraflar son savaş turunda 27 Eylül tarihinden itibaren çatıştılar. 50 günden az süren bu savaş, Rusya arabuluculuğu ile daimi barış anlaşmasının imzalanması ile sona erdi. Bu yüzden birçok bölgesel bağımsız siyasi çevre Karabağ barış anlaşması maddelerinin hazırlanışını bile kuşkulu ve dengesiz olduğunu düşünüyorlar.
Örneğin bu daimi barış anlaşması maddelerinde Dağlık Karabağ ismi bile görülmemektedir. Halbuki Azerbaycan Cumhuriyeti ile Ermenistan arasındaki çatışmaların temel konusu da Dağlık Karabağ bölgesi idi.
Bu arada barış anlaşmasında görülen muğlak noktalar, Ermenistan vatandaşlarının itirazları ve de Amerika ve Fransa'nın AGİT Minsk grubu eş başkanları olarak itirazları, tarafların bu anlaşmayı imzalamaya zorlandığını gösteriyor.
Yine de Minsk grubu ve diğer çıkar sahibi ülkelerin arabuluculuğu ile yeni bir anlaşmanın bir kez daha imzalanması muhtemeldir. Bu hususta ise Ermenistan cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan da Barış Anlaşması içeriğinden haberdar olmadığını ve bu anlaşmanın imzalanmasını radyodan duyduğunu bildirdi.
Bu hususta düşündürücü başka noktalar da söz konusudur. Örneğin İran İslam Cumhuriyeti Güney Kafkasya bölgesindeki çıkar sahibi taraflardan biri olarak, Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan ile ortak sınıra sahip etkin ve önemli bölgesel bir ülke olarak, yeni tur çatışmaların başlamasının hemen ardından bir barış planı hazırladığını açıklamıştır. Bu planın da hasım taraflara, Rusya ve Türkiye'ye de sunulması süreci başlamıştı. Bu plan İlham Aliyev, Rus ve Ermenistanlı makamlar tarafından memnuniyetle karşılanmıştı. Ancak İran bu sürecin sonuçlarını almayı beklerken birden bire Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan arasında daimi barış anlaşmasının imzalandığı haberi yayımlandı.
İran'ın sunduğu bu barış planı ile ilgili farklı ancak hoşgörülü görüşler bildirilmiştir. Bu çerçevede Moskova Devlet Üniversitesi Küresel Siyasetler Fakültesi Dekanı Andrey Sidorov yaptığı değerlendirmede, " İran'ın Karabağ münakaşası için sunduğu barış planı Güney Kafkasya bölgesi güvenliği ve istikrarı için önem taşıyıp çıkar sahibi ülkeler ve tarafların lehinde olacak bir şekilde hazırlanmıştır." Dedi.
Karabağ barış anlaşması ise Azerbaycan Cumhuriyeti'nin işgal olan bölgelerinde hasmane girişimlerin tamamen sonlandırılması ve tam ateşkesin sağlanması amacı ile 9 Kasım gecesi Azerbaycan Cumhuriyeti cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan başbakanı Nikol Paşinyan'ın katılımı ve Rusya devlet başkanı Vladimir Putin'in arabuluculuğu ile imzalandı ve 10 Kasım saat 00:00'dan itibaren uygulanmaya başladı.
Azerbaycan Cumhuriyeti halkını sevince boğan ve Ermenistan halkını ise kaygılandıran ve protesto gösterilerini tetikleyen Karabağ barış anlaşmasının imzalanması ile bu anlaşmanın içeriğinin muğlaklığı da gün yüzüne çıktı. Bu yüzden şimdiden bile bu anlaşmanın içeriğinin muhtemelen değişeceğini söylemek mümkün./